نفت دربرابر غذای روسی!
اخیرا علی‌اکبر ولایتی، مشاور رهبری در امور بین‌الملل که البته این تنها یکی از مشاغل او از 37 شغل و سمت دیگرش است، به روسیه سفر کرده است. سفری که به قول او مهمترین دستاورد ملاقات دوساعته‌اش با پوتین «سرمایه گذاری 50 میلیارد دلاری روسیه در ایران» بعد از تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده آمریکا علیه جمهوری‌اسلامی است. خبری که در ابتدا شگفتی همگان را برانگیخت، ولی طولی نکشید که با واکنش سخنگوی ریاست جمهوری و وزیر انرژی روسیه همه چیز در هاله‌ای از ابهام فرو رفت.
چرا که ساعتی بعد دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست‌جمهوری روسیه در پاسخ به سوالات خبرنگاران در این باره گفت: «نمی‌تواند چنین چیزی را تایید کند». همچنین به طور همزمان وزیر انرژی روسیه نیز از علاقه‌مندی روسیه برای اجرای «برنامه نفت در برابر کالا» با ایران خبر داد و تاکید کرد: «ما علاقه‌مند هستیم ایران از فرصت خرید کالا، کار و خدمات روسیه برخوردار شود تا تبادل تجاری و روابط بین دو کشور گسترش یابد.» بنابراین با توجه به اینکه با گذشت چند روز از این جلسه هنوز جزئیاتی از آن منتشر نشده است؛ باید منتظر بود و دید که ماحصل این مذاکره و جلسه دو ساعته؛ آن چیزی است که ولایتی از آن به عنوان سرمایه‌گذاری 50 میلیارد دلاری روسیه در ایران نام برده است یا ماجرا نفت در برابر «کالا» یا همان «نان» است که طرف روسی از آن نام برده است. البته نکته جالب دیگر این است که هنوز مشخص نشده ماجرا از چه قرار است؛ هدایت الله خادمی، عضو کمیسیون انرژی مجلس دهم طی اظهارنظری ابهام آمیز، بدون توجه به گذشته نه چندان قابل اعتماد روس‌ها در مواجهه با ایران، به طور عجولانه‌ای در این باره موضع‌گیری کرده و گفته است:
« در شرایطی که به ما اجازه نمی‌دهند نفت بفروشیم و کالای مورد نیازمان را وارد کنیم، ممنون روسیه هم هستیم که به ما کالا می‌دهد تا از گرسنگی نمیریم.»!
بنابراین باید بررسی کرد که نتیجه مذاکره دو ساعته علی اکبر ولایتی با ولادیمیرپوتین همان برداشت نماینده ایران از این جلسه است یا طرف روسی مثل همیشه سعی دارد از آب گل‌آلود به نفع منافع ملی خودش ماهی بگیرد و در شرایط تحریم؛ در قبال دریافت «نان» سرمایه مردم ایران را با شرایط خاص تعیین کننده از سوی خودش به غارت ببرد!
البته بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه روز گذشته در این باره اظهارکرد: « تا آنجا که من به خاطر دارم این موضوع را یکی از مقامات روس مطرح کرده و من از طرف مقامات ایرانی چنین چیزی را نشنیدم. در مورد صحت و سقم این موضوع و صلاحیت مقام روسی که چنین اظهارنظری داشته نمی‌توانم قضاوت کنم. به طور معمول برای رسیدن به تفاهم نیاز است که هیات‌های کارشناسی توسط دستگاه‌های ذیربط بین دو کشور مبادله شوند، با یکدیگر گفت‌وگو کنند تا نهایتا بتوانند به یک تفاهم و قراردادی برسند که این امر مسیر طولانی است.»
پروژه شکست خورده نفت در برابر غذا
لازم به توضیح است که پروژه «نفت در مقابل غذا» برنامه‌ای است که اولین بار در سال 1374 با تصویب شورای امنیت سازمان ملل متحد با محوریت عراق در جهان شناخته شد. یعنی برای جلوگیری از ایجاد بحران‌های غذایی و دارویی در عراق بر اثر تحریم‌های بین‌المللی اجازه داده شد تا در قبال نفت عراق، نیازهای اولیه انسانی در اختیار دولت صدام قرار بگیرد. هر چند که بعدها به دلیل فساد دولتمردان عراقی ناکارآمدی این برنامه در زمان تحریم‌ها به اثبات رسید.
