می‌توان به اکران‌های سال آینده سینما امیدوار بود؟

بهناز شیربانی: سرانجام نام هفت فیلم برای اکران نوروز 1403 اعلام شد؛ فیلم‌هایی که چند روز پیش از نوروز، یعنی از 23 اسفند روی پرده خواهند رفت. «تمساح خونی»، «بی‌بدن»، «آسمان غرب»، «پرویزخان»، «آپاراتچی»، «نوروز» و «ایلیا در جست‌وجوی قهرمان» اسامی فیلم‌های منتخب اکران نوروز است.

روح‌الله سهرابی، مدیر کل اداره نظارت بر نمایش فیلم، بعد از اعلام فیلم‌های اکران نوروز با اشاره به روند نمایش فیلم‌ها در روزهای منتهی به تعطیلات عید گفت: «شرایط خاص این دوره از اکران نوروز ۱۴۰۳ و هم‌زمانی با ماه مبارک رمضان و البته با نگاه تأمین نیاز و سلیقه مخاطبان سینما از قشرها و گروه‌های سنی و فکری مختلف، چینش اکران نوروزی به گونه‌ای انجام شده که همه سلایق را پوشش دهد و از سینمای دفاع مقدس تا سینمای کودک و نوجوان، اجتماعی، ورزشی و کمدی در سبد اکران نوروزی جانمایی شده‌ است».

سهرابی با اشاره به فیلم‌های دیگری که متقاضی اکران نوروز بوده؛ اما در این جدول لحاظ نشده‌اند، عنوان کرد: «اکران دوم عید نوروز با توجه به شرایط فروش و کف فروش فیلم‌ها تعیین خواهد شد و چنانچه فیلمی در مدت‌زمان مشخص‌شده حد نصاب لازم در جذب مخاطب را نداشته باشد، مطابق با آیین‌نامه تصمیم‌گیری خواهد شد و تا سقف چهار فیلم جدید هم‌زمان با عید سعید فطر روی پرده خواهند رفت؛ بنابراین فیلم‌ها باید از تمام ظرفیت خود در بازه زمانی تعیین‌شده برای اکران استفاده کنند تا بیشترین جذب مخاطب را داشته باشند. طبق تصمیم سازمان سینمایی با آغاز اکران فیلم‌های نوروزی، نمایش فیلم‌های روی پرده به پایان خواهد رسید».

در‌این‌میان در یک سال گذشته بسیاری از فیلم‌های روی پرده، به‌ویژه آثاری که در جذب مخاطب موفق عمل کردند، مدت‌زمان بیشتری به اکران ادامه دادند و از این نظر با اعلام فیلم‌های اکران نوروز برای برخی از اهالی سینما این پرسش مطرح بود که آیا باید با فیلم‌های روی پرده خداحافظی کرد یا این فیلم‌ها هم جایی در میان اکران‌های جدید خواهند داشت؟ علاوه بر اینکه برخی سینماداران تأکید دارند تعدادی از پردیس‌های سینمایی در تهران و شهرهای دیگر که بیش از هشت سالن دارند، در صورت پایان اکران برخی فیلم‌هایی که هنوز مخاطب دارند، خالی می‌مانند؛ اما همایون اسعدیان دبیر شورای صنفی نمایش، در گفت‌وگو با ایسنا از رایزنی با سازمان سینمایی برای ادامه اکران برخی فیلم‌های روی پرده در نوروز خبر داد.

او بیان کرد: «در حال مذاکره با وزارت ارشاد هستیم تا بتوانیم اکران‌ چند فیلمی را که هنوز مخاطب دارند، در تعطیلات عید ادامه دهیم. اکران این فیلم‌ها در کنار فیلم‌های نوروزی کمک می‌کند تا سینماها همچنان رونق داشته باشند».

فیلم‌های اکران نوروز  چقدر  شانس دیده‌شدن  دارند؟

امسال نیز هم‌زمان با نوروز، ماه مبارک رمضان را در پیش خواهیم داشت و برخی از اهالی سینما معتقدند این هم‌زمانی و احتمالا سانس‌هایی که تا نیمه‌شب و سحر ادامه خواهد داشت، می‌تواند مخاطب بیشتری را راهی سالن‌های سینما کند. از نگاهی دیگر برخی معتقدند تا حد زیادی همه چیز به شرایط اقتصادی مخاطب بستگی دارد. اینکه آیا مردم سینما را در اولویت انتخابشان برای سرگرمی و استراحت قرار می‌دهند؟ یا باید انتظار دیگری از آنها داشت؟

با نگاه به آثار منتخب اکران نوروزی می‌توان تنوع چینش فیلم‌ها را دید. با این حال اگر به رفتار مخاطب در یک سال گذشته رجوع کنیم، به نظر می‌رسد دراین‌میان فیلم‌های کمدی شانس بیشتری برای دیده‌شدن دارند؛ اما اینکه این فیلم‌ها درنهایت در صدر فهرست پرفروش‌ترین‌ها قرار بگیرند یا نام آنها را باید در بین رکوردشکن‌های سینمای ایران دید، نیاز به زمان دارد.

