دیسانیا، کلینومانیا یا کلینوفیلیا: آیا شما هم این دردسر را دارید؟!

بسیاری از مردم از گذراندن چند ساعت اضافی در رختخواب در صبح آخر هفته خود لذت می‌برند. با این حال، برخی از افراد تمایل شدیدی به ماندن در رختخواب دارند و حتی ممکن است احساس کنند که اصلا نمی‌توانند از رختخواب بلند شوند. این احساسات و تمایلات غیر عادی تحت عنوان دیسانیا، کلینومانیا یا کلینوفیلیا شناخته می‌شوند.

به گزارش عصرایران، هر سه اصطلاح مذکور گذراندن زمان اضافی در رختخواب را توصیف می‌کنند، اما نه لزوما بیشتر خوابیدن! هرچند اغلب لم دادن در رختخواب دلیلی برای نگرانی محسوب نمی‌شود، اما گذراندن زمان زیاد در این وضعیت ممکن است خواب شبانه را دچار اختلال کند.

علاوه بر این متخصصین معتقد هستند که چنین تمایلی می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای جدی‌تر باشد. گفتنی است تمامی نکاتی که در خصوص این اختلال در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرند، با استناد به مقالات منتشر شده توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا جمع آوری شده اند.

دیسانیا چیست؟

به گزارش آکادمی پزشکی خواب آمریکا، دیسانیا به معنای دشواری شدید برخاستن از تخت یا ناتوانی در ترک تخت است. دیسانیا ارتباط نزدیکی با کلینومانیا دارد که نوعی وسواس یا تمایل عمیق به ماندن در رختخواب به شمار می‌رود. لازم به ذکر است که این اصطلاحات به طور گسترده توسط جامعه پزشکی به رسمیت شناخته نشده اند.

برخی از متخصصان از اصطلاح کلینوفیلیا استفاده می‌کنند که به زمان بیش از حد صرف شده در رختخواب هم در ساعات شب و هم در روز اشاره دارد. هرچند فرد مبتلا به کلینوفیلیا زمان بیشتری را در رختخواب می‌گذراند، اما مدت زمانی که برای خوابیدن صرف می‌کند لزوما افزایش نمی‌یابد.

دیسانیا، کلینومانیا و کلینوفیلیا خود اختلالات مستقلی نیستند، اما ممکن است علائم بیماری دیگری باشند. با این حال، استفاده از این اصطلاحات در جامعه پزشکی با چالش‌های زیادی همراه است. بدین معنی که تعداد کمی از مطالعات تحقیقاتی منتشر شده، این اصطلاحات را به شرایط پزشکی خاص مرتبط دانسته اند.

علائم دیسانیا

دیسانیا با نیاز شدید به ماندن در رختخواب مشخص می‌شود. بسته به علت زمینه ای، افراد ممکن است علائم دیگری را هم در کنار دیسانیا تجربه کنند. علائم همزمان ممکن است شامل خواب آلودگی بیش از حد طی روز یا خستگی شدید باشد.

چه میزان زمان در رختخواب زیاده روی به شمار می‌رود؟

مدت زمانی که یک فرد باید در رختخواب بگذراند بسته به سن و وضعیت سلامتی وی متفاوت است. متخصصان خواب توصیه می‌کنند که به منظور بهبود خواب شبانه، از تخت فقط برای خواب و رابطه جنسی استفاده شود و برای فعالیت‌های دیگر نظیر درس خواندن مد نظر قرار نگیرد. از آنجایی که یک فرد بزرگسال به طور متوسط به هفت تا نه ساعت خواب شبانه نیاز دارد، این بازه ممکن است تخمین خوبی از زمانی باشد که بیشتر بزرگسالان باید در رختخواب بگذرانند.

دلایل سپری کردن زمان زیاد در رختخواب

گذراندن زمان زیاد در رختخواب ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای مانند افسردگی باشد. افسردگی یک اختلال خلقی است که با علائم متعددی همراه است، از جمله کاهش علاقه به فعالیت‌های مختلف یا افراد، تغییر وزن، مشکل خواب و خستگی. این علائم ممکن است به افزایش تمایل فرد برای ماندن در رختخواب و جدا نشدن از آن منجر شوند.

