اکران آنلاین هم فرصت و هم تهدیدی برای سینماهاست
شیوع ویروس کرونا به‌رغم آسیب‌های بسیاری که به مشاغل مختلف وارد کرد؛ زمینه رونق مشاغلی را هم به همراه داشته است. به عنوان مثال شرکت آمازون از قرنطینه مردم سود هنگفتی برد و سرویس اینترنتی نت‌فلیکس در سه ماه نخست سال ۲۰۲۰ توانست رکورد ۱۵.۸ میلیون کاربر جدید را ثبت کند. در ایران نیز با وجود تمام کم و کاستی‌ها، کرونا موجب راه‌اندازی سینمای آنلاین شد و تاکنون دو فیلم «خروج» و «طلا» از این طریق اکران شده و صحبت‌های بسیاری برای اکران فیلم‌های دیگری در حال انجام است.
سینمای آنلاین جدا از اینکه در شرایط کنونی تنها راه برای بازگشت سرمایه تهیه‌کنندگان فیلم‌های سینمایی به شمار می‌آید، در دوران پساکرونا نیز می‌تواند به کار خود ادامه دهد و به عاملی برای افزایش تولیدات سینمای ایران تبدیل شود. پیرامون این موضوع با امیر‌حسین حیدری که مدیرعامل شرکت نمایش گستران بوده و تجربه پخش فیلم‌هایی همچون «شاه‌کش»، «آشفتگی» و «زهرمار» را برعهده داشته، به گفتگو پرداختیم.
از زمان تعطیلی سینماها که به دلیل شیوع ویروس کرونا در بسیاری از نقاط جهان رخ داده، شرایط برای فعالیت سینمای آنلاین در ایران فراهم شده و اکنون دو فیلم نیز به این صورت اکران شدند. باتوجه به کمبود سالن‌های سینما به نسبت گسترش اینترنت در نقاط مختلف کشور، آیا سینمای آنلاین در دوران پس از کرونا نیز می‌تواند ادامه داشته باشد و زمینه ایجاد بازار بزرگتری را برای صنعت سینما را فراهم کند؟
اکران آنلاین حتما می‌تواند به چرخه اکران و تولید فیلم در سینمای ما کمک کند. چراکه هرچقدر رقبا در زمینه اکران بیشتر باشند، استانداردها بالاتر رفته و قطعا من به عنوان یک شرکت پخش کننده سعی می‌کنم تا کارم را در زمینه پخش جدی‌تر و باشیوه‌های مدرن‌تر جلو ببرم. همچنین در این شرایط که رقابت جدی‌تری به وجود آمده، سینمادارها نیز تلاش می‌کنند تا خدمات بهتری ارائه دهند. به عنوان مثال در تبلیغات به فیلم‌ها کمک کنند و حتی شاید بتوانند میزان پورسانت‌های خود از فروش فیلم را کمتر کنند تا این اتفاق رقابتی‌تر شود. به نوعی باید بگویم، اکران آنلاین هم یک فرصت و هم یک تهدید برای سینماهاست تا آنها بتوانند استانداردهای خودشان را بالاتر ببرند.
این اتفاق در کل به نفع سینما، فیلم، تهیه‌کنندگان و جامعه سینمایی تمام می‌شود. البته از سوی دیگر یک‌سری زیرساخت‌هایی لازم است که به مرور زمان، آنها نیز فراهم می‌شود. همانطور که زمان برد تا وی‌او‌دی‌ها شکل بگیرند، جا بیفتند و به خانه‌های مردم راه پیدا کنند، زیرساخت‌های اکران آنلاین هم به مرور زمان شکل می‌گیرد.
این زیرساخت‌ها چه مواردی را شامل می‌شود؟ به طور کلی برای فعال شدن سینمای آنلاین چه ملزوماتی مورد نیاز است؟
شاید تقریبا نزدیک به ۸۰ درصد مردم نتوانند فیلم‌های وی‌او‌دی‌ها را در اسکرین تلویزیون تماشا کنند و به نوعی در تبلت، لب‌تاب و گوشی‌های موبایل فیلم‌ها را می‌بینند. به نوعی برخی سواد کمتری برای استفاده از این قابلیت دارند و برخی دیگر نیز از چنین امکاناتی برخوردار نیستند و نمی‌توانند از قابلیت دیدن فیلم‌ها در تلویزیون بهره ببرند. برای این کار یا احتیاج به دیوایس‌های خاصی است که بتوانند لب‌تاب، تبلت یا موبایلشان را به تلویزیون وصل کنند یا باید تلویزیون سیستم‌عامل داری داشته باشند که به وسیله آن بتواند فیلم‌ها را مستقیم از تلویزیون تماشا کنند.
