طناب‌بازی نرخ بهره در بازار بین‌بانکی

به گزارش اکوایران، بازار بین بانکی به سازوکاری گفته می‌شود که در آن بانک‌های دارای مازاد منابع به بانک‌های متقاضی، به مدت 24 تا 48 ساعت منابع مالی قرض می‌دهند. نرخ مبادله بین بانکی که با عنوان نرخ بهره شناخته می‌شود، سودی است که بانک‌ها در قبال قرض دادن منابع خود به دیگران مطالبه می‌کنند و این نرخ نیز در ساختار بازار بر اساس فشار نیروهای عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. 

به عبارت دیگر هرچه شکاف تقاضا از میزان عرضه بیشتر شود، بانک‌های بیشتری حاضرند تا در قبال تامین منابع مورد نیاز خود، سودهای بالاتری بپردزاند و نرخ بهره بالا می‌رود. در مقابل هرگاه شکاف تقاضا از عرضه کمتر شود، بانک‌های دارای مازاد منابع حاضرند تا نرخ سود پایین‌تری دریافت کنند اما در عوض بتوانند مشتری جذب کنند. 

نرخ بهره بین بانکی در هفته منتهی به 25 بهمن 1402

آمارها نشان می‌دهد نرخ بهره بین بانکی در هفته منتهی به 25 بهمن 1402 به نرخ 23.48 درصد رسیده است. این درحالیست که در هفته منتهی به 18 بهمن یا به عبارت دیگر یک هفته قبل‌تر، نرخ بهره حدود 23.56 درصد به ثبت رسیده بود. به‌طور کلی مشاهده می‌شود نرخ بهره بین بانکی در دو ماه اخیر میان نرخ‌های 23.4 تا 23.6 درصد درحال نوسان بوده است.

افزایش فشار تزریق اعتبار در بازار باز

 این درحالیست که میزان تزریق اعتبار توسط بانک مرکزی در بازار باز نیز در دو ماه اخیر تقریبا معادل بیشترین میزان آن در سال 1402 بوده است. به عبارت دیگر با افزایش میزان تزریق بانک مرکزی در بازار باز، بنظر می‌رسد بانک مرکزی تلاش کرده تا نرخ بهره بین بانکی را حول 23.5 درصد تثبیت کند.

شایان ذکر است بانک مرکزی به صورت مستقیم در بازار بین بانکی دخالت نمی‌کند بلکه در قالب ریپو اوراق بهادار یا گرو گرفتن اوراق بهادار بانک‌ها، به مدت یک هفته منابع نقد در اختیار بانک‌ها می‌گذارد تا به صورت غیرمستقیم فشار تقاضا در بازار بین بانکی کاهش یابد. از سود دیگر ممکن است در قالب اعطای اعتبارات قاعده‌مند به بانک‌ها، با نرخ بهره 24 درصد منابع مالی برای بانک‌ها فراهم کند. 

تشدید اعتبارگیری قاعده‌مند بانک‌ها در دو ماه اخیر

آمارها حاکی از آن است که علی‌رغم افزایش تزریق بانک مرکزی در بازار باز و نوسان نرخ بهره حول 23.5 درصد، میزان اعتباردهی قاعده‌مند بانک مرکزی به شبکه بانکی نیز شدیدا رشد کرده است. با توجه به اینکه از میان سه روش تامین اعتبار با بازار باز، اعتبارگیری قاعده‌مند و بازار بین بانکی، اعتبارگیری قاعده‌مند بالاترین نرخ بهره یا همان هزینه را به دنبال دارد، بانک‌ها تنها در صورت در تنگنا قرار گرفتن به این روش مراجعه می‌کنند.

به همین ترتیب افزایش شدید اعتبارگیری قاعده‌مند شبکه بانکی از بانک مرکزی در هفته‌های اخیر بنظر می‌رسد حاکی از قرار گرفتن بانک‌ها در تنگنای شدید منابع نقدی باشد.