چرا حشرات دور لامپها جمع میشوند؟
فرادید| از کتاب هندی «بهاگاواد گیتا» گرفته تا نمایشنامۀ «تاجر ونیزی»، همواره داستانسرایان درباره سرنوشت ناخوشایند کسانی هشدار دادهاند که مانند شبپرهها به سمت آتش کشیده شدهاند.
به گزارش فرادید، با وجود تاریخ طولانی آشنایی انسان با این رفتار گیجکنندۀ حشرات، علم تا کنون پاسخی درخور برای این پرسش که چرا حشرات شبهنگام جذب نور میشوند، نداشت. قبلا نظریههای رایجی پیشنهاد شده مثل اینکه پروانهها شبهنگام با کمک نور ماه حرکت میکنند و لامپها را با نور ماه اشتباه میگیرند یا اینکه حشرات برای اینکه امکان فرار از خطرات قریبالوقوع را داشته باشند به سمت نور پرواز میکنند.
اکنون محققان بر این باورند که پاسخ قانعکنندهتری وجود دارد: شبپرهها و سایر حشرات پرنده در شب جذب نور نمیشوند، بلکه در درخشش نور «به دام میافتند».
به گفته دکتر سام فابیان، حشرهشناس اِمپِریال کالج لندن، شبپرهها و بسیاری از حشرات دیگر که در شب پرواز میکنند، طوری تکامل یافتهاند که کمر یا پشت بدنشان همیشه به سمت جایی باشد که درخشانتر است. صدها میلیون سال، این تکیهگاه آسمان بود و نه زمین. این ترفند به حشرات میگفت کدام سمت بالا است و به آنها اطمینان میداد مسیر پروازشان را حفظ میکنند.
«این تاثیر روی پرواز حشرات در واقع تنها بخش کوچکی از نحوه تخریب زندگی این حشرات شبانه توسط نور مصنوعی است.»
فابیان معتقد است این تحقیق حاوی درسهای مفیدی بوده است: «چیزی که فکر میکنم آموختیم این بود که جهت نور مصنوعی مهم است. اگر قرار است در شب چراغ روشن کنید، بهتر است نور آنها پوشیده باشد، نه به طرفین پخش شود، نه به سمت بالا.»
پروفسور گَرِث جونز از دانشگاه بریستول این مطالعه را «جذاب» خوانده و گفته است: «جالب توجه است که چگونه یک رفتار ذاتی و انطباقی که از طریق آن، یک حشره موقعیتش را طوری تنظیم میکند که پشتش به نور باشد و از این رو مسیر پرواز ثابتی را حفظ کند، نزدیک منابع قوی نور مانند لامپها، رفتارش نابهنجار میشود. یافتهها حاکی از آنست که تعداد زیادی از حشرات که دور چراغهای خیابان جمع میشوند، با چرخش به دور لامپها به دام افتادهاند.»
«به حداقل رساندن جذب و محصور شدن حشرات دور لامپها برای کاهش اثرات منفی آنها روی حشرات حائز اهمیت است. یک راهحل، به کار بردن نورهایی است که استفاده از طول موجهای کوتاه را به حداقل میرسانند، مانند نورهای آبی رنگ و بهویژه UV و حتی تولید نور متاماریک که برای انسان سفید به نظر میرسد، اما شامل طیفهایی است که برای حشرات جذابیت کمتری دارند.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
منبع: faradeed-174243