اولین  تجربه  کارگردانی آقای  بازیگر

اگر به آمار فروش «تمساح خونی»، اولین ساخته سینمایی جواد عزتی، نگاه کنیم، می‌توان حدس زد این فیلم در اکران عمومی هم با اقبال خوبی روبه‌رو شود. این فیلم در سانس‌های ۱۱ روز نمایش پیش از آغاز جشنواره حدود ۶۴۰ میلیون تومان فروش داشت. علاوه بر اینکه «تمساح خونی» در ایام جشنواره اکران شهرستان‌ها را نداشت. امسال این فیلم و برخی دیگر از فیلم‌های حاضر در جشنواره فیلم فجر حاضر به نمایش آثارشان در شهرستان‌ها نشدند و یکی از دلایل اصلی صاحبان این آثار برای اکران‌نشدن فیلم‌شان در سانس‌های فوق‌العاده یا در استان‌ها، تأمین سرمایه در بخش خصوصی بوده است.

با این حال «تمساح خونی» یکی از موفق‌ترین فیلم‌های حاضر در جشنواره چهل‌ودوم فیلم فجر بود؛ فیلمی که بسیاری از منتقدان آن را اثری خوش‌ساخت توصیف کردند و حدس می‌زنند که گیشه پررونقی را هم تجربه خواهد کرد. این فیلم برای جواد عزتی سیمرغ بهترین کارگردان فیلم اول را به همراه داشت. جواد عزتی در نشست خبری «تمساح خونی» توضیح داد: «می‌خواستم یک فیلم تماشاگرپسند بسازم و علاوه‌برآن سینما بودن فیلم برایم مهم بود، تا وقتی فیلم را می‌بینم، بین پلان‌های این فیلم و پلان‌های یک سریال تفاوت باشد. موقع شروع فیلم هم به دوستانم گفتم دوست دارم فیلمی بسازیم که هر بخش آن یک پیشنهاد برای سینما داشته باشد و فکر می‌کنم این اتفاق افتاده است. من ذات سینمای ایران را دوست دارم و حیف است که این سینمای باشکوه در سرش بخورد و دائم بگوییم سینمای ایران عقب مانده است. قبل از هر چیزی دوست داشتم سعی کنم مخاطبان با سینما آشتی کنند. من دیدگاه خودم را از کمدی و سینمایی که بلد بودم، جلوی دوربین بردم و قصد مقایسه با کمدی‌های دیگر را نداشتم».

فیلم پرحاشیه جشنواره  فیلم فجر  در  آستانه  اکران

بی‌شک «بی‌بدن» را می‌توان پرحاشیه‌ترین فیلم جشنواره چهل‌ودوم فجر دانست. تصویر گریه‌ها و فریادهای الناز شاکردوست، بازیگر این فیلم سینمایی، در یکی از اکران‌های مردمی در پی اعتراض به اینکه چرا این فیلم در بخش سودای سیمرغ نیست؟ به یکی از پربازدیدترین‌های فضای مجازی تبدیل شد؛ اما این تنها حاشیه «بی‌بدن» نبود. در روزهای آخر برگزاری جشنواره نیز محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد، درباره اعتراض دست‌اندرکاران آن به راه‌نیافتن آن به بخش سودای سیمرغ توضیحاتی داد و تأکید کرد: «آن روزی که این فیلم در مرحله انتخاب بوده، دوستان ما بیش از ۴۰ دقیقه از فیلم را ندیدند و نتوانسته بودند جمع‌بندی کنند. البته فیلم، فیلم خوبی بود و باید از عوامل و بازیگران تشکر کرد و الان هم امیدواریم مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد».

وزیر ارشاد در جمع خبرنگاران اشاره کرد که به‌زودی مجتبی امینی، دبیر جشنواره فیلم فجر، راه‌یافتن فیلم «بی‌بدن» به بخش سودای سیمرغ را اعلام خواهد کرد.

