بهترین داستان‌های کوتاه از دور و نزدیک

پانیذ   زرتابی

«همه چیز از اینجا دور است»، مجموعه داستانی از نویسندگان مطرح و نیز کمتر شناخته‌شده است؛ از استیون کینگ و وودی الن و آیزاک باشویس سینگر تا اندریا لی و استیو اسپیرز و الیس جالی و مری کاستلو. داستان‌هایی با انتخاب و ترجمه مژده دقیقی که به‌عنوان ششمین جلد از مجموعه داستان‌های معاصر در انتشارات نیلوفر به چاپ رسیده است. مترجم فقط به ترجمه داستان‌ها بسنده نکرده و در ابتدای هر داستان شرح مختصری از زندگینامه و کارنامه ادبی نویسنده آورده که ضمن کمک به درک اثر، نویسندگان کمتر شناخته‌شده را نیز به ادبیات فارسی معرفی می‌کند. «نیویورک‌تایمز با تخفیف ویژه» اثر نویسنده پرطرفدار آمریکایی، استیون کینگ، اولین داستان این مجموعه است. نویسنده‌ای که او را «سلطان وحشت» لقب داده‌اند و آثارش در شمار آثار علمی-تخیلی و وهمناک قرار دارند. مترجم این داستان را از مجموعه «درست پس از غروب» او انتخاب و ترجمه کرده است. «انتظار» نوشته رُوی کِیزی، داستان دوم مجموعه است که دانش‌آموخته فلسفه، زبان و ادبیات انگلیسی و نویسندگی خلاق است. این داستان او از مجموعه «بهترین داستان‌های کوتاه آمریکایی 2007» انتخاب شده است. «شهر مهاجر» نوشته دیوید بِزموزگیس، داستان منتخب دیگر این مجموعه است که نویسنده‌اش اهل لتونی است و در کودکی به کانادا مهاجرت کرده است. در سال 2010 نشریه معتبر «نیویورکر» او را در شمار 20 داستان‌نویس برتر زیر 40 سال قرار داد. داستان «شهر مهاجر» از آخرین مجموعه او به همین نام انتخاب شده که در سال 2019 منتشر شده است. «از دور و نزدیک می‌دیدند که می‌سوزیم» نوشته اَلیس جالی، رمان‌نویس و نمایش‌نامه‌نویسی است که در آکسفورد تاریخ مدرن خوانده است. این داستان او در سال 2021 از داستان‌های برگزیده جایزه اُ. هنری بوده است. «خرده پاک‌کن‌ها» را سارا تانکام مَتیوز، متولد هندوستان نوشته است. او که در عمان و هندوستان بزرگ شده است، در 17‌سالگی به آمریکا مهاجرت کرده. داستان «خرده پاک‌کن‌ها»ی او از مجموعه «بهترین داستان‌های کوتاه آمریکایی 2020» انتخاب شده است. نویسنده داستان «اعترافات یک دزد» وودی اَلن است، کارگردان سینما، بازیگر و کمدین و نویسنده آمریکایی که آثارش در ایران نیز شناخته‌ شده است. داستان انتخاب‌شده از وودی الن ابتدا در نیویورکر منتشر شده و بعد در مجموعه داستان «عوارض جانبی» آمده است. «کارخانه چینی» اثر مری کاستلو، داستان‌نویس ایرلندی است که اولین مجموعه داستان او «کارخانه چینی» (2012)، نامزد دریافت جایزه کتاب اول گاردین شد و در فهرست نهایی جایزه کتاب ایرلند هم قرار گرفت. «بازرس ماتادین در ماه» از هاری‌شانکار پارسایی، سرشناس‌ترین طنزنویس ادبیات مدرن هند، انتخاب شده است که برخی او را «پدر طنز مدرن هند» می‌دانند. داستان حاضر که نخستین بار در 1968 به زبان هندی منتشر شد، نقدی بر بوروکراسی حاکم بر دستگاه پلیس هندوستان است. «مصائب طبیعی» نوشته اَلکسیس شِیکین، دانش‌آموخته ادبیات داستانی دانشگاه ویرجینیا است که بعد از تحصیل به تایلند رفت و در شهر کوچک چیانگ مای به تدریس زبان و ادبیات انگلیسی مشغول شد.