نشست تخصصی مدیریت اضافه برداشت آب از چاه در شیراز
پایش رفتار چاههای کشاورزی با هوش مصنوعی
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس در حاشیه نشست علمی معاونان حفاظت و بهره‌برداری و مدیران آب استان‌های بوشهر، هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد، در شیراز، گزارشی از اعمال مدیریت توامان آب و برق ارائه داد.
سیاوش بدری با بیان اینکه استان فارس از نقطه نظر حوزه آبریز دارای 134 محدوده مطالعاتی است، گفت: براساس بررسی‌ها و مطالعات 119 محدوده مطالعاتی در این استان دارای افت سطح آب و کسری مخزن است. به همین دلیل طرح های پایش و کنترل برداشت از سفره‌های آب زیر زمینی برای جلوگیری از اضافه برداشت از چاههای دارای پروانه در این مناطق با جدیت و اولویت دنبال می شود.
بدری، با بیان اینکه فارس 62 هزار حلقه چاه کشاورزی فعال دارد، افزود: در راستای تامین آب شرب، کشاورزی و آب مورد نیاز صنعت ومحیط زیست باید مدیریت برداشت آب زیرزمینی و حفاظت از آبخوان‌ها با جدیت اعمال شود.
مدیرعامل آب منطقه‌ای فارس گفت: با توجه به اینکه همه چاههای مجاز کشاورزی به کنتور و ابزار دقیق اندازه گیری برداشت آب مجهز نیست، باید تا تکمیل طرح‌های تجهیز این چاهها به ابزار دقیق اندازه گیری، بتوانیم مدیریت برداشت آب زیرزمینی را اعمال کنیم، در این راستا با تدبیری که در وزارت نیرو اندیشیده شده، مدیریت مصرف و برداشت آب را از طریق مدیریت مصرف برق و انرژی چاههای کشاورزی انجام می دهیم.
رئیس هیئت مدیره آب منطقه‌ای فارس ادامه داد: در این زمینه دستورالعمل مدیریت توامان آب و برق ابلاغ شده و در همین راستا دومین نشست هم اندیشی با حضور مدیران آب استان های فارس، هرمزگان، بوشهر، کهگیلویه و بویر احمد در شیراز به میزبانی آب منطقه ای فارس برگزار شد.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای فارس در ادامه افزود: از 62 هزار حلقه چاه آب کشاورزی در استان فارس حدود 39 هزار و 500 حلقه برقی و فعال است.
بدری ادامه داد: با همکاری شرکت های توزیع برق فارس و شیراز تدقیق و تطبیق میزان مصرف آب و برق انجام شده و از طریق اطلاعات کنتورهای فهام که روی چاههای آب کشاورزی برقدار نصب است، مدیریت برداشت آب زیرزمینی را بهتر می‌توان اعمال کرد.
مدیر کل دفتر توسعه نظام‌های فنی، بهره برداری و دیسپاچینگ مدیریت منابع آب ایران نیز گفت: مدیریت توامان آب و برق برای پایش و کنترل برداشت آب از چاههای کشاورزی موضوعی مهم و حیاتی برای حفظ آبخوان ها و سفره‌های آب زیرزمینی به شمار می‌آید و با مشارکت و همکاری شرکت های آب و برق طرح‌های مدیریت توامان اکنون در همه مناطق کشور در حال اعمال است.
تقی عبادی افزود: معاونان حفاظت و مدیران بهره برداری آب چهار استان فارس، بوشهر، هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد در این نشست آموزشی، گرد هم آمدند تا با مرور آخرین یافته‌ها و تازه‌های فنی و علمی، بررسی و انتقال تجارب بتوانند مفاهیم و آموزه‌های مدیریت توامان آب و برق را ارزیابی و تبادل کنند.
وی ادامه داد: طرح مدیریت توامان آب و برق بر پایه حفظ منابع آب برنامه ریزی و اجرا می‌شود، اجرای این طرح و اعمال سیاست ها به نفع مردم مناطق مختلف و بهره‌برداران کشاورزی و همچنین حفظ محیط زیست است و در نهایت به توسعه پایدار از منابع آب و به ویژه آب های زیرزمینی منجر خواهد شد.
این مقام مسئول در سازمان مدیریت آب ایران گفت: در زمینه بهره برداری از منابع آب زیر زمینی تا کنون ابزاری برای پایش و مدیریت و اندازه گیری دقیق برداشت از منابع آب زیر زمینی در اختیار نبوده و با فعالیت دولت سیزدهم در دو سال گذشته راه حل هایی برای حل این معضل پیشنهاد شد که از جمله آن پایش و مدیریت مصارف آب کشاورزی از ظریق پایش و کنترل برق و انرژی مصرفی در چاههای کشاورزی است.
عبادی، اضافه کرد: در این روش ظرفیت کنتورهای فراهوشمندی در مصرف آب کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد و مصارف آب را از ظریق مصرف برق و انرژی رصد می‌کنیم، هر چاهی برق و انرژی بیشتری مصرف کند فرض بر این است که آب کشاورزی بیشتری برداشت می‌کنند و در جایی که کنتورها هشدار و آلارم مشترکان متخلف شناسایی و اعمال قانون می شوند.