بنابراین عبدالرضا هاشم زایی، نماینده مردم تهران در مجلس هم با اعلام این نکته که «به دلیل تجربه و گذشته غیرقابل اعتماد روس‌ها به شدت با این برنامه مخالفم»، به «ابتکار» گفت: «در طول تاریخ تجربه نشان داده که روس‌ها بدعهد هستند و هرگز به وعده‌هایشان عمل نمی‌کنند.
تاریخ چندصد ساله ما نشان می‌دهد روس‌ها چه قبل از انقلاب اکتبر و زمان کمونیست‌ها و چه بعد از آن همیشه در بزنگاه‌ها به ما پشت کرده‌اند و به هیچ وجه قابل اعتماد نیستند.» غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی، نماینده مردم رشت در مجلس هم در این باره با تاکید بر غیرقابل اعتماد بودن روس‌ها طی دوره‌های گذشته به «ابتکار» گفت: «هیچ وقت نه خاطرات خوشی از آمریکا داریم و نه روسیه. هر دوی آنها سر و ته یک کرباسند و به دنبال منافع ملی خودشان هستند.» این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به اظهارات عجیب خادمی درباره اینکه «باید ممنون روس‌ها باشیم که در قبال نفت به ما غذا میدهند تا از گرسنگی نمیریم»، گفت: «به‌هیچ وجه نباید از توافق «نفت در مقابل غذا» که نمی‌دانم با روس‌ها انجام شده یا نه خوشحال باشیم. چرا که آنها طی تاریخ گذشته نشان داده‌اند قابل اعتماد نیستند.»
هاشم‌زایی هم در ادامه اظهارات خود با اشاره به عملکرد روسیه در قبال قطع نامه‌های آمریکا علیه ایران تصریح کرد: «روسیه به همه قطعنامه‌های آمریکا علیه ایران که به شورای امنیت فرستاد رای مثبت داده است و این هم یکی دیگر از دلایل غیرقابل اعتماد بودن روس‌ها در مقابل ما است.» این نماینده چند دوره مجلس همچنین تاکید کرد: «نکته دوم اینکه تهاتر نفت با کالا آن هم کالای روسی را قبول ندارم، چون روس‌ها خودشان سیستم صنعت مونتاژ ندارند و صنایع و پروژه هایشان غربی و چینی است و حتی چین هم لوازم حساس را از غرب تهیه می‌کند و روس‌ها چیزی ندارند که به صنایع و خودروسازی و کارخانه‌های ما بخورد.»
فروش نفت به قیمت مورد نظر روس‌ها نه نفت اپک!
هاشم زایی تاکید کرد: «یعنی یک کالا که با تهاتر نفت با روسیه وارد کشورمان شود، اگر روسی باشد به درد ما نمیخورد؛ مگر اینکه کالاهای اساسی غذایی مثل گندم باشد که آن هم به سطح 40 تا 50 میلیارد دلار مورد نظر آقایان نمی‌رسد.» جعفرزاده هم در ادامه مخالفت خود با این مسئله به «ابتکار» گفت: «ادعای مطرح شده درقبال این موضوع که قرار است روس‌ها در ازای نفت به ما کالا بدهند؛ باید بررسی شود و اصلا برای ما در مجلس مشخص نیست که آنها نفت را با چه قیمتی ازما میخواهند بگیرند چون یکی از شروطشان این است که تعیین کننده قیمت نفت خودشان هستند، نه نفت اپک.»
عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه تصریح کرد: «طبق اطلاعات من تعیین نوع کالا با ما نیست و ما حق انتخاب نداریم. همچنین مدت زمانی که پول ما در اختیار روس‌ها است و نحوه بهره و پول مشخص نیست.» جعفرزاده این نوع رفتار و نگاه را نگاه «استعماری» دانست و تاکید کرد که اصلا به این توافق خوشبین نیست. او تاکید کرد:« برای ما همان شعار امام خمینی مبنی بر «نه شرقی نه غربی» ملاک است و هم امریکا و هم روسیه به ملت ایران ظلم‌های زیادی روا داشته‌اند و خاطرات مردم ایران از روسیه و آمریکا همیشه تلخ بوده است.»