‌ داستان «مصائب طبیعی» او، ابتدا در مجله ادبی اِکوتون منتشر شد و در میان «بهترین داستان‌های کوتاه آمریکایی 2019» نیز جای گرفت. «پیوند» راسل بنکس، داستان دیگر این مجموعه است که نویسنده‌اش بیشتر به خاطر روایت‌های سرشار از جزئیاتش درباره کشمکش‌های خانوادگی و تقلاهای روزمره در زندگی انسان‌ها شهرت دارد. چنان‌که مترجم می‌نویسد، «شخصیت‌هایش اغلب در زندگی روزمره با فاجعه و سقوط روبه‌رو هستند، گرفتار اندوه و تردید می‌شوند؛ ولی در مواجهه با مشکلات از خود انعطاف و قدرت نشان می‌دهند». داستان «پیوند» بنکس از مجموعه داستان «عضو ثابت خانواده» او (2013) انتخاب شده است. «دختر همسایه» نوشته استیو اسپیرز است؛ نویسنده‌ای که به تعبیر مترجم، از سنت‌شکن‌ترین و صریح‌ترین نویسندگان موج نوی استرالیا در اوایل دهه 1970 به شمار می‌رود. دقیقی داستان «دختر همسایه» را از مجموعه «پشت حصار: 30 داستان کوتاه مدرن استرالیایی» انتخاب کرده است. داستان بعدی با عنوان «شاگرد معلم پیانو» از نویسنده مطرح داستان کوتاه، ویلیام ترِوِر انتخاب شده است؛ نویسنده‌ای که به قول مترجم، او را یکی از قله‌های داستان کوتاه معاصر می‌دانند و «به خاطر چیره‌دستی در فرم و مهارتش در کاربرد تکنیک با نویسندگانی مانند چخوف، موپاسان و جیمز جویس مقایسه می‌کنند». شخصیت‌های ترور اغلب اعضای به حاشیه رانده‌شده اجتماع‌اند، کسانی که نمی‌توانند واقعیت زندگی خود را بپذیرند و به جهان‌های جایگزینی پناه می‌برند که خودشان خلق کرده‌اند. داستان حاضر را مترجم از مجموعه آخرین داستان‌های این نویسنده انتخاب کرده که پس از مرگ او منتشر شده است. داستان بعدی «همه چیز از اینجا دور است» نوشته کریستینا اِنریکس است که نام مجموعه نیز از آن برگرفته شده است. انریکس اهل نیوجرزی است، پدرش مهاجری پانامایی‌تبار و مادرش آمریکایی بوده است. او در یکی از رمان‌هایش با نام «آمریکایی‌های گمنام» (2014) به بحث هویت و تجربه مهاجرت پرداخته است. و اما داستان «دیدار دوباره» از آیزاک باشویس سینگر، نویسنده لهستانی‌تبار آمریکایی است که نامی آشنا در ادبیات قرن بیستم‌و‌یکی و از بزرگ‌ترین داستان‌نویسان این قرن است. «قصه‌گویی چیره‌دست با نگاهی تیزبین که به‌ویژه برای داستان‌های کوتاه به‌یادماندنی‌اش مشهور است». دقیقی همچنین می‌نویسد که سینگر اعتقاد داشت داستان کوتاه بیشترین چالش را پیش‌روی نویسنده خلاق قرار می‌دهد و برخلاف رمان که می‌تواند برخی کاستی‌ها را پنهان کند، باید مستقیم به سوی نقطه اوج خود پیش برود و همواره تنش و تعلیق داشته باشد. «این برنده نوبل ادبیات همه داستان‌هایش را به زبان مادری‌اش ییدیش می‌نوشت؛ هرچند بر ترجمه آثارش به انگلیسی نظارت کامل داشت». داستان «دیدار دوباره» از مجموعه داستان‌های کوتاه مدرن آمریکایی انتشارات پنگوئن برگزیده شده است. «فرزندان» اَندریا لی، آخرین داستان این مجموعه داستان است. نویسنده‌ای که رمان، داستان کوتاه و خاطره می‌نویسد و «موقعیت داستان‌هایش معمولا جهانی است و مسائلی مانند نژاد و فرهنگ، همچنین هویت ملی و بیگانگی را مطرح می‌کند». داستان «فرزندانِ» لی از مجموعه بهترین داستان‌های کوتاه آمریکایی 2020 انتخاب شده است. داستان‌های منتخبِ مجموعه «همه چیز از اینجا دور است»، در فرم و محتوا و روایت تنوع بسیاری دارد و با گردآوری داستان‌های کوتاهِ شاخص ادبیات جهان، دریچه‌ای تازه به ادبیات معاصر فارسی گشوده است.