از این حیوان فقط دو نمونه در جهان باقی مانده

پژوهشگران می‌گویند در حالی که تنها دو نمونه ماده از کرگدن‌های سفید شمالی باقی مانده‌اند، سلول‌های پوست منجمد شده آنها می‌تواند این گونه در خطر انقراض را نجات دهد.

آیا تبدیل پوست یخ زده کرگدن سفید شمالی به سلول‌های اسپرم و تخمک می‌تواند این حیوان را به حیات وحش بازگرداند؟

به نقل از آی‌ای، دانشمندان می‌گویند مواد ژنتیکی کافی را برای بازیابی کرگدن سفید شمالی در اختیار دارند، اما این بدان معنا نیست که انجام این کار، آسان خواهد بود.

گفتنی است که فقط دو کرگدن سفید شمالی روی کره زمین باقی مانده‌اند که هر دوی آنها ماده و یک مادر و دختر به نام ناجین و دخترش فاتو هستند و آخرین کرگدن سفید شمالی نر به نام سودان در سال ۲۰۱۸ درگذشت.

احیای یک گونه

پژوهشگران در «اتحاد حیات وحش باغ وحش سن دیگو در کالیفرنیا» سلول‌های پوست استخراج و منجمد شده از ۱۲ کرگدن سفید شمالی را که در باغ وحش نگهداری می‌شدند، بررسی کردند. آنها با استفاده از یک مدل رایانه‌ای، نتیجه استفاده از مواد ژنتیکی این کرگدن‌ها را برای تولید اسپرم و سلول‌های تخمک شبیه‌سازی کردند.

آنها می‌گویند، سلول‌هایی که به جنین تبدیل شوند، می‌توانند توسط یک زیرگونه نزدیک به کرگدن سفید شمالی، یعنی کرگدن سفید جنوبی حمل شوند.

آرین وایلدر، پژوهشگر ژنتیک حفاظتی در اتحاد حیات وحش باغ وحش سن دیگو می‌گوید: زیبایی وجود این منبع ثابت ژنوم در «باغ وحش منجمد» این است که می‌توانیم به طور مداوم حیوانات جدید را بیرون بکشیم و آنها را دوباره به جمعیت حیوانی معرفی کنیم.

این پژوهش نشان داد که این رویکرد می‌تواند کارساز باشد و امیدی برای بازگرداندن کرگدن‌های سفید شمالی دیگر، البته در طول چندین نسل ایجاد کند.

طبق شبیه‌سازی‌های آنها، کرگدن‌های سفید شمالی پس از ۱۰ نسل درون‌آمیزی نداشتند. درون‌آمیزی زمانی اتفاق می‌افتد که حیوانات درون یک جمعیت با خویشاوندان نزدیک خود جفت می‌شوند و تنوع ژنتیکی را کاهش می‌دهند.

درون‌آمیزی یا خویش‌آمیزی یا درون‌زایی به تولید مثل در نتیجه جفت‌گیری دو والد که با هم ارتباط ژنتیکی دارند، گفته می‌شود. این امر سبب افزایش هوموزیگوسیتی می‌گردد که خود افزایش احتمال ابتلای فرزند به ویژگی‌های نامطلوب و آسیب‌زا را در پی دارد. درون‌آمیزی در کل سبب کم‌شدن توانایی زیستی در جمعیت می‌شود، چیزی که از آن با نام تنزل درون‌زایی یاد می‌شود.

در این مورد، نتایج نشان داد که جفت‌های جفت‌گیری کننده در هر نسل از نظر ژنتیکی متنوع بودند. این الگوهای تولید مثل طبیعی را تقلید می‌کند که از درون‌آمیزی در جمعیت سالم جلوگیری می‌کند.

به ‌طور خلاصه، تنوع ژنتیکی کرگدن‌های سفید شمالی دست‌نخورده باقی ماند که نشان‌دهنده پایداری جمعیت آنهاست.

چه چیزی پشت این فرآیند است؟

سلول‌های پوست جمع‌آوری و در یک بانک ذخیره می‌شوند. سپس این سلول‌ها را می‌توان دوباره به سلول‌های بنیادی پرتوان القایی(iPSCs) برنامه‌ریزی کرد. iPSCها به دلیل توانایی در تمایز به هر نوع سلولی در بدن منحصر به فرد هستند.

پژوهشگران پس از تولید iPSCها می‌توانند آنها را به تمایز به سلول‌های زایای اولیه هدایت کنند.

وایلدر می‌گوید: یک مانع این است که سلول‌های زایای اولیه به سلول‌های پشتیبان برای رشد و بلوغ نیاز دارند. ما برای گونه‌های در معرض خطر مانند کرگدن سفید شمالی باید این سلول‌های پشتیبانی را از iPSCها تولید کنیم.

روی دیگر سکه

پژوهشگران هنوز باید بر بسیاری از چالش‌ها مانند القای شیمیایی سلول‌های پوست منجمد به سلول‌های بنیادی اسپرم و تخمک غلبه کنند. ضمن اینکه در مورد اینکه آیا جانشین گونه‌های کرگدن سفید جنوبی می‌توانند جنین‌ها را با موفقیت حمل کنند یا خیر نیز تردید وجود دارد. این یک نگرانی مهم است، زیرا موفقیت به توانایی بارداری و تولد فرزندان سالم بستگی دارد.

تری راث استادیار مرکز حفاظت و تحقیقات حیات وحش در حال انقراض در باغ وحش و باغ گیاه شناسی سینسیناتی نیز می‌گوید: حفاظت از کرگدن‌ها بسیار بیشتر از تنوع ژنتیکی در رده‌های سلولی است. اما خبرهای خوب در هر جبهه‌ای در این روزهای سخت ارزش جشن گرفتن دارد.

منبع: ایسنا