در قیمتگذاری دستوری منافع همه ذینفعان لحاظ نمیشود
نشست «قیمتگذاری دستوری و آینده اقتصاد دیجیتال در ایران» صبح چهارشنبه، ۱۵ آذر ۱۴۰۲، از سوی آزمایشگاه داده و حکمرانی و در محل خانه اندیشهورزان برگزار شد. در این نشست محمد خلج، مدیرعامل اسنپ، نیما قاضی، رئیس انجمن تجارت الکترونیک تهران، مجتبی رضاخواه، رئیس فراکسیون اقتصاد دیجیتال و حکمرانی داده مجلس شورای اسلامی و مرتضی زمانیان، عضو هیئتعلمی دانشگاه امیرکبیر، حضور داشتند.
قیمتگذاری دستوری به مرگ نوآوری منجر میشود
محمد خلج، مدیرعامل اسنپ، در ابتدای سخنان خود با اشاره به هدفگذاری اقتصاد دیجیتال گفت: «دولت درصدد افزایش سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی است. طی لایحه برنامه هفتم توسعه، قرار است سهم حدودا ۷ درصدی اقتصاد دیجیتال از GDP به حدود ۱۵ درصد برسد، اما در عمل سیاستهایی اتخاذ میشود که ما را از این هدفگذاری دور میکند. چرا باید این هدفگذاری مطلوب که میتواند بیشتر باشد، با قیمتگذاری دستوری دور از دسترس شود؟ برای ورود سرمایهگذار به یک حوزه باید جذابیت ایجاد کرد. آیا قیمتگذاری دستوری موجب جذابیت اقتصاد دیجیتال برای سرمایهگذار میشود؟ به نظر من خیر.»
مدیرعامل اسنپ با تأکید بر تضاد قیمتگذاری دستوری با ماهیت اقتصاد دیجیتال اظهار داشت: «با ادامه دادن به سیاست قیمتگذاری دستوری بدون شک با مرگ نوآوری روبهرو خواهیم شد. خاصیت پلتفرمها ایجاد شفافیت در حوزههای مختلف، بهویژه در زمینه قیمتگذاری، است. در تاکسیهای اینترنتی همه چیز برای مسافر و راننده شفاف است. این شفافیت مزیتهای بسیاری دارد که بهراحتی نمیتوان در بازار آفلاین به آن دست یافت. دفاع ما از قیمتگذاری شفاف و شناور دفاع از تکنولوژی و دانش روز جهان است؛ چون این نوع از قیمتگذاری بر اساس دانش روز جهان انجام میشود. دفاع از قیمتگذاری دستوری در مقابل قیمتگذاری شناور بهنوعی ایستادن در مقابل دانش روز جهان است.»
خلج سخنان خود را با طرح یک پرسش اینگونه ادامه داد: «چرا باید به جای تسری تکنولوژی هوش مصنوعی به دیگر حوزهها، جلوی فعالیت آن در قیمتگذاری حملونقل گرفته شود؟ در ظاهر به نظر میرسد که قیمتگذاری دستوری به نفع کاربر است؛ اما در واقع چنین نیست. به عنوان یک دیتای موثق میتوانم بگویم که با آغاز فعالیت مدارس در مهرماه امسال، متوسط قیمت ما در مجموع کاهشی بوده است. بر اساس همین تکنولوژی است که ما میتوانیم رفتار کاربر راننده و مسافر را تحلیل کنیم و بر اساس آن پیشنهاداتی برای داشتن سفری مناسب و بهصرفه ارائه کنیم. چنین تحلیلهایی از دل بازار آفلاین به راحتی به دست نمیآید.»
او در پایان این بخش از سخنان خود افزود: «در قیمتگذاری دستوری منافع همه ذینفعان لحاظ نمیشود. خوشبختانه در حال حاضر آنچه برای تاکسیهای اینترنتی مصوب شده قیمتگذاری شناور است و ما با اطمینان میگوییم که این مدل جواب پس داده و بر اساس میزان عرضه و تقاضا کار میکند. این روش، منافع تمام ذینفعان سرویسهای مختلف را تأمین میکند و دلیل دفاع ما از آن همین است.»