از آنجایی که مجلس صرفا در این باره می‌تواند به عنوان ناظر ورود کند، هاشم زایی گفت که در صورت وجود چنین تصمیمی از طرف حاکمیت، مجلس صرفا به عنوان ناظر می‌تواند ورود کند و مثلا اگر بخواهند کل نفت کشور را به کشوری بدهند و در ازای آن کالای بنجل و به درد نخور روسی یا چینی وارد کنند؛ مجلس فقط می‌تواند نظارت کند و وزیر را استیضاح کند و دولت را رهنمود کند ولی نیاز به قانون ندارد.
البته جعفرزاده در این باره تاکید کرد: «طبق قانون قراردادها باید به تایید مجلس برسد؛ ولی با توجه به اینکه این قرارداد از طرف دولت تهیه نشده است و یک آدم پرمشغله با 37 شغل برای انجام این توافق به روسیه رفته است؛ مسئله عجیبی است که باید درباره این اقدام رمزگشایی شود.
بنابراین هاشم زایی این اقدام را درراستای منافع ملی ندانست و جعفرزاده تاکید کرد که نمایندگان مجلس نسبت به این موضوع واکنش مثبتی نخواهند داشت.
« در شرایطی که به ما اجازه نمی‌دهند نفت بفروشیم و کالای مورد نیازمان را وارد کنیم، ممنون روسیه هم هستیم که به ما کالا می‌دهد تا از گرسنگی نمیریم.»!
بنابراین باید بررسی کرد که نتیجه مذاکره دو ساعته علی اکبر ولایتی با ولادیمیرپوتین همان برداشت نماینده ایران از این جلسه است یا طرف روسی مثل همیشه سعی دارد از آب گل‌آلود به نفع منافع ملی خودش ماهی بگیرد و در شرایط تحریم؛ در قبال دریافت «نان» سرمایه مردم ایران را با شرایط خاص تعیین کننده از سوی خودش به غارت ببرد!
البته بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه روز گذشته در این باره اظهارکرد: « تا آنجا که من به خاطر دارم این موضوع را یکی از مقامات روس مطرح کرده و من از طرف مقامات ایرانی چنین چیزی را نشنیدم. در مورد صحت و سقم این موضوع و صلاحیت مقام روسی که چنین اظهارنظری داشته نمی‌توانم قضاوت کنم. به طور معمول برای رسیدن به تفاهم نیاز است که هیات‌های کارشناسی توسط دستگاه‌های ذیربط بین دو کشور مبادله شوند، با یکدیگر گفت‌وگو کنند تا نهایتا بتوانند به یک تفاهم و قراردادی برسند که این امر مسیر طولانی است.»
پروژه شکست خورده نفت در برابر غذا
لازم به توضیح است که پروژه «نفت در مقابل غذا» برنامه‌ای است که اولین بار در سال 1374 با تصویب شورای امنیت سازمان ملل متحد با محوریت عراق در جهان شناخته شد. یعنی برای جلوگیری از ایجاد بحران‌های غذایی و دارویی در عراق بر اثر تحریم‌های بین‌المللی اجازه داده شد تا در قبال نفت عراق، نیازهای اولیه انسانی در اختیار دولت صدام قرار بگیرد. هر چند که بعدها به دلیل فساد دولتمردان عراقی ناکارآمدی این برنامه در زمان تحریم‌ها به اثبات رسید.
بنابراین عبدالرضا هاشم زایی، نماینده مردم تهران در مجلس هم با اعلام این نکته که «به دلیل تجربه و گذشته غیرقابل اعتماد روس‌ها به شدت با این برنامه مخالفم»، به «ابتکار» گفت: «در طول تاریخ تجربه نشان داده که روس‌ها بدعهد هستند و هرگز به وعده‌هایشان عمل نمی‌کنند.
تاریخ چندصد ساله ما نشان می‌دهد روس‌ها چه قبل از انقلاب اکتبر و زمان کمونیست‌ها و چه بعد از آن همیشه در بزنگاه‌ها به ما پشت کرده‌اند و به هیچ وجه قابل اعتماد نیستند.» غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی، نماینده مردم رشت در مجلس هم در این باره با تاکید بر غیرقابل اعتماد بودن روس‌ها طی دوره‌های گذشته به «ابتکار» گفت: «هیچ وقت نه خاطرات خوشی از آمریکا داریم و نه روسیه. هر دوی آنها سر و ته یک کرباسند و به دنبال منافع ملی خودشان هستند.» این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به اظهارات عجیب خادمی درباره اینکه «باید ممنون روس‌ها باشیم که در قبال نفت به ما غذا میدهند تا از گرسنگی نمیریم»، گفت: «به‌هیچ وجه نباید از توافق «نفت در مقابل غذا» که نمی‌دانم با روس‌ها انجام شده یا نه خوشحال باشیم. چرا که آنها طی تاریخ گذشته نشان داده‌اند قابل اعتماد نیستند.»