اکنون شرکت‌های وی‌اودی در حال تلاش هستند تا این زیرساخت‌ها فراهم شود و به این ترتیب آدم‌های بیشتری بتوانند فیلم‌ها را در تلویزیون ببینند و لذت ببرند. این اتفاق حتما به چرخه تولید و اکران کمک کرده و در کل به نفع سینما خواهد بود. چراکه ۱۰۰ درصد سبب رقابتی شدن فضای حاکم می‌شود.هرچقدر هم که رقابت بیشتر شود، استانداردها بالاتر رفته و کیفیت بیشتر می‌شود. در نهایت باید گفت که سینمای آنلاین اتفاق مثبتی به شمار می‌آید.
اکنون اکران فیلم در سینماها ۳۰ درصد از فروش را نصیب گروه کرده و اکران آنلاین ۷۰ درصد. آیا گسترش بیشتر سینمای آنلاین می‌تواند عاملی باشد که سینماداران را به کاهش درصد خود از فروش فیلم‌ها ترغیب کند؟
هنوز و همچنان اکران فیلم در سینماها در همه جهان با همین درصدهایی که شما گفتید، به نفع تهیه‌کننده است. به هر حال سینما رفتن یک آیین بوده و قطعا لذتی که فیلم دیدن در جمع دارد، در خانه نیست. ولی در جواب شما نیز باید بگویم؛ بله، من فکر می‌کنم هرچه این رقابت بیشتر شود، ممکن است برای جذب مخاطبان بیشتر به این سمت برویم اما باید دید دوستانی که این طرف در بحث اکران آنلاین کار می‌کنند، چقدر می‌توانند موفق شوند.
البته از منظر دیگری برای یک تهیه‌کننده همچنان جذاب‌تر این است که فیلمش در سینماها اکران شود. چراکه با همین درصدهایی هم که از فروش یک فیلم عاید تهیه‌کننده می‌شود، اکران فیلم در سینما برای او به صرفه‌تر است. حتی با تمام تبعاتی که اکران در سینما همچون ماندن در نوبت اکران و یا دیر بازگشتن فروش فیلم در سینماها به همراه دارد.
به شخصه فکر می‌کنم جا افتادن اکران آنلاین مقداری زمان خواهد برد ولی اتفاق درست و مثبتی است. اتفاقی که در نقاط مختلف دنیا انجام شده و به نوعی آزمایش خود را پس داده است. البته در خارج هم فیلم‌ها قاچاق می‌شوند ولی آنجا باتوجه به اینکه قانون کپی رایت رعایت می‌شود، می‌توانند خیلی سریع جلوی این کار را بگیرند و نگذارند که پک‌هایی غیرمجازی بیشتری از یک فیلم پخش شود. به نظر من در اینجا هم هرچه زمان بگذرد، این اتفاق جا افتاده و سبب می‌شود تا ما هم بتوانیم به شیوه‌های جذاب‌تر و مدرن‌تری در پخش به تبلیغاتمان فکر کنیم.
آیا جدی‌تر شدن اکران آنلاین فیلم‌ها می‌تواند به عنوان عاملی سبب شود تا خانه سینما نیز به طور جدی‌تری قانون کپی‌رایت را دنبال کند تا به این ترتیب هرچه بیشتر از کپی‌های غیرقانونی فیلم‌ها جلوگیری شود؟ به طور کلی چه راهکاری قانونی برای تسریع در تصویب این قانون و اجرای آن برای تولیدات هنری وجود دارد؟
راهکار قانونی آن مشخص است. ما باید قانون کپی رایت را جدی بگیریم. این وسط نهادهای امنیتی همچون قوه قضائیه، ارشاد، ستاد صیانت از آثار هنری، همه این موارد می‌توانند دست به دست هم دهند و این سبب شود که قانون کپی رایت را جدی بگیریم. همین الان هم این کار را انجام داده و این اتفاق در اکران فیلم «طلا» خیلی کمتر اتفاق افتاد. به نظرم هرچه جلوتر هم بریم، این چرخه بهتر دستشان آمده و کمتر شاهد کپی فیلم‌ها خواهیم شد.
