انتقاد کشاورزان از تصمیمات جدید درباره زایندهرود
وضعیت آب اصفهان و زندگی مداوم زایندهرود موضوعی بسیار مهمی است که اثرات آن فقط استان اصفهان را دربرنمی‌گیرد بلکه در گستره ملی مطرح است. همه مسئولان کشوری باید از این میراث گرانبها که از گذشته به دست نسل امروز رسیده حفظ و حراست کنند.
زایندهرود صرفا متعلق به مردم اصفهان نیست چرا که اصفهان جایگاهی بین‌المللی دارد، بسیاری از مسافران و گردشگرانی که به کشور ما سفر می‌کنند ایران را با شهر اصفهان و اصفهان را با زایندهرود آن می‌شناسند، بنابراین همگی باید اهتمام جدی داشته باشند تا رودی که سبب حیات این شهر فرهنگی هست را حفظ کنند.
با توجه به اهمیت احیای آب زایندهرود برای محیط زیست و شادابی شهر اصفهان به عنوان یک شهر گردشگری، نمایندگان اصفهان در مجلس شورای اسلامی توانستند با پیگیری‌هایی صورت داده سبب تصویب تشکیل ستاد احیای آب زایندهرود در دولت شوند.
پس از پیگیری‌های نمایندگان استان اصفهان سرانجام نخستین جلسه ستاد احیای زاینده رود با حضور وزیر نیرو به عنوان ریاست ستاد و مسئولان سازمان برنامه و بودجه برای اختصاص دادن قسمتی از بودجه دولت برای تامین منابع آبی زایندهرود تشکیل شد. اما اکنون این سئوال مطرح است که ادامه فعالیت ستاد احیای زاینده رود و اقدام عملی که در راستای احیای رودخانه فلات مرکزی ایران انجام شده است چیست؟
به دنبال تشکیل این ستاد و مصوباتی که انجام گرفته نمایندگان اصفهانی همچنان از وضعیت موجود زایندهرود راضی نیستند چرا که اعتقاد داشتند هیچ اقدام قابل ملاحظه‌ای در زمینه تشکیل ستاد احیای زایندهرود انجام نشده است.
در این میان علیرغم تمام اقدامات و پیگیری‌ها شورای هماهنگی حوضه آبریز زایندهرود در یک سال اخیر لغو شده است و صنف کشاورزان اصفهان از حضور در جلسات تصمیم‌گیری برای برنامه توزیع آب و طرح ساماندهی رودخانه زایندهرود کنار گذاشته شده است.
انحلال شورای هماهنگی زایندهرود، شایعه نیست، بلکه واقعیت است و علیرغم اینکه نمایندگان مجلس پس از استعفای دسته جمعی، نوید تشکیل ستاد احیای زایندهرود (مشابه ستاد احیای دریاچه ارومیه) را به کشاورزان دادند، متاسفانه نه اینکه ستادی تشکیل نشد بلکه همان شورای هماهنگی که با عضویت و حضور نماینده صنف کشاورزی تشکیل می‌شد نیز منحل شد و به جای آن کارگروهی برپا شده و صنف کشاورزان را نیز حذف کردند.
اولین نتیجه‌اش این بود که برنامه توزیع آب همه سال‌ها قبل به پیشنهاد کمیته 15 نفره اصناف کشاورزی شهرستان‌های حوضه زایندهرود و با حضور نماینده صنف کشاورزی استان اصفهان به تصویب می‌رسید و صنف در آن جلسات از حقوق کشاورزان دفاع می‌کرد، امسال بدون حضور نماینده صنف کشاورزی استان اصفهان و فقط با حضور مدیران عامل شرکت‌های آب منطقه‌ای چهارمحال و یزد و اصفهان به تصویب رسید.
عدم تخصیص آب تابستانه برای کشاورزان اصفهانی
دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزان استان اصفهان پیرامون اینکه طی یک‌سال اخیر شورای هماهنگی حوضه آبریز زایندهرود لغو شده و چنین مسئله‌ای کشاورزان اصفهانی را بسیار نگران و ناراحت کرده است، گفت: متاسفانه دولت مصوباتی را رای می‌دهد و براساس اعلام آن در مقطعی اعتراضات را پایان می‌دهند و پس از عبور آن مقطع دیگر به اجرای مصوبات پایبند نیست.
