کتاب «راهنمای نگارش طرح تحقیق در هنر» منتشر شد

خودسرقتی چیست؟سرقت های علمی و ادبی چقدر مورد پیگیری و توجه قرار می گیرند؟!

هومن بنایی

متن بالا قسمتی از کتاب راهنمای نگارش طرح تحقیق در هنر اثر دکتر فاطمه شاهرودی ست. فاطمه شاهرودی استاد دانشگاه آزاد تهران مرکزی در سال 1400 که ر اهنمای مسیر هدایت دانشجویان برای ارائه ی متن پروپوزال پایان نامه است به چاپ رسانده است.

مفهوم سرقت ادبی و سرقت علمی را در مقالات بسیاری می توانیم دنبال کنیم. بسیارند کسانی که وقتی مورد سرقت علمی یا ادبی قرار می گیرند بنای اعتراض می نهند. بسیارند کسانی که برای شناخت بیشتر مردم در زمینه ی سرقت علمی و ادبی صحبت می کنند و بسیارند اساتیدی که مقالات پرشماری را به عنوان کپی یرداری یا سرقت علمی حذف کرده اند و با صاحبان آن مقالات برخورد داشته اند.

به  قول متفکری ؛ دزد در هنگام سرقت گمان می دارد که دارد حق خودش را از جامعه می گیرد. حال دانشجویی که گرفتار سرقت علمی ست در ذهن خویش چه می پندارد. پرداختن به این مساله می تواند راهگشا و هدایت کننده باشد. ایجاد محیط امن و آسوده برای اهل تحقیق و پژوهش وظیفه ی مدیران واساتید علم و آگاهی ست. این امنیت و آسودگی خاطر با فرهنگ سازی صورت می گیرد.

این کار امنیت علمی را به دنبال دارد و امنیت علمی هم به بالا رفتن سطعلمی جامعه و ایجاد فرهنگ امانت داری و صداقت منجر می شود و هم به مسیر علم و دانش در زمینه ی تحقیق و پژوهش نظم می دهد و مایه ی آگاهی و روشنگری خواهد بود. حال این که کتابی باشد که البته اندک به مساله ی خودسرقتی بپردازد و آن را تعریف کند جای شگفتی داشت. همین مساله دلیل جذب مخاطب به خواندن و مطالعه ی این کتاب است که مخاطب این کتاب برای شفاف سازی محیط آکادمیک خویش و آگاه شدن از چند و چون کارها در کمترین زمان ممکن به این کتاب و نتایج آن اعتماد  می کند. زیرا نویسنده بیشتر از پیش در پی آن است که به تمام سوالات دانشجویان هنر و پژوهش هنر که در کلاس ها به اندازه ی بیشماری مطرح می شودپاسخی هر چند کوتاه داده باشد که با این کار خیال اساتید در این زمینه راحت و آسوده خواهد شد.

مطالعه ی این کتاب سردرگمی های دانشجویان را می کاهد و می توان گفت تنها کتابی ست که به طور تخصصی به این مطلب می پردازد. سوالی که در پیش رویمان قراردارد این است که آیا این کتاب یک اثر کامل و جامع در این حیطه است؟!

قطعا این گونه نخواهد بود. این کتاب فقط می خواهد به حل مشکلات دانشجویان بپردازد و گستره ای بزرگتر برای خویش تعریف نمی کند یعنی نقشه ی جامع و کاملی برای طرح پروپوزال پایان نامه ترسیم نمی کند. بهتر بگوییم برای هر مدل تحقیق هنری نیز راهکار و مسیر کامل و جامعی در نظر مخاطب قرار نمی دهد و فقط به رفع اشکالات دانشجویان می پردازد. دکتر فاطمه شاهرودی به دلیل نداشتن هدفی بسیار بزرگ برای این کتاب در زمینه تحقیق و پژوهش فرصت بسیار بزرگی را از دست داد. اما پرداختن به این گونه موضوع ها در آینده قطعا به اتفاقاتی بزرگ در زمینه تحقیق و پژوهش منجر خواهد شد.

بیان موضوع خودسرقتی که نوعی سرقت ادبی ست در کتاب راهنمای نگارش طرح تحقیق در هنر به دست دکتر فاطمه شاهرودی اتفاقی باشکوه محسوب می شود. امیدواریم بزرگان جامعه شناسی و روانشناسی و پژوهشگران به مطلب خودسرقتی به روشنگری هایی بی نقص در این راستا منجر شود.