وی همچنین با اشاره به اینکه بر اساس آمارها و مطالعات انجام شده حدود 10 تا 15 درصد از مشترکان آب کشاورزی اکنون برداشت های بی رویه و خارج از پروانه دارند گفت: این افراد قطعا سهم بقیه کشاورزان و بهره برداران را مصرف می‌کنند و حق بقیه کشاورزان را ضایع می کنند، شناسایی این افراد متخلف از ظریق یک فرایند کاملا علمی و فنی رخ می‌دهد و با حضور همکاران شرکت‌های آب منطقه ای بر سر چاهها دستورالعمل ها اجرا و اعمال قانون می شود.
به گفته مدیر کل دفتر توسعه نظام های فنی، بهره برداری و دیسپاچینگ مدیریت منابع آب ایران برخورد با این تخلفات موجب می‌شود آب‌های زیرزمینی حفاظت و حراست شوند و به محیط زیست هم صدمه‌ای وارد نگردد و از زیاده خواهی و برداشت‌های بی رویه سود جویان نیز جلوگیری شود.
این مقام مسئول گفت: این نشست مقدمه ای برای تبیین مدیریت توامان آب و برق در استان‌های جنوبی کشور است و همکاران در نشست پرسش و پاسخ با جزییات مدیریت توامان آب و برق آشنا شدند.
عبادی به بازدیدهای خود از شهرستان‌های فارس هم اشاره کرد و گفت: در بازدیدهایی که از شهرستان‌های جنوب و شرق استان فارس و در گفت وگوهایی که با کشاورزان انجام شد، تقریبا اکثر قریب به اتفاق آنان اعمال مدیریت توامان آب و برق را به نفع خود می دانند، این کار برای حفظ منفعت کشاورزان است و بسیاری از کشاورزان حمایت خود را اعمال کرده اند، این مدیریت توامان باعتث می شود که در زمان بلند مدت ما بتوانیم تامین کننده آب کشاورزی مورد نیاز کشاورزان حتی در شرایط بحرانی باشیم.
چاههای آب مجازی که تا 10 برابر مجوز برداشت می‌کنند
مدیر کل دفتر توسعه نظام های فنی، بهره برداری و دیسپاچینگ مدیریت منابع آب ایران در ادامه گفت: ما در سطح کشور چاههای آب کشاورزی مجاز داریم که پایبند به پروانه بهره برداری برداشت آب نیستند و بسیار فراتر از پروانه آب برداشت می کنند، هدف گذاری مدیریت توامان آب و برق برای کنترل برداشت های بی رویه و بی ضابطه چاههای آب مجاز هستند که بیش از پروانه برداشت آب دارند، این چاهها گاه تا دو برابر و سه برابر و حتی تا 10 برابر پروانه بهره برداری آب برداشت می‌کنند، این برداشت بی رویه باید کنترل شود.
عبادی با بیان اینکه چاههای غیرمجاز هم باید تعیین تکلیف شوند، گفت: اکنون بیش از 60 هزار چاه آب کشاورزی در کشور فعال است که بر اساس قانون باید تعیین تکلیف شوند، این چاهها پروانه ندارند و باید فرایند تعیین تکلیف را انجام دهند.
وجود 200 هزار چاه غیرمجاز آب در کشور
مدیر کل دفتر توسعه نظام های فنی، بهره برداری و دیسپاچینگ مدیریت منابع آب ایران خاطرنشان کرد: حدود 200 هزار چاه شناسایی شده است در کل کشور غیر مجازند، مصرف برق برای این چاهها کاملا غیر قانونی است و مصرف سوخت این چاهها نیز در رصد و پایش است و کنترل می‌شود.
وی تاکید کرد: در روش مدیریت توامان آب و برق کاملا از ابزارهای هوشمند استفاده می‌شود، نه تنها چاه بلکه رفتار چاه کشاورزی هم کنترل می‌شود، به زودی دراین فرایند از هوش مصنوعی برای کنترل برداشت‌های آب کشاورزی بهره می‌بریم؛ با وارد شدن هوش مصنوعی به موضوع مشخص خواهد شد که آیا یک چاه با یک انشعاب برق آب برداشت می کند یا تعداد چاههای بیشتری پشت این انشعابات فعال است.
عبادی خاطرنشان کرد: رفتار مشترک با هوش مصنوعی پایش و با استفاده از این ابزارها فعالیت ماینرها و مصارف صنعتی هم در مزارع کشاورزی شناسایی می شوند.
به گفته این مسئول: طرح به کار گیری هوش مصنوعی در پایش و کنترل چاههای آب کشاورزی برای 200 چاه به صورت آزمایشی در استان زنجان آغاز شده و در صورت موفقیت آمیز بودن آن این طرح در سایر استان ها نیز اعمال می شود.
انتهای پیام