اثرات فعالیت جسمانی بر اوتیسم چیست؟
علی کاشی، عضو هیات علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی ، در ارتباط با توسعه ورزش در افراد دارای اختلال اوتیسم در کشور، اظهار کرد: اجرای طرح پژوهشی با عنوان تدوین بسته تمرینی جسمانی حرکتی مختص کودکان و نوجوانان دارای اختلال طیف اوتیسم و بررسی تاثیر این بسته در بهبود خصوصیات جسمانی، مهارت‌های روانی حرکتی و کاهش علائم اختلال طیف اوتیسم در پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی مدنظر قرار گرفته است.
اوتیسم به چه اطلاق می‌شود؟
او ادامه داد: اوتیسم به عنوان یک اختلال فراگیر رشدی یک چتر است که جمعی از اختلالات با سبب شناسی متفاوت را در بر می‌گیرد و اختلال‌های فراگیر رشد با آسیب شدید و گسترده زمینه‌های گوناگون رشد مانند اختلال در مهارت‌های تعامل اجتماعی، مهارت‌های ارتباطی یا وجود رفتار، علایق و فعالیت‌های کلیشه‌ای مشخص می‌شوند و در ادبیات تحقیقی حاضر، استفاده از اختلال طیف اوتیسم در تشخیص این بیماری به جای اوتیسم مطلق رایج شده است.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی افزود: با این نگرش آن دسته از افرادی که اختلالات کم‌تری از بیماری اوتیسم دارا هستند نیز در این طیف قرار گرفته و خدمات حمایتی دریافت می‌کنند.
کاشی با اشاره به این که اختلال طیف اوتیسم شامل اختلالات نافذ رشدی است که جایی دیگر طبقه‌بندی نشده‌اند و شامل اوتیسم آتیپیکال (غیرمعمول)، اوتیسم با عملکرد بالا و سندروم آسپرگر است، بیان کرد: انجمن روانپزشکی آمریکا درباره افراد دارای این اختلال دو موضوع را مهم می‌شمارد و بیان می‌کند که این اختلال منجر به چالش‌های قابل توجهی در مهارت‌های اجتماعی، ارتباطات و رفتار این افراد می‌شود و علاوه بر این یکی دیگر از مشکلات این افراد رفتارهای آسیب‌زا هم‌چون صدمه به خود و پرخاشگری است که در عده زیادی از این افراد به وفور دیده می‌شود و مشکل در ارتباط اجتماعی و علایق خاص و کارهای تکراری از ویژگی های رفتاری دیگر این افراد است.
ورزش چه کمکی به اوتیسمی‌ها می‌کند؟
وی با بیان این که در حال حاضر اگر چه درمان قطعی برای نوع A این اختلال وجود ندارد، گفت: تعدادی از درمان‌ها و مداخلات می‌توانند به افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم کمک کنند تا مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی خود را بهبود بخشیده و بهتر عمل کنند، علاوه بر این فعالیت بدنی یکی از مهم‌ترین اهداف سلامتی در جمعیت‌های دارای کم توانی‌های رشد است و مزایای فعالیت بدنی افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در مطالعات مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی با بیان این که مشارکت در فعالیت بدنی به افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم اجازه می‌دهد تا فعالیت‌های سرگرم کننده با هم‌سالان خود را تجربه کنند و باعث رشد مهارت‌های بین فردی آن‌ها می‌شود، خاطرنشان کرد: علاوه بر این، برخی نتایج مطالعات گزارش می‌دهند که مزایای متعددی از فعالیت بدنی برای ارتقای سلامت روانی و ذهنی این افراد وجود دارد؛ برای مثال فعالیت بدنی می‌تواند سلامت روان را بهبود بخشد و منجر به عزت نفس، بهبود رفتار مناسب و شادی بیش‌تر در کودکان افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم شود و علاوه بر این، شواهد نیز نشان داده است که فعالیت بدنی تاثیر مستقیمی بر خودکامگی، قدرت و تأثیر مثبت بر توانایی‌های شناختی و سازگاری این کودکان دارد.