هاشم‌زایی هم در ادامه اظهارات خود با اشاره به عملکرد روسیه در قبال قطع نامه‌های آمریکا علیه ایران تصریح کرد: «روسیه به همه قطعنامه‌های آمریکا علیه ایران که به شورای امنیت فرستاد رای مثبت داده است و این هم یکی دیگر از دلایل غیرقابل اعتماد بودن روس‌ها در مقابل ما است.» این نماینده چند دوره مجلس همچنین تاکید کرد: «نکته دوم اینکه تهاتر نفت با کالا آن هم کالای روسی را قبول ندارم، چون روس‌ها خودشان سیستم صنعت مونتاژ ندارند و صنایع و پروژه هایشان غربی و چینی است و حتی چین هم لوازم حساس را از غرب تهیه می‌کند و روس‌ها چیزی ندارند که به صنایع و خودروسازی و کارخانه‌های ما بخورد.»
فروش نفت به قیمت مورد نظر روس‌ها نه نفت اپک!
هاشم زایی تاکید کرد: «یعنی یک کالا که با تهاتر نفت با روسیه وارد کشورمان شود، اگر روسی باشد به درد ما نمیخورد؛ مگر اینکه کالاهای اساسی غذایی مثل گندم باشد که آن هم به سطح 40 تا 50 میلیارد دلار مورد نظر آقایان نمی‌رسد.» جعفرزاده هم در ادامه مخالفت خود با این مسئله به «ابتکار» گفت: «ادعای مطرح شده درقبال این موضوع که قرار است روس‌ها در ازای نفت به ما کالا بدهند؛ باید بررسی شود و اصلا برای ما در مجلس مشخص نیست که آنها نفت را با چه قیمتی ازما میخواهند بگیرند چون یکی از شروطشان این است که تعیین کننده قیمت نفت خودشان هستند، نه نفت اپک.»
عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه تصریح کرد: «طبق اطلاعات من تعیین نوع کالا با ما نیست و ما حق انتخاب نداریم. همچنین مدت زمانی که پول ما در اختیار روس‌ها است و نحوه بهره و پول مشخص نیست.» جعفرزاده این نوع رفتار و نگاه را نگاه «استعماری» دانست و تاکید کرد که اصلا به این توافق خوشبین نیست. او تاکید کرد:« برای ما همان شعار امام خمینی مبنی بر «نه شرقی نه غربی» ملاک است و هم امریکا و هم روسیه به ملت ایران ظلم‌های زیادی روا داشته‌اند و خاطرات مردم ایران از روسیه و آمریکا همیشه تلخ بوده است.»
از آنجایی که مجلس صرفا در این باره می‌تواند به عنوان ناظر ورود کند، هاشم زایی گفت که در صورت وجود چنین تصمیمی از طرف حاکمیت، مجلس صرفا به عنوان ناظر می‌تواند ورود کند و مثلا اگر بخواهند کل نفت کشور را به کشوری بدهند و در ازای آن کالای بنجل و به درد نخور روسی یا چینی وارد کنند؛ مجلس فقط می‌تواند نظارت کند و وزیر را استیضاح کند و دولت را رهنمود کند ولی نیاز به قانون ندارد.
البته جعفرزاده در این باره تاکید کرد: «طبق قانون قراردادها باید به تایید مجلس برسد؛ ولی با توجه به اینکه این قرارداد از طرف دولت تهیه نشده است و یک آدم پرمشغله با 37 شغل برای انجام این توافق به روسیه رفته است؛ مسئله عجیبی است که باید درباره این اقدام رمزگشایی شود.
بنابراین هاشم زایی این اقدام را درراستای منافع ملی ندانست و جعفرزاده تاکید کرد که نمایندگان مجلس نسبت به این موضوع واکنش مثبتی نخواهند داشت.