سلیمی: اکران آنلاین باعث رانتشکنی در سینمای ایران میشود
اکران آنلاین فیلمهای سینمایی در بستر پلتفرمهای پخش آنلاین، از جمله پدیدارهای تازهای است که در پی شیوع و فراگیری ویروس کرونا در کشور به اجرا درآمده است. از زمان اجرای این طرح که با اکران فیلم سینمایی«خروج» ساخته ابراهیم حاتمیکیا آغاز شده، با نمایش فیلم «طلا» ساخته پرویز شهبازی ادامه یافته و مدتی است زمزمههای تازهای مبنی بر اکران فیلمهای سینمایی دیگر هم در قالب آن به گوش میرسد، تاکنون تحلیلها و ارزیابیهای مختلفی در میان اهالی سینما و دستاندرکاران هنر هفتم اقامه شده است که بخشی از آنها در موافقت و بخش دیگری در مخالفت با اجرای این طرح ابراز شدهاند. موافقان عمدتاً بر عواملی چون تأثیر مثبت اجرای این طرح بر تداوم حرکت چرخ اقتصادی سینما در عصر فراگیری کرونا - ولو در مقیاسی حدأقلی- تأکید میورزند و مخالفین نیز بر دلایلی نظیر احتمال کمرنگ شدن اقبال عمومی نسبت به سالنهای سینما در دوران پساکرونا و نقض حقوق مالکیت معنوی آثار سینمایی به واسطه اکران آنلاین پافشاری میکنند.
وی اضافه کرد: ما با نسلی از مخاطبان مواجهیم که دوست دارند در تلفن همراه و تبلتهایشان فیلم تماشا کنند؛ جا دارد که اکنون سینما به این موضوع نیز ورود کند و برای این دسته از مخاطبان نیز کاری کند؛ گرچه اکنون سینما به دلیل شرایط ناشی از فراگیری ویروس کرونا مجبور به چنین کاری شده است؛ حالآنکه فکر میکنم اتفاق درستتر این بود که سینما خیلی قبلتر از اینها به این فکر بیفتد و برای این منظور، گروهی از فیلمسازان و تهیهکنندگان پیشقدم شوند؛ این فضا برای جذب مخاطبان اینچنینی فضایی کاملاً بکر و آماده است و میتواند باعث شود که مخاطب به جای آنکه مدام فیلمهای خارجی را دانلود و تماشا کند، در خلوت خود با محصولات کشورش ارتباط بیشتری برقرار سازد.
سلیمی ادامه داد: کسر قابل توجهی از مخاطبان عام فیلمهای خارجی بدون اینکه از ماهیت این فیلمها اطلاعی داشته باشند، صرفاً از روی پوستر فیلم، آن را دانلود میکنند و معلوم نیست پس از تماشای چنین فیلمهایی چه چیزی گیرشان خواهد آمد.
برخی فیلمسازان به مدیوم اثر هنری بیتوجهاند
وی با تأکید بر لزوم شناخت فضای هر درام و انتخاب مدیوم مناسب برای عرضه آن یادآور شد: در بسیاری از مواقع، سازندگان فیلمها در کشور ما؛ چه در مقام تهیهکننده و چه در مقام کارگردان به این نکته مهم توجه نمیکنند که هر اثر هنری مدیوم مختص خود را دارد؛ بدین معنا شما نمیتوانید هر قصهای را که به دستتان رسید بر صحنه تئاتر اجرا کنید و به همین ترتیب نمیتوانید هر داستانی که با آن مواجه شدید را بر پرده سینما روایت کنید؛ هر قصه مدیوم خاص خود را دارد و این مدیوم میتواند شامل تلویزیون، سینما، تئاتر، پلتفرمهای پخش آنلاین و... باشد.
وی تصریح کرد: فهم این نکته ضروری است که پیشرفت و حرکت روبهجلو مستلزم این است که برخی مظاهر تمدنی که به آن عادت کردهایم را کنار بگذاریم؛ چهبسا بتوانیم در این فضا مبدع باشیم و فضای جدیدی را متناسب با شرایط کنونی خلق کنیم.
پاسخهای قدیمی به نیازهای جدید، بحرانآفرین است
این سینماگر اظهار کرد: چرا ما باید طرح «سینما ماشین» را که در دهههای 60 و 70 در غرب مورد توجه بوده است عیناً تکرار کنیم؟ به دلیل اینکه ایده نو و برنامه تازهای برای آینده نداریم و از افکار نو استفاده نمیکنیم؛ به قول هگل؛ "پاسخهای قدیمی به نیازهای جدید، بحرانآفرین است." بیشک بهرهگیری از طرحها و ابداعات جدید، قادر است که سینما را نجات دهد.
وی در ادامه به تشریح مشوقهای فرهنگی جاری در کشورهای پیشرو سینما پرداخت و گفت: برخی از این مشوقها عبارت است از اینکه اگر شما اولین پخش یک فیلم را خریداری کرده باشید، پخش دوم به صورت نیمبها برایتان ارائه میشود یا اگر فصل نخست یک سریال را خریده باشید، فصل دوم آن با تخفیف 50 درصدی به شما فروخته میشود. وجود چنین مشوقهایی باعث میشود که مخاطب حس کند برایش ارزش بیشتری قائل شدهاید و او نیز برای مبارزه با اقدامات غیرقانونی برخی سوءاستفادهکنندگان با متصدیان امر همراه شود؛ این کشورها با این ترفند هم تعداد مصرفکنندگانشان را بالا میبرند-چراکه قیمتها پایین میآید- و هم عرصه را برای فعالیت عرضهکنندگان غیرقانونی تنگتر میکنند و هزینه رفتارهای غیرقانونی را افزایش میدهند.
سینمای ایران از گراننمایی رنج میبرد
این کارگردان سینمای ایران خاطرنشان کرد: نکته دیگری که در این راستا مورد غفلت واقع شده و باید بیش از پیش به آن توجه کرد، این است که ما در سینمای کشورمان گران کار میکنیم؛ به همین دلیل تولید آثار سینمایی در کشور ما از هزینههای کاذب و گراننمایی رنج میبرد و همین باعث شده است که سینمای ما نتواند به یک سینمای رقابتی تبدیل شود.
وی تأکید کرد: وقتی تولید سینمایی گران باشد، سازندگان از عرضه آثارشان در فضای مجازی هراس خواهند داشت؛ اتفاقی که هماکنون شاهد آنیم.
سلیمی در پایان به تازهترین فعالیتهای خود در سینما اشاره کرد و گفت: طی سالهای اخیر مشغول ساخت مجموعه پرتره «رخ» بودم که به تصویر زندگی هنرمندان سینما اختصاص دارد؛ البته در کنار هنرمندان سینما سعی کردیم به چهرهها و بزرگان حرفههای دیگر هم بپردازیم؛ چراکه بزرگان هر رشته به مثابه تاریخ شفاهی آن رشتهاند و اساساً یکی از وظایف مهم آثار بصری در سینما و تلویزیون حفظ این تاریخ شفاهی است؛ بنابراین لازم است که در راستای حفظ این گنجینههای ارزشمند و ثبت تجارب و دستاوردهای آنها که میتواند چراغ راه آینده باشد، تمام تلاش خود را به کار بندیم؛ پیش از آنکه آنها را از دست بدهیم.