مجتبی امینی، دبیر جشنواره چهل‌ودوم فیلم فجر هم در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره حواشی این فیلم گفت: «در زمان بازبینی هیئت انتخاب فیلم «بی‌بدن» به‌صورت کامل به جشنواره ارائه نشده بود و وقتی صاحبان آثار در جشنواره فیلم فجر شرکت می‌کنند و فیلم‌ها اعلام نهایی می‌شود، باید به رأی هیئت انتخاب و داوری احترام بگذارند».

نمایش «بی‌بدن» به کارگردانی مرتضی علیزاده، نویسندگی کاظم دانشی و تهیه‌کنندگی سیدمصطفی احمدی در جشنواره چهل‌ودوم فیلم فجر واکنش‌های متفاوتی به همراه داشت. برخی داستان فیلم را که برداشتی از یک پرونده قضائی واقعی است، تلخ توصیف کردند و انتقادهایی به بازی‌ها و کارگردانی فیلم داشتند و برخی دیگر هم پرداختن به چنین سوژه‌ای را حرکتی جسورانه توصیف کردند.

چند ساعتی از  زندگی شهید شیرودی  روی پرده سینما

اولین خبرهایی که از این فیلم سینمایی پیش از ساخت به گوش می‌رسید، تولید فیلمی با پروداکشن عظیم بود که رشادت و میهن‌دوستی خلبان شهید علی‌اکبر شیرودی و دیگر هم‌رزمانش را در روزهای آغازین جنگ به تصویر خواهد کشید. محمد عسگری نقش اول فیلمش را به میلاد کی‌مرام در نقش شهید شیرودی سپرد و امیرحسین آرمان در نقش شهید ادیبان، نادر فلاح، آرمین رحیمیان، کریم امینی، روح‌الله زمانی، محمدرضا صولتی، پیام اینالوئی، احسان عباسی، صفر محمدی، احسان صاحب‌الزمانی، یوسف فروتن و راحله لطفی هم دیگر نقش‌های این فیلم سینمایی را ایفا کردند.

واکنش‌ها از سوی منتقدان به این فیلم در جشنواره فیلم فجر متفاوت بود؛ اما بسیاری بر سر این موضوع که فیلم از امکانات تولیدی خوبی برخوردار بوده، از آن به‌درستی استفاده شده، شخصیت‌پردازی شهدا در این فیلم باورپذیر بوده و فیلم‌برداری شایسته تقدیر است، اشتراک نظر داشتند.

محمد عسگری کارگردان «آسمان غرب» در نشست خبری آن اعلام کرد: «این فیلم‌نامه براساس گفت‌وگوهای رخ‌داده با هم‌رزمان شهید یا مصاحبه‌های موجود، نوشته شده است. ما وقایع واقعی را در قالب قصه و سینما روایت کردیم و تمام تلاش من این بوده که اتفاقات در مسیر زندگی شهید رخ دهد؛ مثلا شهید سهیلیان ۲۱ مهر به گونه دیگری شهید می‌شوند؛ اما من می‌خواستم دِین خودم را به هوانیروز و شهدای آن ادا کنم و اگر تغییری در روایت بوده، به نظرم کار اشتباهی نکردم».

سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری برای بهمن اردلان و سیمرغ زرین فیلم از نگاه ملی چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر ازجمله جوایز این فیلم سینمایی بود.

«پرویزخان» پیشنهادی برای علاقه‌مندان به فوتبال

علی ثقفی برای ساخت نخستین اثر سینمایی‌اش یک فیلم بیوگرافی را انتخاب کرد. او به سراغ مقطعی از زندگی معلم اخلاق فوتبال پرویز دهداری رفت و سعید پورصمیمی را برای نقش اول فیلمش انتخاب کرد؛ انتخابی که بسیاری از مخاطبان جشنواره چهل‌ودوم فیلم فجر را شگفت‌زده کرد و بیراه نبود که اکثر مخاطبان این فیلم منتظر سیمرغ نقش اول مرد برای این بازیگر بودند که در کمال ناباوری اتفاق نیفتاد.

ثقفی پیش از ساخت این فیلم تجربه ساخت چند مستند فوتبالی داشته و در نشست خبری این فیلم سینمایی تأکید کرد: «من دغدغه ساختن فیلم فوتبالی داشتم. در نتیجه برای نوشتن فیلم‌نامه سختی زیادی کشیدم و این فیلم حاصل کار یک تیم بزرگ است. ما امکان پیداکردن بازیگری را که شبیه به آقای دهداری باشد، نداشتیم. البته برای بنده و تهیه‌کننده مهم بود که بازیگر بتواند شخصیت پیچیده‌ای را خلق کند. در واقع توانایی بازی برای این نقش خیلی مهم بود. به سراغ آقای پورصمیمی رفتیم. با وجود اینکه ایشان در پذیرش فیلم سخت‌گیری دارد، خوشبختانه دو روز بعد از ارسال فیلم‌نامه با ما تماس گرفتند و نقش را پذیرفتند».