البته ما می‌توانیم جلوی دانلود یوتیوب، کانال‌های تلگرامی و باقی ماجراها در فضای وب و اینترنت را بگیریم، منتها از سوی دیگر برخی شبکه‌های ماهواره‌ای هم کم لطفی کرده و فیلم‌ها را پخش می‌کنند که در واقع آنها مشکلاتی را به وجود می‌آورد. برای حل این مشکل نیز اگر بتوانیم قانون کپی رایت را رعایت کنیم و آن را جدی بگیریم، می‌توانیم نگذاریم این شبکه‌ها نیز فیلم‌های ما را پخش کنند.
جدا از بحث قانونی برخورد با کپی و پخش فیلم‌ها در شبکه‌های مجازی، یکی از موضوعاتی که شاید خود مردم را ترغیب به خرید قانونی و حمایت از آثار می‌کند، پایین آوردن قیمت بلیت ۱۲ هزار تومانی است که اکنون برابر با قیمت بلیت سینماست. باتوجه به گستردگی اینترنت در نقاط مختلف ایران، آیا پایین آوردن قیمت بلیت، امکان استقبال گسترده‌تری از آثار توسط مردم را ایجاد نمی‌کند؟
مقایسه درستی نیست ولی اگر بخواهیم در این مسئله مقایسه‌ای در نظر بگیریم، همچنان سینما رفتن با تمام مشکلاتی که به لحاظ اقتصادی وجود دارد، ارزان‌ترین تفریح در مملکت ما به شمار می‌آید. از طرف دیگر در اکران آنلاین نیز یک خانواده چند نفره با ۱۲ هزار تومان می‌تواند یک فیلم سینمایی را ببیند. در صورتی که اگر می‌خواست آن فیلم را در سینما ببیند، حداقل برای خرید بلیت سینما باید ۵۰ -۶۰ هزار تومان پرداخت می‌کرد. یعنی این موارد را هم اگر در نظر بگیریم، می‌بینیم که ۱۲ هزار تومان می‌تواند قیمت مناسبی باشد.
البته بلیت فیلم خروج ۱۲ هزار تومان بود که شما با پرداخت آن می‌توانستید تا ۶ ساعت و از سه دستگاه مختلف آن را تماشا کنید. یعنی شما با یک اکانت می‌توانستید آن فیلم را به اندازه ۶ ساعت ببینید.
فیلم «طلا» این تایم را به ۸ ساعت افزایش داد و از آن طرف قیمت را تا ۱۵ هزار تومان بالا برد. همچنان من فکر می‌کنم اگر ۱۵ هزار تومان را هم برای بلیت سینمای آنلاین در نظر بگیریم، عدد مناسبی بوده و به صورتی نیست که بخواهد به یک خانواده‌ای که علاقمند به تماشای فیلمی هستند، فشار وارد کند. به نظر من ابتدا یک عزم ملی نیاز است و باید همگی کمک کنیم تا این پلتفرم شکل بگیرد و بعد به موارد دیگر آن فکر کنیم.
در پایان نیز باید بگویم کرونا اتفاقی است که باید با آن مدارا کنیم. یعنی نمی‌توانیم همه چیز را تعطیل یا تعلیق نگه داریم تا ببینیم که چه می‌شود. همه جای دنیا در حال رفتن به این سمت هستند که این جزئی از زندگی و فرهنگمان شده و مثل اینکه حالا حالاها هست. در نتیجه باید بتوانیم مواردی را رعایت کنیم تا انشالله این اتفاق به خوبی و خوشی تمام شود و اتفاق بدی برای کسی رخ ندهد. انشالله سینماها هم هرچه زودتر باز شود و با رعایت ضوابطی که اعلام می‌شود مردم بتوانند به تماشای فیلم‌ها بیایند.
