شناسایی غارها و تونل‌های تازه در عمیق‌ترین «گودال آبی» جهان

فرادید| محققان دریافته‌اند که چاله آبی تام جا (Taam Ja’Blue Hole) در مکزیک عمیقترین فروچاله شناخته‌شده زیرآبی جهان است که آن‌ها حتی به ته آن نرسیده‌اند. 

به گزارش فرادید، اندازه‌گیری‌های جدید نشان می‌دهد چاله آبی تام جا که در خلیج چتومال در سواحل جنوب شرقی شبه‌جزیره یوکاتان قرار دارد، حداقل ۴۲۰ متر زیر سطح دریا امتداد دارد. 

این رقم ۱۴۶ متر عمیق‌تر از چیزیست که دانشمندان ابتدا هنگام کشف آن در سال ۲۰۲۱ ثبت کردند و ۱۱۹ متر عمیق‌تر از رکورددار قبلی یعنی چاله آبی سانشا یونگل با عمق ۳۰۱ متر است که به سوراخ اژدها در دریای چین جنوبی شناخته می‌شود. 

محققان در مطالعه‌ای که روز دوشنبه، ۲۹ آوریل در مجله Frontiers in Marine Science منتشر شد، نوشتند: «روز ۶ دسامبر ۲۰۲۳، سفر غواصی برای شناسایی شرایط محیطی حاکم بر  چاله آبی تام جا یا  TJBH انجام شد.» 

در طول این سفر، محققان با ابزار CTD رسانایی، دما و عمق را اندازه‌گیری کردند. این دستگاه با مجموعه‌ای از کاوشگرها خواص آب را در زمان واقعی از طریق کابل به سطح می‌خواند و منتقل می‌کند. داده‌ها نشان داد چاله آبی تام جا عمیق‌ترین چاله آبی شناخته‌شده در جهان است که محققان هنوز به انتهای آن نرسیده‌اند. 

این دستگاه لایه‌های مختلف آب درون چاله آبی را نشان میدهد، از جمله لایه‌ای زیر ۴۰۰ متر که در آن، شرایط دما و شوری شبیه شرایط دریای کارائیب و تالاب‌های صخره‌ای ساحلی مجاور است. ممکن است این چاله آبی از طریق شبکه پنهانی از تونل‌ها و غارها به اقیانوس متصل باشد. 

چاله‌های آبی غارهای عمودی پر از آب یا فروچاله‌هایی هستند که در مناطق ساحلی یافت می‌شوند که در آن‌ها، سنگ بستر از مواد محلولی مانند سنگ آهک، مرمر یا گچ ساخته شده است. آن‌ها زمانی شکل می‌گیرند که آب روی سطح در سنگ نفوذ می‌کند، مواد معدنی را حل میکند و شکاف‌ها را پهن میکند که در نهایت سبب فروپاشی سنگ می‌شود. چاله آبی دین در باهاما، چاله آبی دهاب در مصر و چاله آبی بزرگ در بِلیز از نمونه‌های معروف هستند. 

محل حفره آبی تام جا در خلیج چتومال، مکزیک و تصاویری از سفر غواصی به آنجا در دسامبر ۲۰۲۳

اندازه‌گیری‌های اولیه این چاله آبی با استفاده از ژرف‌یاب پژواکی انجام شد، ابزاری که امواج صوتی را به پایین آب می‌فرستد و سرعت بازگشت آن‌ها را برای محاسبه فاصله اندازه‌گیری می‌کند. اما به دلیل نوسانات در چگالی آب و شکل غیرقابل پیش‌بینی هر سوراخ که ممکن است کاملا عمودی نباشد، تکنیک ژرف‌یاب پژواکی در حفره‌های آبی محدودیت‌های دارد. 

محققان گفته‌اند: «به دلیل محدودیت‌های ابزار در طول سفرهای علمی سال ۲۰۲۱، تأیید حداکثر عمق امکان‌پذیر نبود.» 

ابزار CTD مورد استفاده برای کار اخیر هم کف چاله آبی را پیدا نکرد، چرا که فقط میتوانست تا عمق ۵۰۰ متر کار کند. دانشمندان ابزار را تا آن عمق پایین بردند، اما شاید کابلی که به آن وصل شده بود در جریان‌های زیر آب فرو رفته یا به لبه‌ای برخورد کرده که ردیابی دستگاه را در عمق ۴۲۰ متری متوقف کرده است. 

دانشمندان قصد دارند حداکثر عمق این چاله آبی و احتمال تشکیل بخشی از یک سیستم پیچیده و بالقوه‌ی بهم پیوسته زیرآبی از غارها و تونل‌ها را کشف کنند. شاید در اعماق چاله آبی تام جا یک تنوع زیستی ناشناخته منتظر کشف شدن باشد.

مترجم: زهرا ذوالقدر