فردای اقتصاد: ارزیابی‌ها حاکی از این است که در فضای نوین اقتصادی، کسب‌وکارهای خانوادگی به عنوان کهن‌ترین سازمان کارآفرینی، عنصری مهم در توسعه نظام اقتصادی و اجتماعی به شمار می‌روند. در این کسب‌وکارها خانواده دارای یک تاثیر عمیق بر مالکیت و مدیریت کسب‌وکار بوده و ویژگی خاص آن باعث می‌شود از سایر کسب‌وکارها متمایز باشد. طبق برآوردهای صورت گرفته از سوی شرکت مکنزی، تخمین زده می‌شود که حدود ۷۰درصد از تولید ناخالص داخلی جهان، از سوی کسب‌وکارهای خانوادگی ایجاد شده و حداقل ۶۰درصد مشاغل در سراسر جهان را شامل می‌شوند.
معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران در گزارشی وضعیت این کسب‌وکارها را بر اساس نوع صنعت و قدمت مورد بررسی قرار داده است. بر اساس این گزارش، در ایران آمار رسمی از سوی مراجع معتبر در زمینه کسب‌وکارهای خانوادگی منتشر نمی‌شود، ولی روند رو به رشد شکل‌گیری این کسب‌وکارها امری کاملا محسوس و قابل مشاهده است. بر اساس مطالعات بین ۷۰ تا ۹۰درصد کسب‌وکارها در ایران خانوادگی هستند، اما در اغلب مواقع مسائل و مشکلاتی در این نوع کسب‌وکارها رخ می‌دهد که می‌تواند ماندگاری و حتی عملکرد آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
سهم مشاغل خانوادگی بر اساس صنعت
با استناد به گزارش موسسه ارنست-یانگ و دانشگاه سنت گالن، سهم تعداد مشاغل خانوادگی بر اساس صنعت حاکی از این است که اغلب شرکت‌های خانوادگی مورد بررسی مبتنی بر محصولات مصرف‌کننده هستند؛ به‌طوریکه از نظر تعداد مشاغل سهمی حدود ۳۷درصد از مجموع کسب‌وکارهای خانوادگی مورد بررسی را به خود اختصاص داده‌اند. بخش مهم دیگری که تعداد بالایی از شرکت‌های خانوادگی در آن حضور دارند، بخش تولید پیشرفته است که از حیث تعداد کسب‌وکار خانوادگی مرتبط در این بخش، سهمی معادل ۲۹درصد را به خود اختصاص داده است. بیش از سه چهارم (۷۶درصد) از شرکت‌های خانوادگی در شاخص کسب‌وکار خانوادگی ۲۰۲۳ بیشتر از ۵۰سال قدمت دارند. بسیاری از این کسب‌وکارها در طول چندین نسل بر نوسانات بازار غلبه کرد و این نشان می‌دهد که شرکت‌های خانوادگی تا چه اندازه می‌توانند موفقیت و جانشینی خود را در طول زمان حفظ کنند.
قدیمی‌ترین شرکت خانوادگی در جهان
در بین ۵۰۰شرکت خانوادگی بزرگ در جهان، شرکت Takenaka ژاپن با ۴۱۲ سال فعالیت، قدیمی‌ترین شرکت خانوادگی در این شاخص است. با این حال، تعدادی از شرکت‌های دیگر در این شاخص نیز قدمتی حدود یک قرن یا بیشتر دارند. به طور کلی، ۳۱درصد از شرکت‌ها بیش از یک قرن قدمت دارند که محل استقرار اکثریت آنها (حدود ۵۷درصد) در اروپا است که ۲۵درصد آنها فقط در آلمان مستقر هستند.
