دانشمندان معمای گرازهای «چرنوبیل» را حل کردند

فرادید| گرازهای وحشی چرنوبیل، موضوع یک معمای علمی طولانی‌مدت بوده‌اند. رادیواکتیویته‌ی گوزن‌ها در این منطقه آن‌طور که انتظار می‌رفت در طول دهه‌ها کاهش یافته، اما گراز وحشی به طرز شگفت‌انگیزی هنوز رادیواکتیو باقی مانده است. 

به گزارش فرادید؛ حالا مشخص شده است که این گرازهای اوکراینی نه تنها از فاجعه مشهور سال ۱۹۸۶، بلکه از زمان آزمایش بمب اتمی دهه‌ی ۱۹۶۰ در معرض تابش بوده‌اند. 

معمای رادیواکتیو سال ۲۰۲۳ توسط تیمی از دانشمندان دانشگاه وین و دانشگاه لایب‌نیتس هانوفر حل شد. این افراد توانستند منشأ رادیواکتیویته را با استفاده از اندازه‌گیری‌های پیشرفته ردیابی کنند. 

فاجعه چرنوبیل سال ۱۹۸۶ مقادیر قابل‌توجهی سزیم-۱۳۷ را به بیرون پخش کرد، یک ایزوتوپ رادیواکتیو با زیست‌عمر کمی بیش از ۳۰ سال. از آنجا که از آن حادثه بیش از سه دهه می‌گذرد، انتظار می‌رود سطوح ایزوتوپ دست‌کم ۵۰ درصد کاهش یابد. با این حال، این کاهش در گوشت گراز وحشی دیده نمی‌شود. سطوح تشعشعات در این حیوانات در طول ۳۰ سال گذشته تقریبا ثابت مانده است. 

محققان توانستند با استفاده از اندازه‌گیری‌های دقیق‌تر ببیند که ایزوتوپ مشابه دیگری در کار است: سزیم-۱۳۵ که زیست‌عمر بسیار طولانی‌تری دارد. این ایزوتوپ قبلاً شناسایی نشده بود، چون اندازه‌گیری ایزوتوپ بسیار دشوار است. 

پروفسور گئورگ اشتاینهاوزر، متخصص تشعشعات می‌گوید: «از آنجا که زیست‌عمر این ایزوتوپ طولانی است و به ندرت تجزیه می‌شود، نمی‌توانید آن را فقط با ردیاب‌های تشعشعی تشخیص دهید. شما باید با روش‌های طیف‌سنجی جرمی کار کنید و برای تشخیص دقیق آن از سایر اتم‌ها بسیار تلاش کنید. اما ما بالاخره در انجام این کار موفق شدیم.» 

مشخص شده که گرازهای وحشی چرنوبیل هنوز پر از سزیم-۱۳۵ هستند و گوشت آن‌ها هنوز سطوح بالایی از رادیواکتیویته تولید می‌کند. با این حال، این پرسش مطرح می‌شود که چرا گرازها تحت تأثیر قرار گرفتند، اما گوزن‌ها یا سایر حیوانات ظاهراً تحت تأثیر قرار نگرفتند؟

پاسخ به احتمال زیاد به رژیم غذایی گرازها یعنی قارچ ترافل مربوط می‌شود، قارچی که ۲۰ تا ۴۰ سانتیمتر زیر زمین یافت می‌شود. سزیم به آرامی به داخل خاک نفوذ می‌کند، بنابراین ترافل‌های زیرزمینی سزیمی که از حادثه چرنوبیل آزاد شده را جذب کردند. ترافل‌ها همچنین هنوز مملو از ایزوتوپ‌های سزیم ناشی از آزمایش‌های تسلیحات هسته‌ای در طول جنگ سرد هستند. 

به دلیل این مقدار مضاعف از تشعشعات، سطوح آلودگی مشاهده شده در گرازها دهه‌ها نسبتاً ثابت مانده، در حالی که جانوران دیگر چرنوبیل توانستند زنده بمانند و حتی رشد کنند. 

اشتاینهاوزر توضیح می‌دهد: «اگر تمام این اثرات را روی هم بگذارید، می‌فهمید چرا رادیواکتیویته ترافل و متعاقباً خوک‌ها در طول سال‌ها نسبتا ثابت مانده است.» 

«کار ما نشان می‌دهد که روابط متقابل در اکوسیستم‌های طبیعی چقدر می‌تواند پیچیده باشد، اما اگر اندازه‌گیری‌های شما به اندازه کافی دقیق باشد، می‌توانید پاسخ چنین معماهایی را پیدا کنید.» 

این مطالعه سال گذشته در مجله «علوم و فناوری محیط زیست» منتشر شد.

مترجم: زهرا ذوالقدر