نام خیابان‌هایی که پس از کنفرانس تهران تغییر کرد

 «نصرالله حدادی»، تهران‌شناس، با اشاره به اینکه بعد از کنفرانس تهران تصمیم گرفته شد نام سه خیابان همزمان تغییر کند، می‌گوید: «هر سه خیابان به نام‌های سران دول پیروز در جنگ جهانی دوم و شرکت‌کنندگان کنفرانس تهران یعنی استالین، چرچیل و روزولت نامیده شد.

اما باید توجه داشت که دو روزولت در تاریخ سیاسی امریکا وجود داشته است؛ یکی فرانکلین روزولت که سی و دومین رئیس جمهور ایالت متحده از حزب دموکرات بود و دیگری تئودور روزولت از حزب جمهوریخواه منتخب بیست و ششمین دوره ریاست جمهوری ایالت متحده. اما آن که در کنفرانس تهران شرکت کرد فرانکلین بوده است.»

با اینکه بنا به اظهار رهبر معظم انقلاب، « سران ۳ کشور بدون اجازه و ویزا و بدون اطلاع سران بی‌عرضه آن زمان وارد کشور شدند و جلسه‌ای گذاشتند، شاه ایران محمدرضا وارد جلسه اینها شد، چرچیل و روزولت حتی جلوی او بلند نشدند و تحقیرش کردند.

استالین فقط بلند شد و بعدها در خاطرات کمونیست‌ها نوشتند برای اینکه او را جذب کنند جلوی او بلند شد.» اما سران کشور از این اتفاق خوشنود و راضی بودند بطوری که گلشائیان، شهردار وقت تهران، چند ماه بعد از سه تابلو سنگی به نام روسای جمهور سه کشوری که سرنوشت پایان جنگ جهانی دوم را در سفارت شوروی رقم زده بودند، رونمایی کرد.

خیابان شهید مفتح کنونی واقع در منطقه ۶ شهرداری خیابانی جنوبی - شمالی است که از دروازه شمیران در جنوب شروع می‌شود، از تقاطع طالقانی عبور می‌کند و به میدان هفت تیر می‌رسد. ادامه این خیابان به سمت شمال تا خیابان بهشتی، مفتح شمالی نام دارد.

خیابان استالین

دومین خیابانی که پس از کنفرانس تهران تغییر نام داد خیابان قوام‌السلطنه خوانده می‌شد که به نام استالین رونمایی شد. این خیابان در امتداد خیابان سی‌تیر کنونی تیر قرار دارد و از تقاطع جمهوری تا نوفل لوشاتو کشیده شده است. «نصرالله حدادی» از نام این خیابان می‌گوید که چندان تناسبی با محتوای آن ندارد: «این خیابان تا کنون چندین اسم عوض کرده است. خیابان‌های قزاقخانه، موزه، رافائل، قوام‌السلطنه و سی‌تیر. به نظر من انتخاب نام سی‌تیر برای این خیابان چندان مرتبط نیست. در این خیابان هیچ اتفاقی مرتبط با ۳۰ تیر سال ۱۳۳۱ رخ نداده. تنها دلیل انتخاب این نام، وجود خانه قوام‌السلطنه در این خیابان بوده است.»

به دلیل وجود بناهای مذهبی و تاریخی مانند آتشکده آدریان، کلیسای حضرت مریم، مسجد حضرت ابراهیم (ع) و کنیسه حییم این خیابان به نام خیابان ادیان هم مشهور است. پس از پیروزی انقلاب برای زنده نگه داشتن نام میرزا کوچک خان جنگلی و نهضت جنگل که علیه استیلای شوروی فعالیت می‌کرد، خیابان استالین به میرزا کوچک خان جنگلی تغییر نام یافت.

منبع: همشهری