اصالت و عشق سینمایی

محمد تقی‌زاده: جواد عزتی پس از سال‌ها حضور در سینما در کسوت بازیگر و تبدیل‌شدن به یک ستاره محبوب در میان هواداران هنر هفتم، در نخستین اثر بلند سینمایی خود به سراغ ژانر کمدی و سنت‌ها و الگوهای امتحان پس‌داده مسیر حرفه‌ای خود در طنز رفته که حاصل آن اثری قابل قبول و تر و تمیز در گام نخست فیلم‌سازی‌اش است.

تماشاگران سینما، عزتی را با کمدی شناختند، اما انتخاب مسیرهای امتحان پس‌داده و بازگشت به مسیر کمدی مسئله مهم دیگری است که عزتی با تیزهوشی آن را انتخاب و اجرا کرده است. ناگفته نماند جواد عزتی نیز مانند شمار زیادی از بازیگران طنز ایرانی به سراغ آثار جدی رفت. چنانچه بیشتر پروژه‌های سینمایی او در سال‌های اخیر در ژانر غیرکمدی بوده است.

علاوه بر حضور دوباره عزتی در ژانر کمدی، آنچه در «تمساح خونی» جلب توجه می‌کند، استفاده از الگوهای امتحان پس‌داده در طنز است که عزتی در آنها موفق بوده و حالا برای بازسازی و تکرار آن به صرافت افتاده است. در«تمساح خونی» شاهد بازگشت زوج بامزه سریال «دردسرهای عظیم» و «سه دونگ سه دونگ» یعنی جواد عزتی و عباس جمشیدی هستیم، در سوی مقابل، عاشقانه عزتی و الناز حبیبی نیز در این فیلم تکرار شده تا زوج کمیک عزتی در«تمساح خونی» مانند سریال‌های تلویزیونی دهه نودی، عباس جمشیدی و زوج رمانتیک او الناز حبیبی باشد.

موفقیت زوج جشمیدی و عزتی حاصل سال‌ها همکاری این دو نفر و بده‌بستان‌های آنها در بازیگری بوده است؛ جمشیدی در سال 1379 تئاتر خود را با کارگردانی جواد عزتی در نمایش «چنان دل کندم از دنیا» شروع کرد و پس از آن در سریال «سه دونگ سه دونگ» از شاهد احمدلو با یکدیگر هم‌بازی شدند. این اتفاق در خصوص حضور سعید آقاخانی از دیگر بازیگران «تمساح خونی» نیز اتفاق افتاده است و عزتی و آقاخانی تا پیش از این فیلم، در چهار پروژه نمایشی دیگر از فیلم جدی «پیلوت» ساخته ابراهیم ابراهمیان تا «چهاردیواری» از سیروس مقدم و «کمربندها رو ببندیم» از مهدی مظلومی با هم همکاری داشته‌اند. این شناخت و همکاری سالیان دراز بدون شک یکی از دلایل موفقیت فیلم اول جواد عزتی بوده به نحوی که «تمساح خونی» با وجود قرارگرفتن در میان فیلم‌‌اولی‌های امسال، از نظر سبقه و کسوت کارگردانی و حضور عوامل در سینما به هیچ وجه فیلم‌اولی محسوب نمی‌شود.

جواد عزتی در«تمساح خونی» برخلاف برخی فیلم‌سازان نوظهور این سال‌های سینمای ایران، فیلم خود را فدای تکنیک و تکنولوژی‌‌های صوتی و بصری نکرده و بالعکس، این تمهیدات نوین دنیای جدید سینما را در خدمت فیلم خود گرفته و از تعریف‌کردن داستان به فرم کلاسیک خود ابایی نداشته و از سمت دیگر، در پرداخت شخصیت‌ها نیز تا جای امکان کم‌کاری نداشته است.

