توصیف ناصرالدین شاه از سونا و حمام در آلمان؛ «آدم زیرش می‌ایستد بسیار با لذت است»!
فرادید| ناصرالدین شاه به نوشتن خاطرات روزانۀ خود اهتمامی جدی داشت و این کار را در سفرهای دور و درازش هم ترک نمی‌کرد. خود او نام یادداشت‌هایش را «روزنامه» گذاشته بود؛ این روزنامه‌ها جزئیاتی بسیار جالب و خواندنی از کارها و احوالات روزمرۀ شاه و درباریانش را در اختیار ما می‌گذارند.
قبل از ناهار رفتیم حمام فردریک . . . به خرج خود و ملت این حمام را ساخته‌اند . . . این حمام از همان بخار آب گرم معدنی که از زیر کوه درمی‌آید گرم می‌شود، دیگر آتش و حمامی لازم ندارد . . . این آب را با لوله‌ها تقسیم کرده‌اند . . . پانصد حمام است اما همه در یک عمارت و یک بنا . . .
گرمخانه‌های متعدد در جنب این حمام است که درش به اینجا باز می‌شود، آن‌ها را بسیار بسیار گرم کرده‌اند که نمی‌شود پا به زمین گذاشت اما فرنگیان می‌روند در آنجا دراز کشیده، می‌خوابند و عرق زیادی کرده یعنی به هلاکت می‌رسند و از آنجا به این حوضهای نیم گرم آمده خود را می‌شویند برای معالجه . . .
خلاصه بعضی اسباب‌ها هست دو تا پیچ دارند آب از بالا می‌ریزد پایین مثل اینکه از چلوصافی [آبکش] بریزد، آدم زیرش می‌ایستد بسیار با لذت است . . .
منبع: faradeed-164722