(عکس) کوه «المپوس» بزرگترین آتشفشان منظومه شمسی

کوه المپوس بزرگترین آتشفشان منظومه شمسی است. ستاره‌شناسان می‌گویند این کوه سرنخ‌هایی برای کشف تاریخ سیاره سرخ دارد.

به گزارش فرادید، مریخ جوان مکان شگفت‌انگیزی برای اکتشاف بوده است. سیاره سرخ پوشیده از رودخانه‌های جاری از آب و گدازه بوده است. آن زمان، چهار آتشفشان مریخ، از جمله کوه المپوس که همگی بلندتر از هر کوه روی زمین بودند، فعال بودند و جلوۀ هولناک و عظیمی داشتند.

هر یک از این قله‌ها چشمگیر هستند. اما کوه المپوس بلندتر از بقیه است و به ارتفاع شگفت‌انگیز ۱۶ مایل (۲۶ کیلومتر) رسیده است، یعنی حدود سه برابر بلندتر از قله اورست. به همین دلیل کوه المپوس بزرگترین آتشفشان کل منظومه شمسی است.

با این حال، این آتشفشان فقط بلند نیست. بلکه قطرشگفت‌انگیزی هم دارد. کوه المپوس حدوداً ۲۰ برابر پهن‌تر از ارتفاع آن است. قطر آن از لبه به لبه ۳۷۰ مایل (۶۰۰ کیلومتر) است.

تصویر سه بعدی آتشفشان عظیم مریخ، کوه المپوس که بزرگترین آتشفشان در منظومه شمسی است

در مقاله‌ای از Nature Communications که سال ۲۰۱۷ منتشر شد، ستاره‌شناسان خانواده‌ای از شهاب‌سنگ‌ها به نام نخلیت‌ها (Nakhlites) را مطالعه کردند که حدود ۱۱ میلیون سال پیش هنگام برخورد یک سیارک به آتشفشانی در سیاره سرخ، همگی از مریخ پرتاب شدند.

این مطالعه نشان داد آتشفشان‌های مریخ گدازه‌ها را با سرعت بسیار آهسته تراوش می‌کنند: آتشفشانی که نخلیت‌ها را تشکیل می‌دهد ۱۰۰۰ برابر کندتر از آتشفشان‌های روی زمین رشد می‌کند. این یافته نشان داد آتشفشان‌های مریخ بیش از آنچه دانشمندان قبلاً انتظار داشتند دوام می‌آورند.

در مورد کوه المپوس، دهانه‌های روی سطح آن نیز تنها حدود ۲۰۰ میلیون سال قدمت دارند، به این معنا که این آتشفشان به طرز شگفت‌آوری به تازگی فعال بوده است.

دانشمندان با مطالعه کوه المپوس و دیگر آتشفشان‌های مریخ، می‌توانند به کشف سرنخ‌هایی از تاریخ آب و هوای سیاره سرخ کمک کنند. شهاب‌سنگ‌های متولد شده از آتشفشان در واقع نشانه‌هایی از مواد معدنی دارند که حین عبور آب از سنگ‌ها شکل می‌گیرند. این موضوع نشان می‌دهد آب حدود ۱.۳ میلیارد سال پیش در مریخ جریان داشته است.