قیمتگذاری دستوری چالش اصلی اقتصاد دیجیتال نیست
مجتبی رضاخواه، رئیس فراکسیون اقتصاد دیجیتال و حکمرانی داده مجلس شورای اسلامی، پس از اظهارات سه سخنران دیگر صحبتهای خود را اینگونه آغاز کرد: «حاکمیت باید اقتصاد کشور و زندگی مردم را بهبود بدهد. قیمتگذاری صرفاً یک ابزار در میان ابزارهای مختلف است. قیمتگذاری دستوری در برخی حوزهها اگر نباشد همین جمع حاضر در این نشست معترض میشوند. مسائل سال ۹۸ به خاطر همین کنار رفتن قیمتگذاری بود. یارانه بنزین حاصل همین سیاست است. خیلی از مردم ما از قیمتگذاری دستوری استقبال میکنند. اقتصاد دیجیتال موضوعی چندبعدی است. من قیمتگذاری را چالش اصلی این حوزه نمیدانم و آن را جزو ۶-۵ چالش اصلی قرار میدهم. اقتصاد دیجیتال قرار است بهرهوری را افزایش دهد. به عنوان نمونه خدمت ارائه شده اسنپ باعث شفافیت قیمت و دسترسپذیری راحتتر خدمت میشود.»
رئیس فراکسیون اقتصاد دیجیتال و حکمرانی داده مجلس شورای اسلامی با اشاره به اهمیت کسبوکارهای فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال گفت: «به عنوان نمونه در تاکسیهای اینترنتی شاهد قیمتگذاری شفاف هستیم. این کار اسنپ از عهده دولت و حاکمیت خارج است؛ زیرا در آن زمینه تخصصی ندارند. این موضوع مختص ایران نیست و در همه جای دنیا همین است. قیمتگذاری دستوری یکی از چالشهای این بخش است؛ اما چالش اصلی نیست. باید توجه داشته باشیم که بدون حمایت حاکمیت این شرکتها نمیتوانند به پیش بروند. من فکر میکنم مبحث قیمتگذاری با این شیوه شورای رقابت به جایی نمیرسد و دستاوردی نخواهیم داشت. من در همین زمینه با رئیسجمهور نامهنگاری انجام دادهام و اشاره کردهام که ورود شورای رقابت به بحث قیمتگذاری با این شیوه خطی و سنتی غلط است.»
مشکل اصلی کجاست و چه کسی باید پاسخگو باشد
رئیس انجمن تجارت الکترونیک تهران در ادامه افزود: «ما جلسات مختلفی با بخشهای مختلف حاکمیت داریم. از قیمتگذاری و شفافیت بازار صحبت میکنیم. میفرمایند که این عامل اصلی نیست. در یک جلسه دیگر از مهاجرت و کمبود نیروی انسانی سخن می گوییم. میگویند بله این مشکلات وجود دارد؛ اما این مشکل اصلی نیست. در جلسه دیگر از سرمایهگذاری و ورود به بورس میگوییم. میگویند بله درست است؛ اما این مشکل اصلی نیست. در یک جلسه دیگر میگوییم اینترنت، اختلال، فیلترینگ. میگویند بله بله درست است این موارد اما این مشکل اصلی نیست. میگوییم نظارت چندگانه و بحث رگولاتوری وجود دارد. میگویند بله یک مقدار قوانین کشور پیچیده است؛ اما این مشکل اصلی نیست. پس مشکل اصلی چه چیزی است؟ همه اینها مشکلات کشور هستند و همگی نیازمند رسیدگی هستند. ما باید به آنها جواب بدهیم و نمیتوانیم به آینده موکول کنیم.»
تاکسیهای اینترنتی تنها ۵% حملونقل شهری هستند
مدیرعامل اسنپ در پایان سخنان خود گفت: «من معتقدم شرکتهای فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال نظم قبلی این حوزه را به هم زدهاند. دیگر روشهای سنتی قیمتگذاری جواب نمیدهد. نمیشود که شورای شهر اول سال بیاید و قیمتی را تا آخر سال تعیین کند. شیوههای جدید قیمتگذاری را باید قبول کرد. هنوز ۹۵ درصد بازار حملونقل شهری در بخش آفلاین است و سهم تاکسیهای آنلاین ۵ درصد بیشتر نیست. ما هنوز در بحث قیمتگذاری حملونقل شهری تعیینکننده نیستیم، پس نباید همه مشکلات موجود در حملونقل شهری را به گردن تاکسیهای آنلاین انداخت.»
منبع: sharghdaily-909197