اسفندیار امینی درباره اینکه صنف کشاورزان اصفهان از حضور در جلسات تصمیم‌گیری برای برنامه توزیع آب و طرح ساماندهی رودخانه زایندهرود کنار گذاشته شده است، اظهار داشت: پس از تشکیل شورای هماهنگی حوضه آبریز زایندهرود مقرر شد نماینده صنف کشاورزان با حضور در آن شورا و حق رای بر حوزه زایندهرود و نحوه اجرای مصوبات شورای عالی هم مدیریت کند اما متاسفانه در سال 98 این شورا منحل شد و کارگروه جدیدی بدون نماینده حق‌آبه کشاورزان راه‌اندازی کرده‌اند.
وی افزود: هرساله برنامه توزیع آب سالانه توسط شورای هماهنگی به تصویب می‌رسید امسال فقط با حضور سه نفر از مدیران آب منطقه‌ای اصفهان، چهارمحال و بختیاری و یزد در پایتخت برگزار شد.
دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزان استان اصفهان بیان کرد: علیرغم اینکه با پیگیری مکرر کشاورزان در چندین سال، شورای تامین استان، شورای عالی آب، شورای هماهنگی زایندهرود و کارگروه سازگاری با کم‌آبی استان مصوب کرده بودند که کشاورزان نظارت بر نحوه توزیع آب، مسایل حفاظت و ساماندهی رودخانه را محوریت صنف کشاورزی انجام دهند این موارد از سال 95 در قالب قرارداد صنف کشاورزی با آب منطقه‌ای به نحو مطلوب در حال انجام بود، اما اکنون صنف را از تمام آنها برکنار کردند.
وی به برخی از مصوباتی که در دولت یازدهم از شورای عالی آب و شورای هماهنگی زایندهرود گرفته شد اما تاکنون عملیاتی نشده اشاره کرد و گفت: تفاهم‌نامه بین دو استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری برای نظارت صنف کشاورزی بر برداشت آب، ساماندهی و حفاظت رودخانه در چهارمحال، تشکیل صندوق پرداخت خسارات حق‌آبه‌ها، انتخاب صنف کشاورزی به عنوان مدیر طرح‌های ساماندهی حفاظت و بهره‌برداری رودخانه، تعیین تکلیف حق‌آبه‌های شهرستان‌ها و مناطق، تکمیل شبکه‌های آبیاری و قطع برداشت مستقیم آب از رودخانه، تصفیه پساب فاضلاب و برگرداندن آن به حقابه‌داران از جمله مصوبات است.
امینی اضافه کرد: اعتبار ویژه برای آبیاری نوین در حوضه زایندهرود، دریافت سالانه 450 میلیارد تومان به صورت الحساب از صنایع بزرگ استان برای جران خسارات کشاورزی و حل مشکلات رودخانه و آب، تکمیل طرح‌های انتقال آب تونل سوم کوهرنگ و بهشت‌آباد و جلوگیری از برداشت حقابه‌های کشاورزی برای هرنوع مصرف دیگر و بسیاری از مصوبات دیگر که تماما در دولت دوازدهم به بوته فراموشی سپرده شده است.
وی پیرامون اینکه با وجود تمام مصوبات از ابتدای امسال که صنف کشاورزان اصفهان از حوزه ساماندهی مسائل رودخانه کنار گذاشته شده است نگرانی‌های بسیاری برای کشاورزان ایجاد شده، اظهار داشت: صحبت‌هایی از انتقال 700 لیتر بر ثانیه آب به کاشان، نظنز و یزد مطرح شده در حالی که هم اکنون پروژه بن-بروجن نیز در دست اجرا است.
