تحقیقات علمی تحت رهبری پزشک ایرانی / کشفی تازه درباره مضرات زیاده‌روی در خوردن پروتئین

فرارو-  پروتئین به دلیل خاصیت عضله سازی و کاهش اشتها به شدت مورد تبلیغ قرار گرفته، اما دانشمندان نگران هستند که مصرف بیش از اندازه آن برای شریان‌های شما مضر باشد. محققان دانشگاه پیتسبرگ نشان دادند که مصرف بیش از یک پنجم کالری پروتئین می‌تواند سلول‌هایی را فعال کند که شریان‌ها را با پلاک مسدود می‌کنند ماده‌ای که به عروق آسیب می‌رساند و جریان خون را مختل می‌کند.  فقدان جریان خون سالم در بدن منجر به افزایش خطر سکته مغزی و حملات قلبی می‌شود. تازه‌ترین تحقیقات یافته‌های پژوهش‌های آزمایشگاهی پیش‌تر انجام شده را مورد تایید قرار داده و شواهد جدیدی را با استفاده از آزمایش‌های صورت گرفته بر روی موش‌ها و سلول‌ها در ظرف پتری به نتایج پژوهش‌های پیشین افزوده است.

به گزارش فرارو به نقل از دیلی میل، این نتیجه در میانه بحبوحه محبوبیت روزافزون رژیم‌های غذایی با پروتئین بالا که با افزایش فرهنگ ورزش در باشگاه‌های ورزشی مرتبط است مطرح می‌شود. نزدیک به یک چهارم جمعیت بیش از یک پنجم کل کالری روزانه خود را تنها از پروتئین دریافت می‌کنند. با این وجود، دکتر "بابک رازانی" متخصص قلب و عروق که هدایت پژوهش اخیر را برعهده داشته هشدار می‌دهد که پیروی از نسخه دریافت پروتئین بیش از اندازه از یک رژیم غذایی توصیه خوبی نیست.

دکتر رازانی می‌گوید: "در عوض، افراد باید اطمینان کسب کنند که یک رژیم غذایی متعادل حاوی کربوهیدرات، چربی و مواد مغذی حیاتی کافی را مصرف می‌کنند".

به آمریکایی‌ها توصیه می‌شود که روزانه ۰.۳۶ گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن شان مصرف کنند. این میزان برای یک مرد با وزن ۹۰ کیلوگرم حدود ۷۱ گرم پروتئین در روز است که معادل حدود ۱۲ درصد کالری روزانه با مصرف دو سینه مرغ یا یک و نیم فیله ماهی سالمون است. برای یک زن با وزن ۷۷ کیلوگرم این میزان ۶۱.۲ گرم در روز پروتئین یا ۱۰ درصد کالری روزانه معادل حدود یک و نیم سینه مرغ یا یک فیله ماهی سالمون است. با این وجود، فرهنگ ورزش در باشگاه‌های ورزشی مصرف مقدار بسیار بیش تری از پروتئین را تبلیغ و ترویج می‌کند و برنامه‌های غذایی‌ای با میزان حتی سه برابر بیش از مقدار ذکر شده پروتئین به ورزشکاران ارائه می‌شود.

پروتئین پس از مصرف به اسید‌های آمینه تجزیه می‌شود که برای ترمیم فیبر‌های عضلانی شکسته شده و برای کمک به رشد فیبر‌های جدید استفاده می‌شود. با این وجود، اگر فردی ورزش نکند پروتئین‌های استفاده نشده توسط کلیه‌ها از بدن خارج شده و از طریق ادرار دفع می‌شوند. نتیجه مطالعه تازه که در ژورنال Nature Metabolism منتشر شده نشان می‌دهد دانشمندان دریافته اند زمانی که بدن سطوح بالایی از پروتئین را تجزیه می‌کند نوعی گلبول سفید را فعال می‌کند که مسئول پاکسازی به اصطلاح زباله‌های سلولی به نام ماکروفاژ‌ها است. این فرآیند منجر به تجمع یک "قبرستان" از آن سلول‌ها در داخل دیواره عروق و بدتر شدن پلاک‌های اضافی می‌شود.

