در حوزه نجف هیچ استاد یا شاگردی بخاطر اظهارنظر مخالف احضار نمی‌شود
حجت‌الاسلام محمد سروش محلاتی در یادداشتی نوشت: حوزه نجف هر چند زیر نظر مرجعیت قرار دارد و در پذیرش طلاب و امتحانات آنان، با دقت عمل می‌کند ولی طلاب به لحاظ علمی و سیاسی از آزادی کامل برخوردار بوده و حتی در تنظیم برنامه درسی خود آزادند.
تکثر و تنوع
به گزارش عصر ایران وی در ادامه نوشت: حوزه نجف، حوزه‌ای کاملا متکثر و با سلایق مختلف فکری و اجتماعی و سیاسی است: برخی طرفدار فلسفه و برخی ضد آن، برخی طرفدار تقریب و برخی ضد آن، برخی طرفدار اسلام سیاسی و برخی ضد آن و برخی و برخی ... .
والبته همه آنها نیز دارای تریبون بوده و از فضای مناسب برای تشکیل جلسات خویش و ارائه دیدگاه‌های خود برخوردارند و در این میان، مرجعیت عرصه را بر هیچ جریانی تنگ نمی‌کند و از موضع گیری علیه دیگران پرهیز دارد.
آزادی رسانه و رساله
آنجا داشتن رسانه آزاد است و هر کس و هر جریان که بخواهد می‌تواند صاحب رسانه باشد و صدای خود را از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای به گوش طرفدارنش برساند.
علاوه بر آن، داشتن رساله هم آزاد است، کسی مانع مجتهدی که می‌خواهد رساله بدهد نمی‌شود و او را فاقد صلاحیت اعلام نمی‌کند و یا جلوی انتشار رساله‌اش را نمی‌گیرد.
آزادی تدریس
در نجف فضلا برای تدریس در سطوح مختلف آزادند هیچ استادی برای تدریس نیاز به تایید صلاحیت و کسب مجوز از هیچ مقامی ندارد، از هیچ استادی سلب صلاحیت نمی‌شود.
در حوزه نجف دایره آمار و بررسی و یا دادگاه ویژه وجود ندارد و هیچ استاد یا شاگردی بخاطر اظهارنظر مخالف احضار نمی‌شود.
طلبه‌ها بصورت مستقیم یا غیر مستقیم به حضور در درس‌های خاصی و یا عدم حضور درس‌های دیگری تشویق نمی‌شوند.
آزادی مرجعیت
بدلیل همین است که در حوزه نجف، یک جریان فکری و یا سیاسی نمی‌تواند برای آینده مرجعیت تصمیم بگیرد مثلا یک گزینه را جلو بیاندازد و یا مانع مطرح شدن برخی گزینه‌های دیگر شود.
مرجعیت نجف، مرجعیت برخاسته از سوابق علمی و تقوایی در حوزه است که بصورت طبیعی در میان علمای حوزه و شیعیان شناخته می‌شود و اگر کسی بخواهد از مسیر دیگری به این جایگاه برسد از حمایت حوزه برخوردار نخواهد بود.
در آنجا جماعتی خود ساخته وجود ندارد که از امتیاز ویژه برخوردار بوده و با نفوذ برخی چهره های سیاسی از بیرون و با هیاهوی برخی طرفداران خود از درون، لیست مراجع را بسته و اعلام نماید و در نتیجه برخی از فقهای اقدم و یا افضل را حذف کند.
در آنجا خطیب جمعه جرأت نمی‌کند که به حوزه مرجعیت وارده شده و علیه شخصیتی موضع گیری کند یکی را تخطئه کند و دیگری را انگلیسی بخواند! هیچ فرد یا گروهی با توهم خود رئیس پنداری نمی‌تواند فقیهی صاحب رساله و دارای مقلد را فاقد صلاحیت اعلام کنند و یا فقهای با سابقه را به جهت مواضع سیاسی شان خانه نشین کند.
آزادی ارتباطات
در نجف، چون پیام رسان ها از آزادی برخوردارند و تلگرام و واتساپ و یوتیوپ و ... فیلتر نبوده و به سهولت در دسترسند، لذا حوزه از ظرفیت آنها برای توسعه دروس و بحوث حوزوی استفاده می‌کند و همین آزادی بر نشاط علمی و گسترش خدمات آموزشی و ارتقاء سطح دانش می‌افزاید.
مثلا عتبه علویه در یوتیوپ صفحه دارد و درس‌های فقهای برجسته حوزه مانند شیخ محمد هادی ال شیخ راضی و شیخ باقر ایروانی را بارگزاری می‌کند.
به علاوه اساتید معروف حوزه از این شبکه های آزاد برای ارائه بحثهای حوزوی خود استفاده می‌کنند(مانند سید منیر الخباز و شیخ محمد سند) و گاه جمعیتی صد هزار نفری صفحه آنها را در یوتیوپ دنبال می‌کنند!
به دلیل همین برخورداری از آزادی و عدم فیلترینگ است که امروز حوزه نجف می‌تواند پیام خود را به دنیای اسلام برساند و با همه علاقه مندان ارتباط برقرار کند.
البته حوزه نجف علاوه بر استقلال و آزادی، از امتیازات دیگری نیز برخوردار است و همین امتیازات است که افق روشنی را در برابر آن می‌گشاید و امید می‌رود با استفاده از چنین ظرفیت هایی رکود علمی دوران خفقان حزب بعث را جبران نموده، به جایگاه رفیع خود در جهان تشیع باز گردد.
منبع: etemadonline-655476