سعید پورصمیمی، مریم سعادت، خسرو احمدی، حمیدرضا پگاه، بهنام تشکر، علی باقری، المیرا دهقانی، مهدی قربانی، یاسین مسعودی، محمدصادق ملک، نیما نادری، یدالله شادمانی، مهدی فریضه، روزبه رئوفی، منوچهر علیپور، امیر دانشجو، سیدابوالفضل موسوی، نصیر ساکی، امیرمهدی کوشکی و اسکندر کوتی بازیگران این فیلم بیوگرافیک هستند.

«پرویزخان» یکی از فیلم‌های مورد علاقه مخاطبان جشنواره بود و سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول (بخش نگاه نو)، دیپلم افتخار بهترین فیلم‌نامه و سیمرغ بلورین بهترین تدوین، جوایز این فیلم در جشنواره چهل‌ودوم فیلم فجر بود.

فیلمی اقتباسی  درباره عشق  به  سینما

قربانعلی طاهرفرد در نخستین تجربه کارگردانی فیلم بلند به سراغ روایت دلبستگی‌های یک نقاشِ ساختمانِ عاشقِ سینما رفته است که با اشتیاق تمام موفق به تولید چند فیلم کوتاه شده و در آرزوی ساختن نخستین فیلم سینمایی خودش است.

این فیلم با نگارش حسین تراب‌نژاد و احسان لطفیان برداشتی آزاد از کتاب «آپاراتچی» نوشته دکتر روح الله رشیدی است که رویداد‌های آن در اوایل دهه ۶۰ شهر تبریز می‌گذرد.

طاهرفرد در نشست خبری فیلم «آپارتچی» اشاره کرد: «جلیل طایفی یکی از فیلم‌سازان دهه ۶۰ ماست و در استان تبریز، کارهای مختلفی در حوزه پخش انجام می‌دهد. او بخشی از فروش بلیت‌ فیلم‌هایش را هم به‌صورت خودجوش به جنگ‌زده‌ها می‌دهد. زمانی که فیلم‌نامه این اثر نوشته شد، به سراغ مابازای بیرونی آن رفتیم‌. اصلا دوست ندارم فیلم ما هم‌ردیف «فسیل» قرار بگیرد. قصه ما از دل مردم بیرون می‌آید و هدف ما ایجاد‌ کمدی موقعیت نبوده است. فیلم با نگاهی به کتاب «آپاراتچی» ساخته شده و بخش‌هایی از خاطرات هم در فیلم آورده شده است. ما می‌خواستیم مخاطبان‌مان یک نوستالژی دهه ۶۰ را تماشا کنند و از لحظات شیرین آن لذت ببرند. «آپاراتچی» برای مخاطب عام است. دو جریان فکری تحجر و شبه‌روشنفکری در هنر ایران تأثیر زیادی داشته و به بخشی از آن در فیلم اشاره شده است».

حضور  تحسین‌برانگیز  علی نصیریان  در فیلمی  با محوریت کودک و نوجوان

«نوروز» از‌ جمله فیلم‌هایی است که نمایش آن در ایام عید اتفاق درستی است. این فیلم رقابت اهریمن با نماینده عمو نوروز در راه رسیدن بهار را تصویر می‌کند و نمی‌توان از بازی زیبا و به‌اندازه علی نصیریان در این فیلم غافل شد. شبنم مقدمی، مهدی هاشمی، افشین هاشمی، مهتاب ثروتی، سیاوش چراغی‌پور، علی آرا، طاها شادی‌فر، سحر حسینی و علی بوراک‌سیلان دیگر بازیگران این فیلم هستند.

فیلمی دیگر برای  علاقه‌مندان سینمای کودک و نوجوان

سیدعلی موسوی‌نژاد، تهیه‌کننده و کارگردان فیلم «ایلیا، جست‌وجوی قهرمان»، در این فیلم به سراغ یکی از دغدغه‌های نسل جدید و ارتباط زیاد آنها با فضای مجازی رفته است. او معتقد است: فیلم‌های سینمای کودک نه درباره کودک و نه برای کودک است، در گذشته فیلم‌های خوبی ساخته شد؛ اما چند سالی است در این زمینه ضعیف عمل شده است.