دیکشنری جهنم؛ کتابی 200 ساله با خلاقانه‌ترین نقاشی‌ها از «شیاطین»

فرادید| در فرهنگ و عقیدۀ مسیحی، شیاطین جهنمی که ما را به گناه وسوسه می‌کنند، تعدادشان بی‌پایان است. با این حال، این امر مانع از تلاش نویسنده اوایل قرن نوزدهم، ژاک کولان دو پلانسی برای فهرست‌بندی آن‌ها نشد. 

به گزارش فرادید، دو پلانسی مانند بسیاری از «شیطان‌شناسان» پیش از خود، تصمیم گرفت در کتاب خود با عنوان «لغت‌نامۀ دوزخی» (Dictionnaire Infernal) گزارشی جامع از رویدادها و نیروهای شیطانی ارائه کند. اما چیزی که کار دو پلانسی را متمایز می‌کند، محتوای کتاب او نیست بلکه تصویرسازی‌های سورئال ترسناکی است که مضامین و عبارات او را مصور ساخته‌اند؛ شیاطینی که در رساله او به تصویر کشیده شده‌اند، برخی از مهیج‌ترین و چشمگیرترین تصاویر کابوس‌وار در تاریخ ادبیات مربوط به شیطان‌شناسی هستند. 

دیو آخرالزمانی آسمودئوس

وقتی دو پلانسی برای نخستین بار، راهنمای خود در مورد دنیای شیاطین را سال ۱۸۱۸ منتشر کرد، به عنوان مخالف خرافات شهرت داشت. دو پلانسی در ویرایش ششم Dictionnaire Infernal که سال ۱۸۶۳ منتشر شد، تصاویر را نیز به کتابش اضافه کرد گنجاند که کار ارزشمندی بود چون ان تصاویر عجیب و غریب به نمونه‌هایی از ماندگارترین تصاویر شیاطین تبدیل شدند. 

نسخه ۱۸۶۳ کتاب، حاوی صدها تصویر نقطه‌ای است که بیش از ۶۰ مورد آن‌ها شیاطین خاص هستند که نقاش فرانسوی «لویی لو برتون» آن‌ها را طراحی کرد و بعدا برای چاپ در کتاب بر روی چوب حکاکی شدند. تصاویر عجیب و غریب برتون از مردان جغدی بالدار، پادشاهان قورباغه‌گربه با پاهای حشره و دلقک‌هایی با شاخ مارپیچی، «فرهنگ لغت دوزخی» را از یک کتاب عجیب اسرارآمیز که به راحتی می‌توانست فراموش شود به یک رساله درباره موجودات ترسناک تبدیل کردند که هنوز هم به آن ارجاع داده شده و تصاویرش به اشتراک گذاشته می‌شوند. 

مترجم: زهرا ذوالقدر