به گزارش اکوایران: به گروهی از افراد 15 ساله و بیشتر که تمایل به مشارکت در بازار کار داشته و در این راستا به جست و جوی شغلی پرداخته اند، «جمعیت فعال» گفته می شوند. از میان این دسته از افراد، برخی موفق به پیدا کردن شغل نشده اند. از این گروه به عنوان «جمعیت بیکار» تعبیر می شود.

بررسی داده های مرکز آمار نشان می دهد در بازار کار کشور،‌ سطوح بیکاری مردان در شش سال گذشته کمتر از زنان بوده است. مشاهدات همچنین حاکی از آن است که روند نرخ بیکاری مردان از سال 97 تا پایان پاییز امسال نزولی بوده است.

با این حال سطوح این نرخ از ابتدا سال 97 تا پایان سال 98 نسبت به سطوح این نرخ از ابتدای سال 99 تا پایان پاییز امسال بالاتر بوده است. در این سال ها همراه با کاهش نرخ بیکاری،‌نرخ مشارکت اقتصادی نیز کاهش یافته است. بنابراین بخشی از کاهش نرخ بیکاری به دلیل منصرف شدن عده ای از مردان برای مشارکت در بازار کار بوده است. لذا این پدیده به معنای بهبود بازار کار نیست.

در سال 99 تا 1400 نوسانات نرخ بیکاری محدودتر بوده است. در این محدوده زمانی به دلیل شیوع کرونا تمایل مردان به مشارکت در بازار کار کم شده است. بنابراین در این دوره نیز کاهش نرخ بیکاری نشان دهنده بهبود بازار کار نبوده و به دلیل خروج مردان از گروه جمعیت بیکار بوده است.

سطح بیکاری در سال 1402 به زیر 7 درصد رسیده و کمترین مقادیر خود را در 6 سال بررسی شده ثبت کرده است. در این سال نرخ مشارکت نیز بهبود یافته است. بهبود نرخ مشارکت در کنار کاهش نرخ بیکاری به معنای بهبود اوضاع بازار کار مردان است. البته باید توجه داشت که نرخ مشارکت هرگز به سطوح قبل از شیوع کرونا برنشگته و همچنان نرخ مشارکت مردادن در بازار کار کمتر از 70 درصد مانده است. در ادامه نرخ بیکاری آقایان از بهار 97 تا پایان پاییز سال جاری بررسی شده است.

نرخ بیکاری به چه معناست؟

بر اساس تعاریف منتشر شده توسط مرکز آمار ایران ورود افراد از سن 15 سالگی به بعد در بازار کار رسمیت پیدا می کند. البته باید توجه داشت همه افراد حاضر در این رده سنی تمایل به مشارکت در بازار کار ندارند. بنابراین تنها بخشی از آن ها وارد بازار کار می شوند. به این دسته از افراد «جمعیت فعال» گفته می شود. از مجموع این افراد شماری موفق می شوند تا شغلی برای خود دسته و پا کنند. به این گروه نیز جمعیت «شاغل» گفته می شود. گروهی دیگر نیز موفق به پیدا کردن کار نشده و از آن ها به عنوان جمعیت «بیکار» تعبیر می شود.

از تقسیم جمعیت بیکار به کل جمعیت فعال «نرخ بیکاری» به دست می آید. بررسی داده های منتشر شده توسط مرکز آمار نشان می دهد، نرخ بیکاری مردان نسبت به بانوان در سطح کمتری قرار گرفته است. اما آیا این وضعیت به معنای بهبود اوضاع بازار کار برای مردان بوده است؟

تصویر نرخ بیکاری در 6 سال گذشته

بررسی داده های منتشر شده توسط مرکز آمار نشان می دهد از ابتدای سال 97 تا کنون نرخ بیکاری مردان به صورت کلی نزولی بوده است. در ادامه نرخ بیکاری مردان در چند برش زمانی بررسی شده و به این موضوع پرداخته شده است که آیا کاهش نرخ بیکاری آن ها به معنای بهبود وضعیت بازار کار بوده است؟ برای پاسخ به این سوال لازم است تا در کنار نرخ بیکاری،‌نرخ مشارکت نیز مورد توجه قرار گیرد.

برش سوم؛

ثبت کمترین نرخ بیکاری مردان در پاییز سال جاری

نرخ بیکاری مردان در زمستان سال 1400 به 8.4 درصد رسیده است. نوسانات این نرخ در سال 1401 محدود به بازه 7 تا 8.5 درصدی بوده است. اما در سال 1402 نوسانات به سطح زیر 7 درصد سقوط کرده است. بررسی ها حاکی از آن است که در پاییز 1402 نرخ بیکاری مردان 6.2 درصد بوده است. این نرخ کمترین رقم ثبت شده از بیکاری مردان از ابتدای سال 97 تا کنون محسوب می شود.

نگاهی به داده های نرخ مشارکت مردان نشان می دهد که این نرخ در بهار 1402 به 68.3 درصد رسیده که نسبت به بهار سال گذشته 0.3 واحد درصد افزایش یافته است. در تابستان و پاییز سال جاری نیز نرخ مشارکت مردان در بازار بازار کار در سطح 68.6 درصدی ثابت مانده است. نوسانات محدود نرخ بیکاری نشان می دهد که تمایل مردان به مشارکت در بازار کار به میزان کمی افزایش یافته و هنوز به سطح قبل از کرونا بازنگشته است. بنابراین بخشی از کاهش نرخ بیکاری مردان را می توان به دلسردی آن ها و خروجشان از دایره بیکاران نسبت داد. با این حال افزایش بهبود نرخ مشارکت در کنار کاهش نرخ بیکاری بیانگر آن است که وضعیت بازار کار نسبت به سال گذشته بهتر شده و احوالات آن اندکی بهبود یافته است.