۱۰ جانور عجیب و خارق العاده ای که در هیچ دسته بندی سنتی حیات وحش جای نمی گیرند

وقتی کلمه حیوان یا جانور را می شنوید، چه چیزی به ذهنتان می رسد؟ شاید این کلمه باعث شود که شما به حیات دریایی فکر کنید، مانند نهنگ ها، دلفین ها و فُک هایی که اقیانوس ها را خانه می نامند.

شاید شما را به یاد جگوارها، تنبل ها و توکان هایی که در جنگل های بارانی آمازون زندگی می کنند بیندازد. یا شاید شما را به یاد یک همدم پشمالو بیندازد که در خانه همراه شما زندگی می کند و واقعاً بهترین دوست شما است.

اما یک چیز قطعی است و آن اینکه قلمرو جانوران مملو از تنوع است. گذشته از طبقه بندی آن ها به عنوان پستانداران، خزندگان، پرندگان، ماهی ها یا دوزیستان، هر گونه ویژگی های فیزیکی، زیستگاه ها و روش های تولید مثل منحصر به فردی دارد که به آن ها اجازه می دهد براساس نیازهای فردی خود رشد کنند.

با این حال، به نظر می رسد که برخی از جانوران نوعی ناهنجاری بوده و در هیچ یک از طبقه بندی های سنتی جای نمی گیرند.

۱۰- پانگولین: تنها پستاندار پولک دار

پانگولین یا پولک پوست که به آن ها مورچه خوارهای فلس (پولک) دار نیز گفته می شود، پستاندارانی منزوی و شب زی هستند که خانه های خود را در قاره های آفریقا و آسیا می سازند. آن ها ۳۰ تا ۹۰ سانتی مترطول (به استثنای دم) و ۵ تا ۲۷ کیلوگرموزن دارند. پانگولین ها دندان ندارند اما در عوض از زبان های چسبنده خود استفاده می کنند که می توانند تا ۴۰ سانتی مترطول داشته باشد تا به مورچه ها، موریانه ها و لاروهایی برسند که در زیر زمین دفن شده اند.

نکته ای که پانگولین را از هر پستاندار دیگری جدا می کند این واقعیت است که بدن آن ها با فلس های قهوه ای همپوشانی پوشیده شده است. در واقع آن ها تنها پستاندارانی هستند که بدن آن ها به طور کامل با فلس پوشیده شده است.

نام پانگولین در واقع از کلمه مالایی پنگولونگ (penggulung) گرفته شده است که به معنی “کسی که غلت می خورد” است. این نام کاملاً بامسماست، با توجه به اینکه پانگولین در هنگام تهدید، یک ترشح بودار از غدد مقعدی خود منتشر می کند، مانند یک توپ جمع می شود و فلس های سخت خود را به عنوان ابزاری برای دفاع از خود در معرض نمایش قرار می دهد.

پانگولین حتی حرکتی برشی را با فلس های خود انجام می دهد، در صورتی که چیزی بین آن ها قرار گیرد. با توجه به اینکه فلس های پانگولین از کراتین (همان ماده ای که در ناخن، مو و شاخ کرگدن یافت می شود) ساخته شده اند، این جانوران قاچاق شده ترین پستاندار در جهان نیز هستند.

گوشت آن ها لذیذ و بسیار گرانقیمت محسوب می شود و از فلس های آن ها در طب سنتی و همچنین درمان های محلی استفاده می شود، با این اعتقاد که می توانند به بیماری هایی مانند مشکلات شیردهی، آرتروز، آسم و روماتیسم کمک کنند.

همچنین از پوست آن ها برای ساخت لوازم جانبی مد و محصولات چرمی مانند چکمه، کیف و کمربند استفاده می شود. خوشبختانه در سال ۲۰۱۶، ۱۸۶ کشور عضو کنوانسیون تجارت بین المللی گونه های در معرض خطر (CITES) توافقی را برای ممنوعیت تجارت پانگولین ها در تلاش برای حفاظت از این گونه در برابر انقراض امضا کردند.

علاوه بر این، در ژوئن ۲۰۲۰، چین حفاظت از گونه بومی پانگولین چینی را به بالاترین سطح افزایش داد که استفاده از فلس های پانگولین در طب سنتی را نیز ممنوع می کند. متاسفانه تجارت غیرقانونی این پستاندار منحصر به فرد همچنان ادامه دارد.

