چطور یک‌روزه به کاشان برویم؟
بهار که می‌شود، زیبایی‌های ایران در شهرهای مختلف خودش را بیشتر نشان می‌دهد، به همین دلیل زمان خوبی به دل سفر زدن است. این‌بار به کاشان می‌رویم. بهار با رویش دوباره زمین و درختان می‌آید، تغییر فصلی که به یقین جذابیت‌های زیادی دارد. اصلا بهار از آن دست فصل‌هایی است که در همه جهان زیبایی‌های زیادی را با خودش همراه دارد و از همین رو یکی از فصل‌های پر مسافرت است. خیلی‌ها به دنبال مقصد مناسبی برای سفر در روزهای خوش آب و هوای بهار هستند. در این میان کاشان یکی از مقصدهای مناسب بهاری که اتفاقا دسترسی به آن راحت است و حتی در یک روز هم می‌توان شهر را گشت زد، «کاشان» است. کاشان شهری تاریخی است و بخشی از استان اصفهان محسوب می‌شود. این شهر حدود ۷۰۰۰ سال قدمت شهرنشینی دارد و برخی از مورخان بر این باورند که کاشان با اصالت‌ترین و اولین شهر ایران و جهان است. همچنین «باغ‌فین» در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت جهانی شده است. اما این بار قرار نیست کاشان را از این منظر ببینیم، در این گزارش می‌خواهیم برای‌تان بگوییم چطور یک روزه به کاشان سفر کنید و مکان‌های دیدنی آن را ببینید. البته منظور ما فقط شهر کاشان است، ابیانه، قمصر و مشهد اردهال در این گردش یک روزه قرار نمی‌گیرند، هم به دلیل مسافت و هم به دلیل زمانی که برای بازدید از آن‌ها نیاز است. چطور برویم؟ راه رسیدن به کاشان اصلا سخت نیست، بلیت قطار برای مسیر رفت و برگشت را خیلی راحت از سایت رجا می‌توانید بخرید و البته یادتان باشد بلیت رفت و برگشت را حتما و باهم خریداری کنید، چون معمولا قطارها در برگشت به تهران مسافر بیشتری دارند و ممکن است بلیت گیرتان نیاید و برنامه سفر یک روزه‌تان بهم بریزد. صبح زود بروید و آخرین ساعت را هم برای برگشت انتخاب کنید. تا کاشان در حدود ۳ ساعت و کمتر با قطار راه دارید، یعنی ۶ صبح از تهران راه بیفتید، حتما ۹ به کاشان رسیده‌اید. قیمت بلیت هم هرکدام ۱۸ هزار تومان است که گاهی اوقات تخفیف می‌خورد و کمتر می‌شود. بعد از قطار چه کنیم؟ در ایستگاه کاشان که پیاده می‌شوید، برای رسیدن به مرکز شهر یا دیگر مکان‌ها باید ماشین سوار شوید، معمولا داخل ایستگاه تاکسی هست، اما اگر نبود، کنار اتوبان که بایستید، دومی یا سومین ماشین می‌ایستند و فقط می‌پرسد کجا می‌روید و شما را می‌برد! راه‌آهن کاشان در شرقی‌ترین نقطه شهر قرار گرفته و «باغ‌فین» که ثبت جهانی هم شده و به نظر می‌رسد هرکسی که به کاشان می‌رود حتما باید آن را ببیند، در غربی‌ترین نقطه آن! شاید فکر کنید بهتر است از راه‌آهن به مرکز شهر بروید و بعد به سمت غرب و باغ فین بروید، اما از ما به شما نصیحت که همان اول کار از ایستگاه به باغ‌فین بروید، هم اینکه ممکن است عصر با توجه به ترافیک محل‌های دیدنی در مرکز شهر هم خسته شوید و هم اینکه دیگر زمان رفتن به سمت دیگری از شهر را نداشته باشید، هم اینکه باغ‌فین شلوغ و البته گرم می‌شود. پس همان اول یک ماشین بگیرید به سمت باغ‌فین و حواستان هم باشد که دربست حساب نکنند! بگویید مسافر