به مناسب سالروز درگذشت عبدالجواد فلاطوری
تلاش فیلسوف اصفهانی برای معرفی تشیع در اروپا
عبدالجواد فلاطوری پژوهشگر ایرانی حوزه فلسفه بود. وی فیلسوف شیعی مقیم آلمان بود که توانست خدمات بسیاری جهت شناساندن اسلام و تشیع به اروپا انجام دهد که در ادامه با این خدمات ارزنده آشنا می شویم.
فهرست مطالب
زندگینامه کامل پروفسور عبدالجواد فلاطوری، فیلسوف اصفهانی
محل تولد و خانواده پرفسور فلاطوری
پروفسور عبدالجواد فلاطورى، از نوادگان آخوند ملا اسماعیل اصفهانى در ۹ دی ماه ۱۳۰۴ هـ . ش در اصفهان متولد شد.
تحصیلات پروفسور فلاطوری
فلاطورى تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش فرا گرفت. سپس در دبیرستان فنی آلمانی ـ ایرانی دیپلم گرفت. علاوه بر آن، به كسب معارف اسلامى همت گماشت و زبان عربی، ادبیات، حقوق اسلامی، تاریخ اسلامی، منطق و فلسفه آموخت. در شهرهاى اصفهان، تهران و مشهد محضر استادانى چون محمدعلى شاه‌آبادى، آیت‌الله محمدتقى آملى، آیةالله خوانسارى، محمدرضا كلباسى، آیةالله هادى كدكنى نیشابورى و میرزا مهدی آشتیانی را درک کرد. در سال‌هاى ۱۳۲۸ و ۱۳۲۹ كتاب جواهر را با آیةالله محمدرضا كلباسى مباحثه كرد و از محضر وى به اخذ روایت و درجه اجتهاد نائل آمد. فلاطورى بعد به دانشکده فلسفه و الهیات دانشگاه تهران رفت و در رشته فلسفه و الهیات به تحصیل پرداخت و لیسانس فلسفه گرفت.
در ۱۳۳۳ هـ .ش براى تحصیل به آلمان رفت و در رشته فلسفه تحصیلات خود را دنبال کرد و موفق به اخذ دانشنامه دکتری شد. رساله دکتری او با عنوان «تفسیر اخلاق کانت در پرتو احترام» بود. فلاطوری در کنار تحصیل در دانشگاه هامبورگ به تدریس زبان و ادبیات فارسی و فلسفه اسلامی نیز مشغول بود. همچنین در کنار تحصیل در فلسفه به عنوان رشته اصلی، به تحصیل روانشناسی به عنوان رشته فرعی در آلمان همت گمارد. مدتی نیز علوم تربیتى، جامعه شناسی، شرق شناسی، فلسفه حقوق و علوم مقایسه‌ای الهیات خواند. در همین ایام زبان‌هاى لاتین و یونانى را نیز فراگرفت.
مرگ و آرامگاه ابدی دکتر عبدالجواد فلاطوری
سرانجام عبدالجواد فلاطوری، پس از ۶ دهه تلاش در آموختن و آموزاندن در ۱۰ دی ۱۳۷۵ خورشیدی در آلمان از دنیا رفت. پیـکر او را به اصفهان منتقل کردند و در کنار تربت پاک شهیدان اصفهان و در جوار آرامگاه عارف کامل حاج رحیم ارباب به خاک سپردند.
فعالیت‌های شاخص پروفسور عبدالجواد فلاطوری
تاسیس کتابخانه تشیع در دانشگاه کلن آلمان
فلاطوری در سال ۱۹۶۸م با حمایت پروفسور دکتر اروین گرف و دکتر ولفگانگ واگنر کتابخانه‌ای را برای تحقیق شیعه در دانشگاه کلن تأسیس نمود که در اروپا در نوع خود نمونه و از شهرتی بین‌المللی برخوردار است. وی برای بنیانگذاری این کتابخانه، در سفری تحقیقاتی به ایران حدود ۴۰۰۰ جلد کتاب از شهرهای مشهد، اصفهان و تهران گردآورد و به آلمان منتقل کرد.
