ناگفته‌هایی درباره سقط جنین زیرپله‌ای
وقتی با آنان همکلام می‌شوی به گونه‌ای صحبت می‌کنند که انگار چند تخصص پزشکی را با هم دارند. اما اگر در غیاب ما و غفلت مسئولان، این «مشاوران بارداری!» مشغول جولان هستند، قطعا از خدا پنهان نمی‌ماند که آن‌ها قاتلانی با چراغ روشن و خاموش هستند.
سقط جنین با ساکشن ۴.۵ میلیون با قرص ۵ میلیون!
با یکی از شماره هایی که بی پروا و با این آگهی:
«سقط جنین خانم ح» در فضای مجازی تبلیغ کرده است، تماس می‌گیرم:
- سلام خانم وقت بخیر
* سلام بفرمایید
-سوالی داشتم درباره سقط خودخواسته،
می خواستم بدونم کار چطور انجام میشه؟
* وزن خانم و ماه بارداری چقدر هست؟
-(عدد و رقمی را فی البداهه می گویم) ۷۵ کیلو و هفته ششم
* خانم دو ورق دارو نیاز داره؛ یک ونیم، دو – دوونیم، سه – سه ونیم، چهار – چهارونیم، پنج میلیون که هرکدام از این دو ورقی ها رو بخواهید براتون ارسال می‌کنیم، نصف روز هم بیشتر زمان نمی‌بره و سقط صورت می‌گیره...
-ساکشن هم می تونیم بکنیم...
*شما کدوم رو پیشنهاد می‌کنید؟
- هر دو مثل هم هست ساکشن از لحاظ روانی برای خانم بهتر هست، توی نیم ساعت تا۴۵ دقیقه کار تموم میشه خب البته هزینه‌اش بیشتر میشه، اگر جنین ۴تا۶ هفته داشته باشه ۵/۴میلیون هزینه‌اش میشه. با دارو ۱۲ ساعت درگیر کار هستید، دیگه این بستگی به شما داره که کدوم رو انتخاب کنید که ما همون کار رو براتون انجام بدیم. با دارو ما مشاوره تلفنی بهتون میدیم و اگر مطب بیاید ما خودمون کلا کار رو انجام میدیم.
* با دارو یک روز کار انجام میشه؟
- بله با دارو یک بار کار رو انجام میدیم! اگر احیانا از هر ۱۰۰ مورد دو مورد بقایایی از جنین در رحم باقی بماند برای اون‌ها باید داروی بقایا استفاده کنید که گفتم معمولا از هر ۱۰۰نفر ممکنه فقط دو نفر بقایا براشون باقی بمونه...
* این روش‌ها برای زن عوارض نداره؟ یعنی خانم می‌تونه دوباره باردار بشه؟
- ببینید ما همیشه میگیم که برای سقط با دارو تا سه ماه و پس از ساکشن تا ۶ ماه نباید بارداری صورت بگیره یعنی این رحم باید ریکاوری بشه. البته داشتیم کسایی رو هم که دوهفته بعد از سقط باردار میشن و رعایت نمی‌کنن اما ما فقط میگیم این زمان رو رعایت کنن تا آسیبی بهشون نرسه! (من که اطلاعات پزشکی در این زمینه ندارم اما واقعا دو هفته پس از سقط می‌شود باردار شد؟!)
- هزینه قرص‌ها گفتید از ۱.۵ تا ۵ میلیون؟
* بله از ۱.۵ تا ۵ میلیون تومان
قرص هندی می‌خوای یا آمریکایی؟
با شماره دیگری که با آگهی مشاوره بارداری در فضای مجازی تبلیغ کرده تماس می یرم، سوالم را مطرح می‌کنم و پاسخ می دهد:
* ما فقط قرص داریم، قرص‌هامون هندی هزار و ۴۰۰تومان، آمریکایی ۶۰۰ تومان و آلمانی ۷۵۰ تومان...
- این‌ها رو در چه دوره‌ای باید مصرف کرد؟
* در سه روز که توی این زمان هم باید با ما در ارتباط باشین...
سالانه۴۵۰تا ۶۰۰هزار سقط جنین
آری این زیرپله‌ای های خطرناک وجود دارند، جولان می‌دهند، آزادانه در فضای مجازی حضور دارند و خیلی هم شیک به «قتل نفس» اقدام و کسب سود می‌کنند. چندی قبل مشاور وزیر بهداشت تعداد سقط جنین‌های قانونی و غیر قانونی را سالانه ۴۵۰هزار مورد بیان کرده بود که البته برخی منابع غیر رسمی این عدد را ۶۰۰ هزار می‌دانند.