بزند، اما در نهایت بین ۱۲ تا ۱۵ هزار تومان کرایه می‌گیرد. باغ‌فین کاشان نام باغ‌فین هم در میان آثار ثبت شده ملی وجود دارد، هم چند سالی است به ثبت جهانی یونسکو رسیده است. اما دلیل شهرت این باغ به جز اینکه باغ‌ایرانی دوره صفویه است، محلی است که ناصرالدین شاه، صدراعظم خود «امیرکبیر» را به قتل رسانید، حمام فین که امکان بازدید از آن وجود دارد، قتلگاه امیرکبیر است. به هر حال وقتی به کاشان سفر می‌کنید، باغ‌فین را هم باید دید، اما به طور کلی باغ‌فین را نمی‌توان در دسته بناهای خیلی خاص قرار داد، این باغ شباهت زیادی به باغ‌های یزد دارد و متاسفانه بخش‌های زیادی از بخش‌های داخلی سازه از بین رفته است، در باغ‌فین حتما بخش «حوض جوش» را ببینید، یکی از ورودی‌های آب چشمه به باغ از این قسمت بوده که در ضلع جنوبی باغ قرار گرفته، این حوض ۱۶۰ حفره دارد که ۸۰ حفره آن ورود آب و ۸۰ حفره آن کار خروج آب را انجام می‌دهند. یه سمت تپه‌های سیَلک خیلی وقتتان را در باغ‌فین و اطراف آن صرف نکنید، یک شهر برای دیدن باقی مانده! بهتر است راه بیفتید و از همان خیابان امیرکبیر که در ورودی و خروجی باغ‌فین است، به سمت تپه‌های سیَلک بروید. این تپه‌ها هیچ چیز خاصی ندارند، واقعا تعدادی تپه هستند که می‌توانید کمی روی آن‌ها راه می‌روید و یک نمایشگاه از ابراز و وسیله‌های پیدا شده از تپه‌ها را ببینید. شاید خیلی راحت بتوان این محل را از لیست دیدنی‌های کاشان حذف کرد، اما بعدها می‌توانید از اینکه در جایی قدم گذاشته‌اید که انسان‌های هشت هزار سال پیش در آن قدم گذاشته‌اند، حالتان فرق می‌کند. برای رسیدن به این تپه‌ها از همان خیابان امیرکبیر ماشین بگیرید، البته به نظر می‌رسد تقریبا کرایه تاکسی‌ها در کاشان زیاد است، مسیر باغ‌فین تا تپه های سیلک را با ما ۵ هزار تومان حساب کردند، اما دمِ در ورودی پیاده شدیم. برای دیدن تپه‌ها به بلیت نیاز نیست، اما برای تماشای نمایشگاه اثار یافت شده از تپه‌ها باید بلیت تهیه کنید که ما تصمیم گرفتیم فقط تپه‌ها را ببینیم. زندگی روی این تپه‌ها دو مرحله بوده، مرحله اول از هشت هزار سال تا هفت هزار و ۳۰۰ سال قبل است که انسان‌ها به شکار حیوانات مشغول بودند و با گیاهان برای خودشان سرپناه می‌ساختند. بعد از آن در مرحله دوم یعنی از هفت هزار و ۳۰۰ سال تا ۶ هزار و ۷۰۰ سال قبل زندگی انسان‌ها وارد مرحله پیشرفته‌تری شده و کار با فلزات را یاد گرفته بودند. اما در حدود سال‌های ۶ هزار و ۷۰۰ سال تا ۶ هزار ۶۰۰ سال قبل آخرین روستای این منطقه خالی از سکنه می‌شود، دلایل آن هم به عواملی مثل بیماری و زلزله و زوال زیست محیطی برمی‌گردد. البته امروزه در منطقه می‌توانید بقایای استخوان آریایی‌هایی که احتمالا در اثر زلزله از بین رفته‌اند را ببینید. پیش به سوی مرکز شهر حالا که دو محل دورتر از مرکز شهر را دیده‌اید و ساعت هم تقریبا ۱۱ قبل از ظهر است، با یک ماشین به سمت مرکز شهر و خانه‌های تاریخی بروید. البته ماشین پیدا کردن چندان ساده نیست و بهتر است که در مسیر و کنار خیابان راه بروید تا ماشین پیدا کنید. البته