قراضه‌ها هم حبـاب‌دار شده‌اند
درباره وضعیت بازار قراضه سیداحمد هاشمی، فعال بازار قراضه در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: در چند وقت اخیر نرخ قراضه بسیار افزایش یافته است. البته به دلیل قیمت‌های جهانی، افزایش صعودی نداشته و بیشتر تحت تاثیر عوامل داخلی افزایش یافته است. این گران شدن به دلیل قیمت‌گذاری کارخانه‌های فولادی است که با چه نرخی خرید کنند. بیشتر واحدهای فولادی، پایه نرخ قراضه را بر مبنای آهن اسفنجی قرار می‌دهند. فاصله آهن اسفنجی همیشه قابل قبول بود اما هم‌اکنون این فاصله زیاد شده و نرخ قراضه افزایش یافته است. فاصله موجود تنها به این دلیل است که قراضه نسبت به گذشته کمیاب‌تر شده و همین مسئله روی نرخ آن تاثیرگذار بوده و روی شمش نیز تاثیرگذار خواهد بود.
هاشمی در ادامه توضیح داد: افزایش نرخ قراضه دلایل متفاوتی دارد و یکی از مهم‌ترین آنها جایگزین شدن آهن اسفنجی در بیشتر واحدهای فولادسازی به جای قراضه است که با نرخ پایین‌تر در بازار عرضه می‌شود. زمانی که فاصله نرخ آهن اسفنجی و قراضه کم شود مصرف قراضه افزایش می‌یابد اما اگر این فاصله افزایش یابد، مصرف قراضه کاهش پیدا می‌کند و در این صورت اگر واحدها آهن اسفنجی مصرف کنند به صرفه‌تر خواهد بود.
وی افزود: در صورتی که تقاضا افزایش یابد نرخ شمش هم افزایش خواهد یافت و البته نرخ شمش هم با قیمت‌های جهانی در ارتباط است. در ادامه هم بحث تقاضا پیش می‌آید که کارخانه‌های نورد تا چه اندازه متقاضی شمش هستند.
هاشمی در پاسخ به این پرسش که چه اندازه نرخ قراضه افزایش یافته، گفت: زمانی که بهای دلار ۳۸۰۰تومان بود نرخ هر کیلو قراضه حدود ۶۰۰تومان بود اما درحال‌حاضر به هر کیلو ۲۳۰۰تومان رسیده است.
وی در پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه قراضه تحت تاثیر نرخ تحولات ارز قرار گرفته است نیز عنوان کرد: قراضه به کشور ما وارد نمی‌شود. تا پیش از این صادرات قراضه داشتیم اما درحال‌حاضر این محصول بیشتر در داخل استفاده می‌شود بنابراین نرخ آن چندان تحت تاثیر ارز نیست. البته بیشتر کارخانه‌دارها تمایل دارند از آهن اسفنجی استفاده کنند چون به‌صرفه‌تر است. برای مثال کارخانه‌های فولادی تا پیش از این ۱۰۰درصد قراضه مصرف می‌کردند اما درحال‌حاضر ۷۰ تا ۸۰درصد از آهن اسفنجی استفاده می‌کنند. آهن اسفنجی پایه مشخصی دارد که تولیدکننده فولاد نمی‌تواند نرخ آنها را افزایش دهد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا مبنای دقیقی برای قیمت‌گذاری قراضه وجود دارد، گفت: بستگی به نیاز بازار دارد اما موضوع این است که قراضه را نمی‌توان ارزان‌تر از آهن اسفنجی خریداری کرد. از این رو واحدها ترجیح می‌دهند به سمت آهن اسفنجی بروند اما آهن اسفنجی در مقایسه با قراضه به زمان ذوب بیشتری نیاز دارد.
حباب نرخ در بازار قراضه
همچنین درباره وضعیت این روز‌های بازار قراضه، محمد میرزایی، فعال بازار قراضه در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: موضوع اصلی این است که ارزش‌افزوده، معضلی برای بازار فولاد شده است. عده‌ای شرکت‌های صوری راه‌اندازی کرده‌اند و وارد بازار شده‌اند اما قراضه‌فروش نیستند و فقط سبب افزایش نرخ قراضه شده‌اند. از سوی دیگر این عده ۹درصد ارزش‌افزوده را پرداخت نمی‌کنند و مصرف‌کننده باید آن را پرداخت کند. وی در پاسخ به این پرسش که فاصله نرخ قراضه با شمش چقدر است و چرا به تازگی این فاصله کم شده است، گفت: درحال‌حاضر نرخ قراضه با شمش در هر کیلو هزار تومان اختلاف دارد که تا پیش از این ۳۰۰ تا ۴۰۰تومان بود چراکه در گذشته، هزینه‌های کارخانه‌ها بسیار کم بود. میرزایی در ادامه گفت: بیشتر کارخانه‌دارها خود وارد عرصه قراضه شده‌اند و این موضوع سبب شده که قراضه‌فروش‌های واقعی کنار بروند. البته برخی هم صوری وارد این کار شده‌اند.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا قراضه تحت تاثیر تحولات ارز گران شده است، گفت: قراضه بیشتر تحت تاثیر شمش و گران شدن فرآیند تولید گران شده است. درحال‌حاضر نرخ هر کیلو قراضه ۲۳۰۰تومان است، در حالی که نرخ واقعی آن بیشتر از ۱۶۰۰ تا ۱۷۰۰تومان نیست. در حقیقت نرخ قراضه حباب دارد.
این فعال بازار قراضه در ادامه یادآور شد: مشکل کارخانه‌دار این است که بیشتر از سهمش قراضه خرید می‌کند. موضوع این است که هر کارخانه، یک سهم مشخص دارد و زمانی که کارخانه‌دار بیش از سهم خود خرید کند باید آن را از پایه گران خریداری کند که سبب افزایش نرخ قراضه می‌شود، در حالی که کارخانه‌دارها باید به سهم خود قانع باشند.
میرزایی افزود: در بازار قراضه، واسطه‌ها سود بیشتری می‌برند. البته سودی که هم‌اکنون می‌برند، ناشی از سود تورمی است و واقعی نیست. وی همچنین یادآور شد: بسیاری هم برای گرفتن وام وارد این بازار شده‌اند و اکنون که تورم افزایش یافته، سود بیشتری می‌برند.
اتحادیه یا انجمن نداریم
این فعال بازار قراضه با اشاره به بی‌مدیریتی بازار قراضه در کشور عنوان کرد: کشور ترکیه گاز را ۲برابر از ما خریداری می‌کند، در حالی که هزینه نیروی انسانی آن حدود ۳/۵ برابر و هزینه برق آن حدود ۲/۵ برابر ما است و قراضه را نیز از آسیای میانه، امریکا و افریقا وارد می‌کند اما قادر است در بازار فولاد با ما رقابت کند و این موضوع بی‌مدیریتی ما را نشان می‌دهد. میرزایی با اشاره به این موضوع که بازار قراضه درحال‌حاضر آشفته شده است، گفت: پیشنهاد ما این است که انجمن تولیدکنندگان فولاد و مصرف‌کنندگان قراضه باید در کنار هم حضور داشته باشند تا بتوانند به این بازار سر و سامانی ببخشند چراکه یکی از معضلات بازار قراضه این است که تعاونی، اتحادیه و انجمنی ندارند تا برنامه‌های خود را دنبال کنند.