به گزارش اکو ایران، ارقام نقدینگی به تفکیک پول و شبه‌پول توسط بانک مرکزی تا ماه مهر امسال موجود است. نقدینگی یکی از کل‌های مهم پولی است که رشد آن با رشد تورم رابطه تنگاتنگی دارد. این کل پولی از دو رکن پول و شبه‌پول تشکیل است. پول همان مقدار سکه و اسکناسی است که برای مبادلات روزمره از آن استفاده می‌شود و شبه‌پول پولی است که در حساب‌های بلندمدت و پس‌انداز نزد بانک‌ها نگهداری می‌شود. مقدار کل نقدینگی در مهر امسال به 7 هزار و 177 هزار میلیارد تومان رسیده که یک هزار و 745 هزار میلیارد تومان آن پول و 5 هزار و 432 هزار میلیارد آن شبه‌پول بوده است. با وجود سهم بیشتر شبه‌پول در نقدینگی و سهم کمتر پول، سیالیت بیشتر پول سبب می‌شود این متغیر پولی نقش پررنگ‌تری در خلق تورم ایفا می‌کند.

 در این گزارش رشد هفت ماهه پول در ده سال اخیر مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد هفت‌ماهه این متغیر پولی در هفت‌ماهه 1402 به کمترین سطح آن در شش سال اخیر رسیده است.

رشد 7 درصدی پول در هفت ماه نخست 1402

 پول مقداری از نقدینگی به صورت سکه و اسکناس یا سپرده‌های جاری در بانک‌ها است که بر خلاف شبه‌پول می‌تواند در لحظه برای پرداخت استفاده شود. بنابراین افزایش حجم آن به معنای افزایش حجم پول در دسترس جامعه است. وقتی پول در دسترس مردم افزایش یابد، تقاضای آن‌ها برای خرید کالاها و خدمات بیشتر می‌شود و تقاضای بیشتر برای کالاها وقتی مقدار آن‌ها محدود است به رشد قیمت‌ها می‌انجامد که همان مفهوم تورم است.

021019

 برای بررسی تغییرات حجم پول با توجه به آخرین آمار آن که مربوط به مهر است، می‌توان تغییرات آن را نسبت به ابتدای سال بررسی کرد که همان رشد هفت‌ماهه است. بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد هفت‌ماهه پول در سال 1402 به 7.1 درصد رسیده است. یعنی حجم پول در مهر امسال به رقم یک هزار و 745 هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به آغاز سال که برابر با یک هزار و 629 هزار میلیارد تومان بوده 7.1 درصد افزایش یافته است. در این میان بررسی روند حجم پول در ده سال اخیر نشان می‌دهد رشد هفت‌ماهه این متغیر پولی در سال جاری به کمترین مقدار خود از سال 1397 رسیده است.

 نگاهی به سال‌های قبل نشان می‌دهد رشد هفت‌ماهه حجم پول در سال‌های ابتدایی دهه اخیر یعنی سال‌های 1392، 1393 و 1394 منفی بوده یعنی حجم پول کاهش یافته است، اما از سال 1395 این رشد مثبت شده تا به بیشترین مقدار خود در این مدت برابر با 43.8 درصد در سال 1399رسیده است. با این حال پس از آن به طور کلی رو به کاهش داشته است.

 به نظر می‌رسد کاهش رشد حجم پول به دنبال سیاست‌های پولی بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی باشد. بانک مرکزی در ماه‌های اخیر به منظور کنترل رشد نقدینگی و مهار تورم برنامه‌هایی را در دستور کار قرار داده است. کنترل ترازنامه بانک‌ها که کانون این برنامه‌ها است، سبب شده بانک‌ها نتوانند بیش از حد معینی وام و تسهیلات پرداخت کنند، و در نتیجه سرعت خلق پول و نقدینگی کاهش یابد. این کنترل می‌تواند دلیلی برای کاهش رشد پول در سال 1402 باشد.