اگر خوش‌شانس باشید یک راننده خوش‌اخلاق و راه بلد سوارتان می‌کند و در پایان هم چون مهمان شهرشان شده‌اید و با این بهانه که مسیرش بوده، از شما پول نمی‌گیرد! خانه‌های تاریخی کاشان همگی در کنار هم هستند و از اول خیابان که شروع کنید، با خیال راحت همه را دیده‌اید و خیالتان راحت است هیچ‌کام هم از دست نمی‌روند! سرای عامری‌ها سرای عامری‌ها که بعد از مرمت امروز به اقامتگاه زیبایی بدل شده، احتمالا اولین مقصد شما در خیابان خواهد بود، خانه‌ای بزرگ و قدیمی است که احتمالا به قرن ۱۳ برمی‌گردد. البته برای ورود به خانه باید بلیت ۵ هزار تومانی آن را تهیه کنید. این خانه دو حیاط مستقل از هم برای دو بخش درونی و اندرونی دارد که و از ویژگی‌های آن مجلل بودن هرکدام و تزئینات بخش‌های مختلف خانه است. از آن‌جایی که شما در سرای عامری‌ها اتاق ندارید، فقط بخش حیاط و ساختمان اصلی را می‌توانید ببینید و البته از یک راهروی متفاوت و عجیب و به پشت بام برسید که اتفاقا خیلی هم زیباست. خانه طباطبایی‌ها مرحوم سیدجعفر طباطبایی که از تجار معروف و شناخته شده فرش دستباف در کاشان بوده، در سال ۱۲۰۹ شمسی سنگ‌بنای خانه‌ای چهار هزار متری را می‌گذارد! خانه‌ای با بخش‌های اندرونی، بیرونی و مخصوص خدمه که مجموعا ۴۰ اتاق، چهار حیاط، چهار سرداب (زیرزمین)، سه بادگیر و دو مسیر عبور قنات دارد. ساختن خانه هم ۱۰ سالی زمان بُرده! برای ورود به خانه هم بلیت دو هزار ۵۰۰ تومانی را باید تهیه کنید، اگر به خانه طباطبایی‌ها رفتید، خودتان را مثل ما خسته نکنید که همه ۴۰ اتاق را از نزدیک ببینید، از بودن در حیاط‌ها و اتاق‌های اصلی لذت ببرید و کنار گل‌های حیاط عکس بگیرید. ۴۰ اتاق خالی چندان هم دیدن ندارد و فقط خستگی برای‌تان باقی می‌گذارد، البته چون خیلی بزرگ است، حواستان باشد هر چهار حیاط را ببینید که هر کدام زیبایی خاص خودشان را دارند. خانه بروجردی‌ها خانه بروجردی‌ها که خیلی هم به خانه طباطبایی ها نزدیک است، داستان جالبی دارد، می‌گویند حاج سیدمهدی نطنزی که بازرگان مقیم کاشان بوده و به خاطر سفرهای زیادش به بروجرد، بروجردی نامیده می‌شده، عاشق دختر حاج سیدجعفر طباطبایی (همان صاحب خانه طباطبایی‌ها) می‌شود و پدر دختر شرط ازدواج دخترش را ساختن خانه‌ای مانند خانه خودش عنوان کرده! جادوی عشق کار خودش را کرد و بعد از هفت سال حیاط اندرونی خانه ساخته می‌شود و بعد ۱۱ سال دیگر هم برای ساختن تالار اصلی زمان صرف می‌شود. ورودی خانه بروجردی‌ها هم دو هزار و ۵۰۰ تومان است و علاوه بر حیاط زیبا، گچ‌بُری‌ها چشم نوازی دارد و وقتی برای دیدنش رفتید، تمام مدت سر به هوا خواهید بود! خانه عباسیان خانه عباسیان هم مثل دو خانه قبلی در همان محله قرار گرفته و بلیت دو هزار ۵۰۰ تومانی دارد، البته زیربنای آن خیلی بیشتر است و معماری متفاوتی هم دارد که در همه‌جا تقارن رعایت شده است. اما خانه عباسیان یک رستوران معروف هم دارد که اگر بر اساس همین برنامه پیش آمده باشید، حالا دیگر وقت نهار است و می‌توانید قبل از دیدن خانه یا بعد از دیدن آن به رستوران بروید و نهار