به گزارش اکوایران، افزایش رفاه اقتصادی اغلب به عنوان هدف اصلی سیاستمداران و اقتصاددانان ذکر می‌شود. یک معیار بررسی رفاه بررسی سهم درآمدی است که به طور متوسط به هر فرد در کشور می‌رسد. این درآمد حاصل از ارزش افزوده‌ای است که در اقتصاد خلق می‌شود که به آن تولید ناخالص داخلی می‌گویند.

 ارزش تولید ناخالص داخلی به ریال گزارش می‌شود اما می‌توان با تبدیل آن به دلار به عنوان یک ارز بین‌المللی معیار فهم دقیق‌تری از تغییرات درآمد سرانه داشت.

 در این گزارش درآمد سرانه هر ایرانی بر حسب دلار در نیمه نخست سال‌های 1392 تا 1402 بررسی شده است. نکته مهم این بررسی افت 20.1 درصد درآمد هر ایرانی بر حسب دلار در نیمه نخست امسال نسبت به سال قبل است. همچنین بررسی درآمد سرانه سالانه تا پایان سال 1401 نشان می‌دهد در سال‌های 1397 تا 1399 هر ایرانی به طور متوسط 2 هزار دلار کمتر از سال‌های 1392 تا 1396 درآمد بر حسب دلار داشته است که حاکی از افت رفاهی شدید در این مدت است.

درآمد سرانه، معیار ارزیابی رفاه جامعه

 در هر کشور سالانه مقداری کالا و خدمات تولید می‌شود که منجر به خلق درآمد برای کشور می‌شود. بنابراین مجموع ارزش تولیدات صورت گرفته در کشور در یک دوره زمانی که تولید ناخالص داخلی یا GDP نامیده می‌شود برابر است با درآمد ملی کشور. اگر این درآمد کل به تعداد جمعیت تقسیم شود نشان می‌دهد که در یک دوره زمانی چه مقدار درآمد نصیب هر فرد در جامعه شده یا به عبارتی درآمد سرانه مردم کشور چه مقدار بوده است.

 بررسی درآمد سرانه معیاری برای ارزیابی رفاه و کیفیت زندگی در جامعه است. در شش ماهه نخست سال 1402 درآمد سرانه هر ایرانی برابر با 17 میلیون و 493 هزار تومان بوده است. این درآمد از تولید ناخالص داخلی به قیمت جاری به دست آمده و اثر تورم در آن تعدیل نشده است.

 اما محاسبه درآمد سرانه بر حسب دلار شاید از جهاتی مفیدتر باشد، زیرا دلار یک ارز بین‌المللی و معیار است و نوسانات آن بر اقتصاد ایران نیز اثر عمیقی دارد. در این گزارش از میانگین قیمت دلار در بازه‌های زمانی شش ماهه و یک ساله استفاده شده و ارزش اسمی تولید ناخالص داخلی به ارزش دلاری تبدیل شده است.

 بررسی‌ها نشان می‌دهد درآمد سرانه ایرانیان در نیمه نخست سال‌های 1392 تا 1402 در سال 1396 با 2 هزار و 760 دلار بیشترین مقدار خود را در این 11 سال داشته است.

درآمد دلاری سالانه هر ایرانی در یک دهه اخیر

 میانگین درآمد سرانه سالانه نیز در روندی مشابه با درآمد شش ماهه در فاصله سال‌های 1392 تا 1396 نسبت به سال‌های پس از آن سطح بالاتری داشته است. در این سال‌ها متوسط درآمد هر ایرانی برابر با 5 هزار دلار بوده و سال 1396 با 5 هزار و 500 دلار رکورددار بیشترین درآمد در این پنج سال بوده است.

 اما میانگین درآمد سرانه در سال‌های 1397 تا 1399 به 3 هزار دلار افت کرد. کاهش 2 هزار دلاری متوسط درآمد سرانه می‌تواند روشن کند که سطح رفاهی زندگی مردم در این مدت تا چه حد رو به وخامت گذاشته است.

 اما سال‌های 1400 و 1401 با بازگشت نسبی ثبات به اقتصاد درآمد سرانه نیز رشد کرد و به 4 هزار و 200 دلار در سال 1400 و 4 هزار و 900 دلار در سال 1401 رسید. اگرچه همچنان با سال‌های پیش از 1397 فاصله دارد. 

021202