مگر می توان اهل تحقیق و پژوهش بود و نیازی به نقشه ی راه نداشت؟

شیما اثنی عشری *

بی شک، انتخاب روش مناسب و متناسب با تحقیق یکی از بنیادی ترین اصول پژوهش علمی محسوب می شود و آگاهی و آشنایی با این روش ها و رویکردها سبب شکل گیری پژوهش های ارزشمند و قابل اعتنایی خواهد شد. 

روش تحقیق به زبان ساده و اصولی نوشتة خانم دکتر فاطمه شاهرودی, کتابی است که در آن سعی شده است تا روش تحقیق و اصول پایان نامه نویسی برای دانشجویان به خصوص رشته های هنری، تبیین شود.

این نوشتار به بررسی و نقد این کتاب پرداخته است. براساس یافته های این تحقیق, کتاب روش تحقیق خانم دکتر شاهرودی با داشتن نکات مثبتی چون پرداختن به سؤال تحقیق و تمرینات اختصاصی, ذکر جداول, مدل صحیح منبع نویسی کتاب و مقاله و مجلات و روزنامه ها کلید گمشده ی تحقیقات دانشجویی هنر را نشان میدهد.

مهم ترازهمه تمرکز بر رشتة هنر ، کاستی ها و ایراداتی چون عدم تطابق عنوان با متن کتاب, بی توجهی به اصول ابتدایی نگارش و ویرایش, ایجاز های مخل, استفاده از منابع نامعتبر, و جامع نبودن برخی مطالب نیز در خود دارد که سبب می شود خوانندگان کتاب در بسیاری از مباحث نتوانند به کنه مطلب رسیده و بهرة لازم را از آن کسب کنند. نکته قابل توجه در این کتاب میتوان به ابعاد بعد از انتشار یک مقاله اشاره کرد که نویسنده به آن به خوبی پرداخته است. که همگی این موارد در خلل توضیحات درهربخش به آن اشاره شده است .

به جرات میتوان عنوان نمود این کتاب که حاصل سالها تلاش و تدریس و تحقیق نویسنده است یکی از چندین کتاب موجود در حوزه تحقیقاتی هنر میباشد.

پژوهشگر به راهنما نیازدارد

سحر پورجواهر

 کتاب "راهنمای نگارش طرح تحقیق در هنر"اثر خانم فاطمه شاهرودی، یک منبع مفید و کامل برای افرادی است که علاقه‌مند به انجام تحقیقات در حوزه هنر هستند. این کتاب به صورت جامع و ساده، مراحل و مراحل نگارش طرح تحقیق را در حوزه هنر توضیح داده است و از این جهت می‌تواند به عنوان یک راهنمای عملی برای دانشجویان و پژوهشگران مبتدی و حرفه‌ای مفید باشد.

نکته قابل توجه در این کتاب، روش‌های مختلف نگارش طرح تحقیق را در حوزه هنر پوشش داده است. از جمله مسائلی که در این کتاب به آن پرداخته شده است، مراحل انتخاب موضوع، تعریف مسئله تحقیق، اهداف و فرضیات، روش‌های جمع‌آوری داده و تحلیل آن‌ها، نگارش مراجع و منابع، و نحوه ارائه یافته است. همچنین، این کتاب به بررسی روش‌های تحقیق کمّی و کیفی در هنر پرداخته و به خواننده کمک می‌کند تا روش مناسب برای تحقیق خود را انتخاب کند.

به علاوه، خانم شاهرودی با استفاده از مثال‌ها و نمونه‌های واقعی، به خواننده کمک می‌کند تا مفاهیم نظری را درک بهتری داشته باشد و بتواند طرح تحقیق خود را به درستی ارائه دهد. این نکات منجر به افزایش کیفیت تحقیقات در حوزه هنر می‌شود.

با این حال، یک نقطه ضعف این کتاب ممکن است نبود عمق کافی در برخی مباحث باشد. بعضی از خوانندگان ممکن است پس از خواندن این کتاب، به دنبال منابع دیگر برای گسترش دانش خود باشند. همچنین، بعضی از مباحث ممکن است به دلیل پیچیدگی‌شان نیاز به توضیحات بیشتر داشته باشند.

در نهایت، "راهنمای نگارش طرح تحقیق در هنر" یک منبع مفید برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به حوزه هنر است که با توجه به جامع بودن و استفاده از مثال‌های عملی، می‌تواند به عنوان یک راهنمای عملی و کاربردی برای آن‌ها باشد.