تاسیس آکادمی علوم اسلامی در آلمان
فلاطوری در سال ۱۹۷۸م آکادمی علوم اسلامی را در آلمان تاسیس نمود. در این آکادمی پیشوایان و اندیشه‌وران مسیحی، یهودی و سایر ادیان جهانی را به گفتگو فراخواند. و در آوریل ۱۹۷۹ نخستین چاپ کتاب اسلام در دیالوگ که دربردارنده مجموعه مقاله‌های وی بود، نشر یافت که در دسامبر همان سال تجدید چاپ شد و چاپ‌های بعدی آن به پنج بار رسید. هدف وی گفتگویی دو جانبه در سطح دینی و علوم انسانی میان مغرب زمین مسیحی و مشرق زمین اسلامی بود تا از این طریق، پیش داوری‌ها و سوتفاهم‌هایی را که در هر دو محیط فرهنگی موجود است از میان بردارد و راه را برای درک متقابل هموار سازد.
اصلاح مطالب مربوط به اسلام در کتب درسی اروپا
از کارهای فلاطوری در آکادمی علوم اسلامی، اجرای پروژه اصلاح کتب درسی در اروپا بود. این کار نخست در آلمان غربی آن روز، و سپس در کشورهای دیگر اروپایی، با همه اختلاف‌ها و اشکال‌ها اجرا گردید.
طبق پروژه مذکور، محتوای کتابهای درسی به ابعادی تقسیم شد و پس از مشخص شدن اغلاط به وسیله شروح و حواشی مورد اتفاق همه مذاهب اسلامی، نوبت به تحلیل کتب با جدول‌های کیفی و کمی رسید. پس از این تحلیل و نتیجه گیری از آن، در بخش‌های بعدی تک تک موضوعاتی که از آنها در کتب سخن به میان آمده، مورد بحث قرار می‌گرفت. بدین ترتیب، موارد اشتباه ذکر و رد می‌شد و صورت صحیح آن از دیدگاه اسلام و مسلمانان ارائه می‌شد.
با اجرای این برنامه، فلاطوری توانست کتابهای ۱۷ کشور اروپایی را تا سال ۱۹۹۴م اصلاح کند.
پروفسور فلاطوری در کلام بزرگان
میرزا مهدی آشتیانی، چنین نگاشته است:
فاضل کامل و صاحب نظر استوار رای... عبدالجواد حکیمی فلاطوری... ژرفای مطالب حکمت و عرفان را فراگرفت. او اینک به درجه شامخی از این علوم و معارف رسیده است، صلاحیت تدریس کتاب‌هایی را داراست که در این رشته‌ها فراهم شده است. با این همه نزد دانش پژوهان و طالبان حقایق ناشناخته و مجهول‌القدر است، پس لازم دیدم از تلاش‌های او تشکر کنم و تمام طالب علمان و دانشجویان را سفارش کنم تا از او، سرچشمه‌های دانش الهی و معارف ربانی و اصول حکمت و عرفان را فرا گیرند.
علامه طباطبایی، فلاطوری را در مباحث فلسفی، صاحب کنجکاویهای حکیمانه و انتقادات محققانه معرفی می‌کند و از نظر اندیشه عمیق و تفکرات علمی بلند، وی را مایه افتخار ایران می‌شمارد.
استاد محمدرضا حکیمی می‌نویسد:حق فلاطوری در ترویج دین اسلام و مذهب تشیع در اروپا، و تصحیح مطالب مربوط به اسلام و تشیع در کتابهای درس چندین کشور اروپایی و تاسیس کتابخانه مهم و معتبر «مآخذ شناخت تشیع در دانشگاه کلن آلمان و توجه دادن صاحب نظران و جویندگان معارف اسلامی به این معارف، بس سنگین است و در خورشناخت و تجلیل.