سقط جنین چرا؟
اما روی دیگر سکه سقط جنین‌ها چیست؟ چرا یک فرد در موقعیت سقط جنین قرار می‌گیرد؟ در یک نگاه کلی می‌توان سقط جنین ها را شامل سه دسته دانست:
گروه اول؛ عوارض پزشکی:
این گروه قطعا جزو کسانی هستند که احتمالا هیچ گاه به سقط جنین نمی‌اندیشیدند ولی پس از این که با آزمایش‌های مختلف حتی قبل از ۱۹ هفتگی درباره ناهنجاری‌های احتمالی جنین تردید می‌شود، پزشکان مجوز سقط را صادر نمی‌کنند و گاهی نیز به دلایل مختلف از جمله نقص مدارک یا... عمر جنین از ۱۹ هفته می‌گذرد و عملا قانون اجازه سقط نمی‌دهد. در چنین شرایطی والدین ممکن است از نظر پزشکی اقناع نشوند و احتمالا به سمت و سوی سقط زیرپله‌ای سوق یابند. از این رو شاید لازم باشد درباره این آسیب راهکارها و تدابیر جدیدتری تدوین شود یا در مسیر پزشکی، خانواده‌ها را به اقناع رساند.
گروه دوم؛ بارداری‌های ناخواسته:
به هر روی بارداری ناخواسته از دیرهنگام از مهم‌ترین چالش‌های زناشویی بوده است و بسیاری از زوج‌ها هنوز هم درباره آن به پاسخ قانع کننده‌ای نرسیده‌اند. زوجی را که با باورهای اعتقادی و اجتماعی خود هیچ گونه آمادگی برای پدرومادر شدن ندارند چگونه می‌توان برای فرزندآوری ترغیب کرد؟ شاید تنها همان نهاد انسانی و باور عمیق‌شان باشد که آن‌ها را از سقط منصرف سازد.
گروه سوم؛ درد معیشت:
شاید این گروه را امروزه بیشتر می‌شناسیم، اما آیا حاکمیت برای این درد نمی‌تواند راهکاری بیندیشد؟ در واقع امروز بیشترین عامل کم رغبتی زوج‌ها برای فرزندآوری را باید در همین دلیل جست وجو کرد. از سویی بیشترین تاکید حاکمیت نیز بر افزایش جمعیت و فرزندآوری است در شرایطی که کمترین حمایت‌ها از آن می شود. نمونه‌اش را در انبوه قوانینی می‌توان جست وجو کرد که اجرای آن‌ها بلاتکلیف مانده است اگرچه قانون و سنت الهی که: «هر آن کس که دندان دهد، نان دهد» نیز خود جای بررسی دارد.
فعالیت آزادانه زیر پله‌ای ها چرا؟
شاید یک وقتی دسترسی به چنین کسانی خیلی دشوار بود اما حالا آن‌ها آزادانه در دسترس همگان هستند و در شرایطی که اتفاقا برخورد با آن‌ها خیلی راحت‌تر به نظر می‌رسد اما انگار دستگاه‌های مسئول چندان اراده و علاقه‌ای برای مقابله با چنین مواردی ندارند.
در همین زمینه با دکتر پدرام کاویان مدیرگروه سیاست گذاری خانواده و جمعیت شبکه کانون‌های تفکر ایران(ایتان) همکلام می‌شوم. او معتقد است، سیستم بهداشت و درمان کشور درخصوص مواردی همچون «سقط جنین»دچار اهمال کاری جدی است. هم اکنون هیچ مرکز و مجموعه ای برای حفظ و نگهداری جنین وجود ندارد وچه بسا همچنان سقط جنین را در این سیستم به عنوان یکی از روش‌های پیشگیری معرفی می‌کنند. کاویان می‌گوید: ما در سیستم بهداشت و درمان کشور به آدم‌های بزرگی نیازمندیم که بتوانند با انقلابی که در این بخش پدید می‌آورند، نظام جامع خدمت رسانی به مادران را ایجاد کنند که یک مادر بتواند حتی قبل از بارداری با مشاوره و مراقبت به این امر اقدام کند. ضمن این که اکنون مرکز و نهادی که بتواند با ایجاد ساختارهایی در تمام شهرها و بخش ها مسئولیت پیشگیری از سقط جنین را دنبال کند، وجود ندارد و طبیعی است که در چنین شرایطی با آماری هولناک در سقط جنین مواجه باشیم که گاهی تعداد سقط‌ها حدود نیمی از تعداد متولدان یک سال می‌شود.
سقط جنین الزاما دلیل اقتصادی ندارد
از آقای کاویان درباره دلایل سقط می‌پرسم و این که آیا خانواده‌ها الزاما به دلیل اقتصادی اقدام به این کار می‌کنند؟ که او چنین پاسخ می‌دهد: نمی‌توان برای سقط تنها یک عامل را در نظر گرفت. قطعا موضوع سقط چند عامل را به دنبال دارد که یکی از آن‌ها می‌تواند موارد معیشتی باشد اما آیا شنیده یا دیده‌اید که یک خانواده که سه فرزند دارد به دلیل فقر یکی از بچه‌هایش را بکشد؟ ضمن این که برای این موضوع راه حل‌های ساده‌ای وجود دارد چنان چه ما در مرکز ایتام در این زمینه پیشنهادهایی را به مجلس و دولت ارائه کرده ایم که جای بحث خودش را دارد. اما دلیل دیگر سقط شاید جدا شدن فرد با بارداری از اجتماع باشد. برای نمونه یک مادر شاغل یا یک دانشجو با بارداری بخشی از حقوق خود یا گاهی شغل خود را از دست می‌دهد بنابراین برخی مادران در این زمینه تحت فشار قرار می گیرند و ممکن است تصمیم‌های عجیبی بگیرند.