قصه فیلم، قصه چندان جدید و تازه‌ای نیست و جواد عزتی سعی ‌کرده در نحوه پرداخت داستانی و پرورش شخصیت‌ها، خلاقیت و نوآوری خود را بروز دهد. اینکه دو جوان سرخورده به بهانه رسیدن به آرزوهای سرکوب‌شده خود و عشق‌ نافرجام‌شان دست به قمار یا دزدی می‌زنند، داستان دوخطی تکراری است که عزتی با خلاقیت‌های خود جذاب و دیدنی‌اش کرده است. صحنه‌ بازی با حضور شمار زیادی از بازیگران از کامبیز دیرباز و مهران غفوریان تا مهدی حسین‌نیا، هومن حاجی‌عبداللهی و کیومرث مرادی از درخشان‌ترین بخش‌‌های فیلم است که سعی شده با الگوهای سینمای روز دنیا از دکور و فیلم‌برداری تا مونتاژ و موسیقی به‌روز و جذاب جلوه کند.

اصالت سینما در کار اول جواد عزتی به شدت به چشم می‌آید. اصالتی که از اهمیت به قصه و شخصیت‌پردازی به دست آمده تا توجه به نوآوری‌های بصری و زیبایی‌شناسی هنری نیز تداوم پیدا کرده است تا علاوه بر اصالت، عشق به سینما نیز تبلور چشم‌گیری در فیلم اول عزتی و موفقیت آن در جشنواره فیلم فجر داشته باشد. علاوه بر حضور در جشنواره، به نظر می‌رسد در اکران سال آینده نیز «تمساح خونی» از گزینه‌های اول اکران نوروز و جزء پرفروش‌ترین فیلم‌های سال 1403 سینمای ایران باشد. حضور خود عزتی در کنار فضای خلاقانه فیلم و همچنین ژانر کمدی و اکشن، همه و همه از جمله شاخصه‌هایی هستند که می‌توانند موجب پرفروش‌شدن و پرمخاطب‌شدن «تمساح خونی» به شرط زمان خوب اکران و تبلیغات مناسب شوند.

«تمساح خونی» یک کمدی رمانتیک یا یک کمدی اکشن است که با وجود نمره قبولی به عنوان کار اول جواد عزتی، دچار ضعف‌هایی نیز هست. صحنه‌های اکشن فیلم با اینکه از بسیاری از فیلم‌های سینمای ایران باکیفیت‌تر از آب درآمده اما به نظر می‌رسد قابل جرح و تعدیل است گویی فیلم‌ساز آن‌قدر جذب گروه بدلکاری باتجربه و کاربلد خود شده که فراموش کرده، حجم این صحنه‌ها در کلیت فیلم‌ اضافی و زائد است.

مشکل دیگر فیلم عزتی پایان‌بندی فیلم است؛ فیلم در حالی در فینال خود به بازی‌بودن اتفاقات و رخدادهای خود اشاره می‌‌کند که هیچ اثری از بازی‌خوردن کاراکترها و به تناوب آن شوکه‌شدن تماشاگر وجود ندارد. به عبارتی روشن‌تر، پایان‌بندی فیلم با وجود اتفاقی که در فیلم‌نامه افتاده، می‌بایست تکان‌دهنده و شوکه‌کننده باشد، حال آنکه در اجرا، شاهد پایانی عادی و معمولی هستیم به گونه‌ای که نه تنها از افشاگری‌ها و بازی‌خوردن‌ها جا نمی‌‌خوریم، بلکه بسیاری از لحظات جذاب و پرکشش ابتدایی فیلم نیز با پایان‌بندی ناقص و معمولی فیلم ازدست‌رفته به نظر می‌رسد. بیراه نیست اگر پیشنهاد کنیم جواد عزتی برای نسخه عمومی و اکران فیلم دستی به یک‌سوم پایانی فیلم و به خصوص فینال آن بزند چراکه بی‌شک، یکی از عوامل مهم رضایت تماشاگر از فیلم و به طور کلی خوب‌بودن یک فیلم سینمایی، پایان‌بندی موفق و جذاب آن است.