کوه عظیم بدهی چین؛ وضعیت بد دومین اقتصاد بزرگ جهان از نظر بدهی
به گزارش اکوایران، سقوط ژاپن به رکود یک داستان اقتصادی معروف محسوب میشود که در سراسر جهان شناختهشده است. اما در آغاز یعنی در اوایل سال 1990 میلادی، بهطور واضح مشخص نبود که اقتصاد ژاپن -که در آن زمان اقتصاد دوم جهان بود- با چه اتفاقی دستوپنجه نرم میکند.
به نوشته بلومبرگ، دلسردی وزیر دارایی ژاپن از شرایط بیشتر هم شد چراکه جمعی از تحلیلگران مالی برجسته هشدار دادند مشکل بدهی این کشور وخیمتر از وضعیتی است که به نظر میرسد و رشد اقتصادی ژاپن نمیتواند این بدهی را بهطور معجزهآسایی برطرف کند.
در حال حاضر، شرایط مشابهی از وضعیت اقتصادی ژاپن در دهه 1990، برای چین در حال رخ دادن است. در هفتههای اخیر، توجه مقامات چینی به یک ارزیابی از سوی لی دائوکوئی -مشاور سابق بانک مرکزی این کشور- جلب شده است. این مقام سابق چینی تخمین زده که مقامات محلی این کشور تا سال 2020 میلادی میزان بسیار بیشتری بدهی از آنچه که پیشتر تصور میشد، به بار آوردهاند و این بدهی معادل 90 تریلیون یوآن (12/6 تریلیون دلار) است.
عمده این بدهی از ایجاد زیرساختها ناشی شده و بعید است که اکثر این زیرساختها درآمد کافی برای پرداخت تعهدات را ایجاد کنند. با در نظر گرفتن این موضوع که میزان رشد اقتصادی چین در مقایسه با سالهای قبل بهطور قابل توجهی کاهش پیدا کرده است، این اتفاق باعث ایجاد مشکلات در بلندمدت میشود. مقامات ملی چین دارای منابع مالی لازم برای حل این مشکل هستند، اما این کار مستلزم بازنگری در سیاستهای اقتصادی است. بدون یک تغییر استراتژیک، چین به سوی رکودی مشابه ژاپن حرکت میکند.
آقای دائوکوئی که میزان بدهی چین را برجسته کرده، از یک غفلت در تخمینهای پیشین پرده برداشته که باعث شده یک ناتوانی در کشف مبنای «سرمایه» در نظر گرفتهشده برای پروژههای زیرساختی بزرگ ایجاد شود. پروژههایی مانند یک شبکه حملونقل ریلی عظیم در کلانشهر «چونگ کینگ» در جنوب غربی چین. تقریبا دو پنجم از کل هزینه پروژه چونگکینگ -نزدیک به 29 میلیارد دلار- به «سرمایه پرداختشده» نسبت داده شده است. اما تحلیل لی و همکارانش نشان میدهد که «سرمایه پرداختشده» نیز اساسا نوعی بدهی است.
این گزارش همچنین مشخص کرد که امکانات مالی مقامات محلی برای مرتفع کردن بدهیهایشان تا سال 2020 وضعیت وخیمتری پیدا کرده است. طبق اعلام این مقام سابق بانک مرکزی چین: «واضح است که دولتهای محلی مجبور هستند برای پرداخت بدهیهای موجود، بدهیهای جدیدی را متحمل شوند و این شرایط قابل دوام نیست. با توجه به اینکه شتاب رشد اقتصادی در سالهای اخیر بدتر شده، توانایی پرداخت بدهی به احتمال زیاد اکنون حتی پایینتر است.»
مشاور پیشین بانک مرکزی چین یک راه حل سه مرحلهای را برای مرتفع کردن بار بدهی چین عنوان کرده که بر اساس برآوردهای او به 88 درصد تولید ناخالص داخلی سال 2020 رسیده است. این میزان بدهی به شکل قابل توجهی بیشتر از تخمین صندوق بینالمللی پول در این زمینه است.
نخست، دولت چین باید مسئولیت پرداخت بخشی از بدهی دولتهای محلی را بر عهده بگیرد. در ماههای اخیر نشانههایی مبنی بر اینکه تیم اقتصادی شی جینپینگ، رئیسجمهور چین، در همین راستا عمل میکند، وجود داشته است؛ اگرچه سیاستگذاران در پکن مدتهاست که به دنبال حفظ نسبت بدهی پایین دولت مرکزی به میزان تولید ناخالص داخلی هستند.
دومین مرحله، تمدید مدتزمان ارائهشده برای پرداخت بدهی است که هماکنون از طریق انواع برنامههای سوآپ در حال انجام است؛ برخی در سطح محلی و برخی شامل بانک مرکزی.
مرحله سوم نیازمند یک تغییر ایدئولوژیک قابل توجه است. این شامل فروش داراییهای دولتی است. در ژاپن، این اقدام یکی از مولفههای راهحل نهایی برای مرتفع کردن کوه بدهی در زمان نخستوزیری «جونیچیرو کویزومی» در سالهای قبل از بحران مالی جهانی بود.
با این حال، رویکرد رئیسجمهور چین به جای خصوصیسازی، به سمت ارتقای نقش دولت متمایل شده است که خطر محدود شدن پتانسیل اقتصادی این کشور در سالهای آینده را به همراه دارد.
منبع: ecoiran-54529