این مطالعه ابتدا بر روی ۲۳ نفر انجام شد و به آنان وعده‌های غذایی حاوی شیک‌های پروتئینی بالا داده و خون آنان را درست پیش از مصرف شیک و یک و سه ساعت پس از مصرف آن مورد ازمایش قرار داد. هر یک از داوطلبان ۱۲ ساعت پیش از انجام آزمایش چیزی نخورده بودند. نتایج نشان داد که مصرف پروتئین باعث افزایش یک اسید آمینه خاص به نام لوسین و افزایش ماده‌ای می‌شود که سیستم ایمنی را فعال می‌کند. دانشمندان دریافتند که با فعال شدن سلول‌های ایمنی بیش‌تر این امر باعث افزایش سطح التهاب می‌شود و خطر ایجاد پلاک را افزایش می‌دهد.

هم چنین، در بخش جداگانه‌ای از آن مطالعه دانشمندان به موش‌ها رژیم غذایی با پروتئین بالا را ارائه دادند و وضعیت آنان را مورد بررسی قرار دادند. در موش‌ها نیز نتایج نشان دهنده افزایش سطح لوسین و افزایش ماده‌ای بود که گلبول‌های سفید را فعال می‌کند.

دکتر "بیتنا میتندورفر" متخصص متابولیسم در دانشگاه میسوری که در این تحقیق نیز شرکت داشت می‌گوید: "ما در مطالعات خود نشان داده ایم که اسید‌های آمینه که در واقع بلوک‌های سازنده پروتئین هستند می‌توانند از طریق سازوکار‌های پیام دهی خاص باعث بیماری شود و سپس متابولیسم این سلول‌ها را نیز تغییر دهند. برای مثال، سلول‌های ایمنی کوچک به نام ماکروفاژ‌ها می‌توانند باعث ایجاد آترواسکلروز (پلاک در شریان ها) شوند".

دکتر رازانی می‌گوید: "شاید افزایش کورکورانه بار پروتئین در رژیم غذای مصرفی کار اشتباهی باشد. در عوض، مهم است که به رژیم غذایی به عنوان یک کل نگاه کنید و وعده‌های غذایی متعادلی را مصرف کنیم که به طور ناخواسته شرایط قلبی - عروقی را تشدید نکند به ویژه در افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی و اختلالات عروقی قرار دارند".

با این وجود، عده‌ای از دانشمندان دیگر که در آن پژوهش نقشی نداشته اند با نتایج آن مخالف هستند و می‌گویند نیاز به تحقیقات بیش تری در این باره وجود دارد.  دکتر برایان ویلیامز می‌گوید: "مطالعات بیش‌تر در مدت زمان طولانی‌تر به ما کمک می‌کند بهتر بفهمیم پروتئین چگونه بر قلب مان تاثیر می‌گذارد. یک رژیم غذایی سالم که شامل مصرف پروتئین در حد اعتدال می‌شود هنوز یکی از مهم‌ترین کار‌هایی است که می‌توانید برای سلامت قلب انجام دهید. محدودیت‌های مطالعه شامل آن است که در یک دوره کوتاه انجام شده و حجم نمونه کوچکی را شامل می‌شود".

دکتر "رابرت استوری" متخصص قلب در دانشگاه شفیلد بریتانیا که در آن پژوهش نقشی نداشته می‌گوید:"این تحقیق شواهدی را ارائه می‌کند که رژیم غذایی با پروتئین بالا ممکن است واکنش‌هایی را در بدن ایجاد کند که به خطر بروز سکته قلبی و سکته مغزی دامن می‌زند. ما می‌دانیم که اکثر حملات قلبی و سکته مغزی ناشی از تجمع چربی در رگ‌های خونی تامین کننده قلب و مغز است".