ماجرای قتل رومینا چگونه با «خانه پدری» گره خورد؟
عصر دوشنبه بود که یک خبر کوتاه و جان‌گداز در فضای مجازی منتشر شد و کمتر از چند ساعت بعد تمام شبکه‌های اجتماعی فارسی را درنوردید. خبر تلخ قتل یک دختر نوجوان توسط پدرش در روستایی در حاشیه یکی از شهرستان‌های شمالی کشور دل هر انسانی را به درد آورد و هر کسی به نوعی به آن واکنش نشان داد. در این میان، خیلی زود شباهت داستان رومینای ۱۵ساله با ملوک فیلم کیانوش عیاری نام این فیلم را دوباره بر سر زبان‌ها انداخت.
قصه «خانه پدری» روایت دختری است که توسط پدر و برادرش به قتل می‌رسد و نتیجه خونی که به ناحق ریخته می‌شود سرنوشت این خانواده را تا چندین نسل تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. فیلم عیاری اما نه با این نتیجه‌گیری که با بعضی المان‌های دینی که در پس‌زمینه خانه کبل‌حسن پدر دختر قرار داشت سنجیده شد و از طرف یک گروه فکری به محاق توقیف رفت. گروهی که بارها و بارها در توجیه حقانیتشان از این گفتند که اتفاقی که عیاری به تصویر کشیده برای صد سال قبل است و مشکل جامعه امروز ایرانی نیست و آمار و ارقام فعالان مسائل اجتماعی که از رقم ۴۰۰قتل ناموسی در هر سال خبر می‌دادند را هم قبول نداشتند.
«خانه پدری» پس از ۶سال رفع توقیف شد اما بار دیگر و پس از شروع اکرانش در مدت کوتاهی چندین بار توقیف و رفع توقیف شد و در نهایت پس از سه هفته اکران آن در تعداد محدودی سینما با حدود ۱۰۱هزار و۴۰۰ مخاطب به پایان رسید. اما قتل رومینا یک بار دیگر نام این فیلم را به صورت گسترده مطرح کرد و کاربران شبکه‌های اجتماعی بارها و بارها از آن یاد کردند.
آذر منصوری فعال سیاسی اصلاح‌طلب از اولین کسانی بود که با یاد کردن از این فیلم خبر قتل رومینا اشرفی را منتشر کرد. منصوری در حساب شخصی تویئترش نوشت: «بای ذنب قتلت؟ در خبرها آمده؛ رومینا دختری ۱۴ساله به دلیل فرار با دوست پسرش توسط پدرش در خواب و به شکلی فجیع تر از روایت «خانه پدری» به قتل رسید. فرق واقعیت تلخ مرگ رومینا با روایت «خانه پدری» چیست؟ نام پدر را درصدر اعلامیه ترحیم ببینید. چه چیزی عوض شده است؟ ریشه این خشونت کجاست؟»
این توئیت با واکنش ابراهیم داروغه‌زاده روبه‌رو شد. دبیر سه دوره پیشین جشنواره فیلم فجر و معاون نظارت و ارزشیابی سابق سازمان سینمایی نوشت: «آن متدینین عزیزی که چند سال اجازه اکران فیلم «خانه پدری» را نمی‌دادند و این فیلم‌ها را باعث تخریب دین و سنت و هویت ایرانی می‌دانستند، وجدان خود را قاضی کنند که آیا سینما نمی‌تواند با برجسته کردن آثار تخریبی خرافات و تعصب‌های کور و سنت‌های غلط از تکرار این فجایع در جامعه جلوگیری کند؟»
محمود صادقی نماینده سابق مجلس فرد دیگری است که به این موضوع واکنش نشان داده و از زمان تلاش برای رفع توقیف «خانه پدری» یاد کرده. او نوشته است: «وقتی برای رفع توقیف از «خانه پدری» پیگیری می‌کردیم می‌گفتند صحنه قتل دختر را خیلی فجیع به تصویر کشیده است. بااینکه ماجرای فیلم مربوط به قدیم است، اما خانواده مذهبی در جامعه امروز را سیاه‌نمایی کرده است.»
واکنش کیانوش عیاری و درخواست رسول صدرعاملی
در این میان اما شاید همه دوست داشتند بدانند کیانوش عیاری در واکنش به این اتفاق و شباهتش به داستان «خانه پدری» چه می‌گوید. کارگردان مطرح سینما ایران اما ترجیح داد سکوت کند و تنها یک جمله بگوید. او که با سوال خبرنگاری درباره این موضوع روبه‌رو شده بود گفت: «من باور نمی‌کنم در ایران چنین اتفاقی رخ بدهد. اینها شایعات است.» واکنشی که کنایه‌ای بود به تمام مخالفان نمایش فیلم «خانه پدری» که می‌گفتند چنین اتفاقاتی در ایران امروز رخ نمی‌دهد و کیانوش عیاری سیاه‌نمایی کرده است.
این جمله کارگردان «خانه پدری» با واکنش رسول صدرعاملی روبه‌رو شد. کارگردانی که «من ترانه ۱۵سال دارم»، «دیشب باباتو دیدم آیدا»، «دختری با کفش‌های کتانی» و «سال دوم دانشکده من» را با موضوعات مربوط به دختران نوجوان ساخته است. رسول صدرعاملی در صفحه توئیترش نوشت: «طعنه نزن کیانوش و روشن و واضح بگو که در همه دوران‌های پشت سر گذاشته چگونه سانسورها و ممیزی‌های متحجرانه ریشه فهم و شعور خانواده و جامعه‌مان را خشکانده است و حالا حالاها باید تاوان بدهیم! و بگو که با بر لبه بازی کردن‌هایمان چقدر مقصریم، یا جیغ زدیم و فحش دادیم و یا سکوت کردیم، و ندانستیم که فاصله بین جیغ و سکوت، فضایی مقدس و مسئولیت‌آور است که می‌تواند سرشار از حرف‌ها و نظرات درست و تاثیرپذیر باشد.»
صدرعاملی در توئیت دیگری نوشته بود: «اگر «خانه پدری» به درستی اکران شده بود و با خودش نقد و بحث و بررسی و گفت‌وگو آورده بود، شاید امروز رومینا زندگیش را می‌کرد و بسیاری از رومیناهای دیگر نیز در امنیت بیشتری بودند.»
عیاری که این روزها مشغول فیلمبرداری سریال «۸۷متر» برای پخش از تلویزیون است اما همچنان ترجیحش بر این است که سکوت کند و اظهارنظری در این زمینه نداشته باشد.