دبیراجرایی نظام صنفی کشاورزان اصفهان درباره اینکه براساس مصوبه مقرر شد که از رودخانه طبیعی و تونل اول گوهرنگ آبی برداشت نشود حتی برای مصارف شرب و صنعت، افزود: برطبق مصوبه پروژه بهشت‌آباد و تونل سوم را به منظور برخی حق‌آبه‌ها راه‌اندازی کنند که متاسفانه نه تنها این طرح‌ها عملیاتی نشد بلکه همان مختصر اقداماتی که خود کشاورزان در حال انجام بودند، متوقف شده است.
وی پیرامون اینکه مسوولان مربوطه اعلام کردند تا اواسط خرداد ماه آب برای کشت کشاورزان رهاسازی خواهد شد و تابستان آبی تخصیص نمی‌دهند، بیان کرد: بر این اساس کشاورزان برای حقابه پاییز آینده ابراز نگرانی می‌کنند و نمایندگان صنف در جلسات حضور ندارند از آینده خبر نداریم و کشاورزان بلاتکلیف هستند.
امینی با ابراز تاسف از اینکه تاکنون هیچ‌کدام مصوبات اجرایی نشده و حداقل مسیر خود کشاورزان را هموار کنند که خودشان اقدامات را اجرا سازند، گفت: طی روز گذشته در پی نگرانی و دغدغه‌های کشاورزان اصفهانی از عدم تخصیص آب تابستانه و نبود اقدامات اساسی برای اجرای مصوبات شورا، فرمانداری جلسه‌ای را برگزار کردند تا مصوبه‌های استانی دارای اختیار را رسیدگی کنند اما هنوز بازخورد این نشست به ما منعکس نشده است.
وی در پاسخ به اینکه براساس آمارهای بارندگی‌های اصفهان مطلوب بوده و چرا مسئولان از تخصیص آب برای کشت تابستانه خبر داده‌اند که سبب نگرانی کشاورزان برای آبیاری اراضی در پاییز هم شده، اظهار داشت: در واقعیت نمی‌دانیم که آمارها تا چه میزان صحیح است زیرا از سویی خبرهای بارندگی مناسب گزارش می‌شود و از سوی دیگر مسوولان در مصاحبه‌ها از نبود آب کافی خبر می‌دهند در چنین شرایطی بی‌اعتمادی حاکم است.
دبیراجرایی نظام صنفی کشاورزان اصفهان در ادامه افزود: دلیل اصلی تمام این مباحث روشن است چراکه با وجود بارندگی‌ها و بارش‌های مناسب، پمپاژ‌های بالادست ادامه دارد و تدابیر لجام گسیخته که بر بستر رودخانه زایندهرود حاکم شده و اینکه دیگر دولت تمایلی برای اجرای اقدامات ندارد.
به گزارش تسنیم، زایندهرود تنها یک جاذبه گردشگری و رودخانه‌ای دلچسب برای تفریح نیست، در زایندهرود زندگی جاری است و تعداد بسیار مردم از راه همین رودخانه به امرار معاش می‌پردازند و به کشاورزی مشغول هستند. شهروندان زیادی از نقاط دور و نزدیک برای دیدن این رودخانه جهانی به اصفهان می‌آیند؛ هرچند از زمانی که آب زایندهرود مدام باز و بسته می‌شود و روزهای بیشتر سال نیز بسته است اصفهان گویی نیمی از جان خود را از دست داده است.
اگر برای زایندهرود مشکلی پیش آید حیات عده زیادی از انسان‌ها نیز به خطر می‌افتد. این رودخانه نه تنها برای مردم اصفهان که برای تمام ایران دارای اهمیت و ارزش است و به همین دلیل ضرورت جاری‌بودن آن و مطالبه حق‌آبه کشاورزان در دستور کار مسئولان حایز اهمیت است.
در این میان مسئله آب زمانی به درستی مدیریت می‌شود که با نگاهی عادلانه، جامع و علمی به آن پرداخت، در این صورت است که می‌توان با برنامه‌ریزی پیش‌بینی صحیح و به‌موقع از بحران و حتی تهدید بلایای طبیعی به نحوی مطلوب‌تر فرصت‌سازی کرد.