به همین خاطر، سومین شنبه ماه فوریه به عنوان روز جهانی پانگولین نامگذاری شده است؛ روزی که نه تنها به جشن گرفتن بلکه افزایش آگاهی درباره این پستاندار واقعاً منحصر به فرد اختصاص دارد.

۸- کیوی: تنها پرنده دارای خرطوم در نوک

کیوی ها پرندگان کوچک، گلابی شکل و بدون توانایی پروازی هستند که شبیه یک گلابی بزرگ و پرمو هستند و تنها در نیوزیلند یافت می شوند. با توجه به ناتوانی آن ها در پرواز، کیوی ها در زمره پرندگان ناتوان در پرواز (ratites) طبقه بندی می شوند – پرندگانی که جناغ سینه آن ها صاف یا نرم است زیرا فاقد صفحه ای در سینه خود است که در آن ماهیچه های پرواز به هم متصل می شوند – مانند عموزاده های بزرگ تر خود: کاسوری (نوعی شترمرغ استرالیایی)، امو، شترمرغ و ریا (شترمرغ بومی آمریکای جنوبی). آن ها سرهای بزرگی داشته و دم ندارند و بدنشان از پرهای بلند، شُل و مو مانندی پوشیده شده که قرمز-قهوه ای هستند و لایه های از قهوه ای پررنگ و سیاه بینشان دیده می شود. کیوی همچنین پرهایی در اطراف پایه منقار کشیده خود دارد که شبیه به گربه هستند.

کیوی بال هایی دارد که تقریبا ۱ اینچ (۳ سانتی متر) طول دارند و پنجه ای شبیه به گربه در نوک آن قرار دارد، اما این بال ها کاملاً زیر پر آن ها پنهان شده اند و کاملاً بی فایده هستند. با این حال اجازه ندهید ظاهر عجیب کیوی، ناتوانی در پرواز و جثه کوچکش شما را فریب دهد، چرا که این پرندگان می توانند از یک انسان پیشی بگیرند.

با این حال، کیوی علاوه بر ظاهر عجیبش، تنها پرنده ای در جهان است که در نوک منقار خود خرطوم یا سوراخ های بینی دارد که به آن ها حس بویایی بسیار پیشرفته ای می دهد. با توجه به اینکه چشم های کیوی کوچک است و شب ها خوب نمی بیند، این حس بویایی بالا به همراه پدهای حسگر در نوک منقارش، به کیوی این امکان را می دهد که در هنگام غروب تا طلوع آفتاب به دنبال کرم ها، حشرات، توت ها و دانه های خوراکی بگردد. اگر کیوی در این فرآیند آشغال یا چیز غیرخوراکی را از سوراخ بینی خود بالا بکشد، می تواند به سادگی آن را عطسه کند!

۶- انگل هنگویا سالمینیکولا: تنها حیوانی که برای زنده ماندن به اکسیژن نیاز ندارد

Henneguya Salminicola یک انگل سفید به شکل آب نبات چوبی است که ۸ میلی متر طول داشته و کم تر از ۱۰ سلول دارد. این ارگانیسم چند سلولی بخشی از گروهی از حیوانات است که ارتباط نزدیکی با عروس دریایی موسوم به میکسوزوآ دارند. این انگل در کرم های حلقوی و ماهیچه های اسکلتی ماهی های سالمون در سواحل اقیانوس آرام در اوریگان، کانادا، آلاسکا و ژاپن رشد می کند و باعث بیماری “گوشت شیری” یا “تاپیوکا” در ماهی های آزاد می شود.

این امر منجر به کیست های ناخوشایندی روی بدن ماهی های سالمون می شود. در حالی که این انگل به میزبان خود آسیب نمی رساند و کیست ها برای انسان بی ضرر هستند، بر روی ماهیگیری تاثیر می گذارد زیرا ظاهر ناخوشایند ماهی فروش آن را سخت تر می کند. اما چیزی که این انگل را قابل توجه می سازد این است که تنها حیوان شناخته شده ایت که برای نفس کشیدن نیازی به اکسیژن ندارد.

یک مطالعه تحقیقاتی توسط دانشمندان دانشگاه تل آویو انجام شد و در ۲۵ فوریه ۲۰۲۰، نتایج آن در مجله علمی Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شد که نشان می داد ژنوم میتوکندری در این گونه جانوری وجود ندارد. میتوکندری ساختارهای زیر سلولی هستند که برای جمع آوری اکسیژن و تبدیل آن به انرژی حیاتی هستند.