ماندن در رختخواب به طور غیر عادی و بیش از زمان معمول، می‌تواند از جمله علائم پرخوابی باشد. پرخوابی یک اختلال خواب آلودگی بیش از حد است که حتی زمانی که فرد باید بیدار باشد نیز رخ می‌دهد. افراد مبتلا به پرخوابی خواب شبانه بی کیفیتی را تجربه می‌کنند و ممکن است طی روز ناخواسته به خواب فرو روند.

سایر مسائل بهداشتی هم می‌توانند در این زمینه موثر باشند، هرچند تحقیقات محدودی در مورد این ارتباط وجود دارد. به عنوان مثال، اینرسی یا رخوت خواب حالتی مشابه گیجی است که معمولا صبح پس از بیدار شدن رخ داده و بر عملکرد شناختی تاثیر می‌گذارد. این تجربه ممکن است بلند شدن از رختخواب را به یک چالش جدی تبدیل کند.

برخی از شرایط سلامتی هم ممکن است باعث درد و خستگی مفرط شوند، مانند سندرم خستگی مزمن و یا فیبرومیالژیا. افراد مبتلا به این شرایط معمولا خوابی فاقد طراوت و کیفیت دارند. آن‌ها همچنین ممکن است بیشتر بخوابند و به دلیل خستگی زمان بیشتری را در رختخواب بگذرانند.

اثرات مخرب زیاد ماندن در رختخواب بر سلامتی

زمان اضافی صرف شده در رختخواب می‌تواند پیامد‌های منفی مهمی بر وضعیت خواب و سلامت بدن داشته باشد. به عنوان مثال، گذراندن زمان بیش از حد در رختخواب ممکن است خواب شبانه را سخت‌تر کند. تحقیقات نشان می‌دهند که محدود کردن زمان صرف شده در رختخواب می‌تواند خواب را بهبود ببخشد و برای افراد مبتلا به بی خوابی مفید باشد.

اگر فردی هنگام دراز کشیدن در رختخواب وضعیت خود را تغییر ندهد، ممکن است دچار زخم‌های فشاری شود که به آن زخم بستر نیز می‌گویند. سبک زندگی کم تحرک در عین حال می‌تواند قدرت عضلانی را کاهش دهد، استخوان‌ها را ضعیف کند و بر سیستم ایمنی بدن تاثیر بگذارد. در مقابل افزایش فعالیت بدنی از چنین عوارضی جلوگیری می‌کند.

چگونه زمان سپری شده در رختخواب را کاهش دهیم و این اختلال را درمان کنیم؟

از آنجایی که ماندن بیش از حد در رختخواب ممکن است نشانه یک بیماری زمینه‌ای باشد، روند درمان می‌تواند با هدف رسیدگی به این بیماری آغاز شود. برای مثال، افراد مبتلا به افسردگی بسته به تجویز پزشک معالج از ترکیب روان درمانی و دارو‌های ضد افسردگی سود خواهند برد.

علاوه بر این، رعایت بهداشت خواب نیز می‌تواند به القای یک الگوی خواب سالم کمک کند. بهداشت خواب شامل چندین بخش کلیدی است:

- از یک برنامه خواب ثابت پیروی کنید: سعی کنید هر روز از جمله آخر هفته‌ها در ساعت مشخصی بخوابید و از خواب بیدار شوید. در این میان بهتر است هر شب بین هفت تا نه ساعت بخوابید.

- از تخت فقط برای خواب و رابطه جنسی استفاده کنید: از فعالیت‌هایی مانند کار کردن یا خوردن در رختخواب خودداری کنید.

- یک محیط خواب با کیفیت ایجاد کنید: اتاق خواب باید تاریک، ساکت و دارای دمای راحت برای خواب باشد.

- قبل از خواب تمرین آرامش کنید: فعالیت‌های آرام بخش مانند استحمام، مطالعه یا مدیتیشن می‌توانند به شما کمک کنند تا قبل از خواب کاملا آرام شوید و احساس خواب آلودگی کنید.- دریافت نور خورشید و ورزش طی روز: قرار گرفتن در معرض نور خورشید به تنظیم ریتم خواب و بیداری بدن کمک می‌کند. فعالیت بدنی در روز نیز خوابیدن در ساعات شب را آسان‌تر خواهد کرد.