کاشی با اشاره به این که مداخلات ورزشی و تمرینی می‌توانند تاثیرات مقرون به صرفه‌تری را از سایر شیوه‌های درمان رفتاری سنتی ایجاد کنند که البته نیازمند در اختیار داشتن متخصصان ماهر و حمایت‌های لحظه به لحظه است، گفت: هم‌چنین تمرینات ورزشی می‌تواند در خانه و یا محیط بیرونی به راحتی اجرا شود و نیازمند تجهیزات بسیار کمی است و تا به حال چندین مطالعه مروری بسیار خوب در خصوص تاثیر فعالیت‌های بدنی و ورزشی بر روی افراد اوتیسم انجام شده است و همه این مطالعات تاثیرات مثبت فعالیت بدنی را روی افراد دارای اختلال طیف اوتیسم نشان می‌دهد.
او ادامه داد: بیش‌ترین تاثیر گزارش شده متعاقب مداخله‌های فعالیت بدنی در افراد دارای اختلال طیف اوتیسم افزایش مهارت‌های حرکتی، خودگردانی و سلامت در این افراد بوده است و مطالعات دیگری نیز البته مواردی را هم چون بهبود عملکرد زبانی، حسی حرکتی و شناختی را گزارش داده است.
به گفته این عضو هیات علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی در افراد با اختلال طیف اوتیسم، مزایای قابل توجهی از فعالیت جسمانی با شدت متوسط و شدید شامل بهبود در وضعیت وزن، سلامت قلب و عروق، سلامت روحی و عملکرد شناختی در زمینه‌های مختلف سلامت و در طول عمر، کاهش رفتارهای کلیشه‌ای و تکراری، خود تنظیمی، بهبود عملکرد کلاسی، بهبود توجه و انطباق، بهبود عملکرد اجتماعی و عاطفی گزارش شده است.
کاشی با اشاره به این که اگرچه محققان مختلف تاثیر تمرینات مختلف ورزشی و فعالیت بدنی را بر کاهش برخی رفتارها و بهبود رشد حرکتی افراد اوتیسم مورد بررسی قرار داده‌اند، عنوان کرد: اما هنوز یک بسته آموزشی کامل برای بهبود همه جانبه خصوصیات رفتاری و جسمانی افراد اوتیسم تدوین و در اختیار محققان و متخصصان این حوزه قرار نگرفته است، بنابراین با توجه به این که ادبیات پژوهشی از مداخله‌های اولیه به عنوان عامل مهمی در بهبود رشد کودکان درخودمانده حمایت می‌کنند و افراد دارای اختلال طیف اوتیسم نیازمند برنامه‌های آموزشی انفرادی و با اهداف کوتاه و بلند مدت هستند در نتیجه شواهد کمی در مورد استفاده از بازی‌های سازمان یافته، تمرینات ورزشی و فعالیت‌های جسمانی مناسب به عنوان یک مداخله در محو شدن و هدایت رفتارهای اوتیستیک این افراد وجود دارد و به همان دلیل تحقیق در این حیطه خالی از اولویت‌های مهم تحقیقی در این حوزه است.
وی با بیان این که یک طرح پژوهشی برای تدوین یک بسته آموزشی تمرینی برای توسعه مهارهای حرکتی، بهبود ترکیب بدنی و کاهش علائم اوتیسم در این افراد است از سوی بنده به عنوان استادیار پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی مدنظر قرار گرفته است، گفت: این بسته تدوین و در یکی از مدارس ویژه اوتیسم نیز به مدت سه ماه اجرا شده است و اثر بخشی آن به تایید رسیده است و نتایج مستخرج از این طرح یک بسته آموزشی تمرینی مختص افراد دارای اختلال طیف اوتیسم است که به عنوان یک بسته کامل می‌تواند مورد استفاده معلمان ورزش، کاردرمانگران، فیزیوتراپ‌ها و تمامی مراقبان و تمرین دهندگان این افراد در وزارت آموزش و پرورش، سازمان آموزش و پرورش استثنائی کشور، سازمان بهزیستی و مراکز خصوصی توانبخشی این افراد و نیز استفاده عملی خانواده‌ها و در عین حال برای اولین بار به عنوان یک بسته آموزشی جامع در اختیار مربیان و معلمان ورزش قرار گیرد تا در آموزش افراد دارای اختلال طیف اوتیسم از آن استفاده شود.