بنابراین، این انگل کوچک «توانایی انجام تنفس سلولی هوازی را از دست داده است». محققان دریافتند از آنجا که انگل هنگویا سالمینیکولا هم درون کرم های حلقوی و هم درون ماهیچه های اسکلتی سالمون زندگی می کند، با از دست دادن بسیاری از ویژگی های مرتبط با گونه های چند سلولی – بافت، سلول های عصبی و اکنون توانایی آن ها برای تنفس – سازگار شده و تکامل یافته است تا بدون منبع اکسیژن کافی زنده بماند. پس این انگل کوچک انرژی خود را از کجا می گیرد؟ اعتقاد بر این است که این انگل می تواند به سادگی آن را از میزبان بدزدد که آن را از نیاز به تامین انرژی توسط خودش بی نیاز می کند.

۴- حلزون پوسته پا: تنها حیوانی که در اسکلت خود آهن دارد

حلزون پوسته پا یا با پاهای فلس دار (کرایسومالون اسکوامیفروم) با نام پانگولین دریایی یا شکم پای فلس دار نیز شناخته می شود، با توجه به اینکه قسمت زیرین نرم و گوشتی پای حلزون شبیه فلس های همپوشان ماهی است.

حلزون پوسته پا در سه منفذ هیدروترمال متفاوت در اقیانوس هند در عمق ۲،۴۰۰ تا ۲،۹۰۰ متی زندگی می کند. این شکاف ها در کف دریا اغلب در نزدیکی مکان های فعال آتشفشانی یافت می شوند، که آب گرم را که توسط سنگ مذاب در اعماق پوسته اقیانوس گرم شده است، بیرون می دهند و زیستگاه حلزون را بسیار داغ می کنند.

حلزون پوسته پا در دمای آب تا ۴۰۰ درجه سانتیگراد، فشار بالا و سطوح اسیدی شدید زندگی می کنید که نه تنها باعث می شود آن ها در مواد شیمیایی سمی زندگی کنند بلکه این تهدید را ایجاد می کند که لاک حفاظتی آن ها را نیز حل کند.

این لاک به عنوان وسیله ای برای محافظت از دو شکارچی بزرگ آن، حلزون های مخروطی و خرچنگ ها، حیاتی است. در حالی که خرچنگ های مخروطی پوسته حلزون را فشار می دهند تا ترک بخورد، حلزون های مخروطی با استفاده از یک سوزن هیپودرمیک برای ضربه زدن به حلزون پای فلس دار و تزریق یک سم کشنده سعی در کشتن این نرم تنان دارند.

اما خوشبختانه این نرم تن یک لاک با لایه ای از آهن دارد که متفاوت از هر گونه زره جانوری دیگری بوده و در هیچ نرم تن دیگری دیده نمی شود. در واقع این تنها حیوانی در جهان است که آهن را در اسکلت خارجی خود دارد. اساساً حلزون پوسته پا نیازی به تغذیه معمول ندارد زیرا یک کارخانه تولید غذا در بدن خود دارد.

آن ها باکتری هایی دارند که درون گلویشان رشد می کنند و مواد شیمیایی خارج شده از منافذ را به انرژی و غذا برای حلزون تبدیل می کنند. سپس گوگرد به عنوان یک محصول زائد آزاد می شود، زیرا برای حلزون ها کشنده است و ساختار داخلی فلس های آن ها به عنوان لوله های کوچک اگزوزی عمل کرده و گوگرد را فیلتر می کند.

سپس گوگرد ترشح شده با یون های آهن منافذ هیدروترمال در فرآیندی به نام زیست کانی سازی واکنش می دهد که در آن ارگانیسم ها از مواد معدنی برای تولید بافت های سخت استفاده می کنند. در حالی که دانشمندان دقیقاً مطمئن نیستند که این حلزون چگونه زره خود را می سازد، آن ها با محیط خشن خود سازگار شده اند.

آن ها می توانند ترکیبات آهن – سولفید را از آب بگیرند تا یک لایه آهن اضافی را روی پوسته خود و صدها فلس خارجی که پای آن را می پوشانند،اضافه کنند. علاوه بر ترکیبات آهن – سولفیدی، این حلزون از مواد شیمیایی مانند پیریت (سولفید آهن) و گرگیت نیز استفاده می کند که آن ها را مغناطیسی می کند.