بخورید. البته رستوران خیلی شلوغی است و پر از توریست‌هایی است که می‌خواهند غذای ایرانی را در دل ایران تجربه کنند! غذاهای مختلفی هم دارد، اما غذای کاشان، آبگوشت، مسما بادمجان با گوشت شتر و گوشت و لوبیا با برنج و شوید است. البته قطعا غذاهای مختلف دیگری هم هست و حتی ممکن است هر منطقه غذایی را به شکل متفاوتی سرو کند، اما این غذاها را در رستوران خانه عباسیان می‌توانید پیدا کند، دوغ و ماست محلی خوشمزه‌ای هم دارند. حمام سلطان امیر احمد این منطقه کاشان به محله سلطان امیراحمد معروف است و حمام سلطان امیراحمد هم همین‌جا قرار گرفته است. بلیت ورودی آن برای هر نفر دو هزار تومان است و باید بگوییم به جز معماری خاص و زیبا انتظار چیز دیگری را نداشته باشید. پشت بام حمام‌های قدیمی هم که اساسا زیبایی خاصی دارد. مسجد آقابزرگ حالا دیگر نهار خورده‌اید، کم‌کم از کوچه پس کوچه‌های محله به سمت خیابان اصلی و مسجد آقابزرگ و بازار حرکت کنید. احتمالا ساعت ۴ بعد از ظهر است و اگر بلیت قطار هم خریده باشید، تقریبا دو ساعت وقت دارید. مسجد آقا بزرگ با پیاده روی در حدود ۱۵ دقیقه‌ای از خانه‌های تاریخی و انتهای کوچه‌ای به همین نام قرار گرفته است. این مسجد که امروزه همچنان مورد استفاده است و محل تحصیل طلاب هم هست، را نسوب به ملا مهدی نراقی می‌دانند که به آقا بزرگ معروف بوده است و با هزینه مرد نیکوکاری به نام حاج محمدتقی خانبان و پسرش ساخته شده است. ما بعد از باران بهاری به مسجد رسیده بودیم، آسمان صاف و آبی رنگ کنار کاشی‌های آبی رنگ مسجد فضای متفاوتی را به وجود آورده بود و البته نکته مهم مسجد حضور طلاب در طبقه پایین آن بود که در حجره‌ها به درس مشغول بودند. بازار سنتی کاشان اگر جمعه به کاشان بروید، بازار آن تقریبا تعطیل است و تنها می‌توانید در بازاری خالی از شور و زندگی و با مغازه‌های بسته قدم بزنید. بازار سنتی کاشان به دلیل معماری خاصی که دارد، معروف شده و در زمان صفویه رونق زیادی داشته، از طرفی بازار وسعت زیادی دارد و برخی از قسمت‌های بازار به نام صنف‌هایی که در آن هستند، شناخته می‌شود؛ مثل بازار مسگرها، رنگرزها، ریسمان‌فروش‌ها زرگرها و .... و برگشت.. حالا که با این برنامه همراه شده‌اید و کاشان را دور زده‌اید، دیگر ساعت از ۵:۳۰ عصر گذشته و کم‌کم باید به سمت ایستگاه قطار برگردید. احتمالا جاهای دیدنی از این لیست جا مانده باشند، مثل همین بازار که ساختمان‌های مختلفی دارد، اما سفر یک روزه است و به هر حال محدودیت‌های زمانی دارد و از طرفی آدمیزاد هم خسته می‌شود! اگر همه مسیر را مو به مو با ما امده باشید، می‌دانید که دیگر توان راه رفتن هم ندارید و خیلی خسته هستید. از همان اطراف بازار یک بستنی بخرید، سوار تاکسی شوید و با ۵ هزار تومان به به ایستگاه قطار برسید. حساب کتاب پایانی با در نظر گرفتن بلیت‌های ۱۸ هزار تومانی قطار و بلیت‌ها و آژانس در حدود ۸۰ هزار تومان خرج کرده‌اید. این رقم بدون در نظر گرفتن نهار است که بستگی به انتخاب خودتان دارد. بیشترین پولی که خرج می‌شود، برای بلیت مکان‌های دیدنی و آژانس‌هاست.