۲- عروس دریایی توریتوپسیس دورنی: تنها جانور نامیرا از لحاظ بیولوژیک

Turritopsis dohrnii گونه ای از عروس دریایی است که برای اولین بار در دهه ۱۸۰۰ میلادی در دریای مدیترانه کشف شد.ب ا این حال، این عروس دریایی کوچک که تنها ۴.۵ میلی مترطول دارد، نه تنها یک متخصص بقای فوق العاده است بلکه توانایی قابل توجهی دارد که آن را از هر حیوان دیگری روی کره زمین متمایز می کند.

این تنها و تنها حیوان نامیرا از نظر بیولوژیکی است که به عروس دریایی نامیرا معروف است. این جانوران کوچک و شفاف در اقیانوس های سراسر جهان زندگی می کنند و مانند همه عروس دریایی ها چرخه زندگی خود را به صورت لاروی به نام پلانولا آغاز می کنند.

پلانولا ابتدا شنا می کند و سپس در کف دریا ساکن می شود تا به یک کلونی استوانه ای از پولیپ ها تبدیل شود. پس از آن جوانه های متعددی از پلیپ بیرون می زنند که به صورت مدوسا (بالغ)یی که ما به عنوان عروس دریایی می شناسیم، تبدیل می شوند.

چیزی که این عروس های دریایی را متمایز می کند این است که هر وقت با استرس محیطی، پیری، آسیب فیزیکی یا گرسنگی مواجه شوند، در فرآیند رشد خود یک مرحله به عقب می روند و یک سری تغییرات ژنتیکی را متحمل می شوند که بازتولید سلول ها را تحریک رده و باعث می شود که عروس دریایی به مرحله پولیپ بازگردد و دوباره خودش را ترمیم کند.

این فرآیند به خاطر فرآیندی به نام دگرتمایزی است که در آن یک سلول بالغ که برای یک بافت خاص ساخته شده به یک نوع کاملاً متفاوت از سلول های خاص تبدیل می شود.

۱- سمندر خالدار زرد: تنها بی مهره استفاده کننده از انرژی خورشیدی

سمندر خالدار به رنگ آبی – مشکی است و به طور متمایزی با دو ردیف خال های زرد روشن یا نارنجی مشخص می شود. طول آن تقریباً ۱۸ سانتی متر است و می توان آن را در سراسر جنگل های شرق ایالات متحده و کانادا یافت، با این حال با وجود خال های درخشان آن ها، مکان یابی این سمندرها آسان نیست چرا که تنها در شب فعال هستند.

با این حال سمندرهای خال زرد کاملاً منحصر به فرد هستند، زیرا جنین های آن ها از خورشید برای تامین انرژی استفاده می کند که آن ها را به تنها مهره داران استفاده کننده از انرژی خورشیدی تبدیل می کند.

در حوالی ابتدای بهار هر سال، سمندرهای بالغ وارد چاله های آب می شوند، جایی که هیچ ماهی وجود ندارد، تا جفتگیری کرده و اطمینان حاصل کنند که لاروهای آن ها توسط هیچ شکارچی خورده نمی شود. متاسفانه گودال های آب بدون ماهی اکسیژن زیادی ندارند.

خوشبختانه تخم های سمندر خال زرد با جلبک های موجود در استخرها رابطه همزیستی برقرار کرده اند. ماده ها دو تا چهار توده تشکیل شده از حداکثر ۲۵۰ تخم می گذارند و آن ها را در داخل کپسول هایی ژلاتینی که به اندازه یک توپ تنیس است به گیاهان و رشته های داخل آب وصل می کنند.

سپس تخم ها و جنین ها توسط جلبک های کوچک سبز کلونیزه خواهند شد که به بافت ها و سلول های سمندر نوزاد حمله می کنند. هنگامی که به آنجا رسید، این جلبک در نزدیکی میتوکندری متوقف می شود، و انرژی لازم برای سلول ها را فراهم کرده و شکل متابولیکی گلوکز را در اختیار لارو سمندر قرار می دهد.

در این فرآیند، جلبک اکسیژن و کربوهیدرات لازم را برای سلول های سمندر فراهم می کند، میزان اکسیژن تخم را بالا می برد، فضولات را از بین می برد و امکان رشد طبیعی جنینی را فراهم می سازد. در عوض، فضولات آمونیاکی جنین ها محیطی غنی از نیتروژن را برای تغذیه جلبک ها فراهم می کند.

منبع: روزیاتو