به گزارش اکوایران، شاخص PMI یا «شاخص مدیران خرید» یکی از ابزارهای کاربردی برای سنجش فعالیت‌های اقتصادی و ارزیابی سیاستگذاری‌هاست که هر ماهه توسط  اتاق بازرگانی ایران منتشر می‌شود. این شاخص به وسیله پاسخ بنگاه‌های اقتصادی به پرسشنامه‌ای سه گزینه‌ای به دست می‌آید. 

به‌طور کلی پاسخ‌دهندگان برای ارزیابی وضعیت بنگاه خود در ماه مورد بررسی نسبت به ماه گذشته‌اش، با سه گزینه روبه‌رو هستند. گزینه "بهتر شده" که با عدد 100 نشان داده می‌شود، گزینه "بدتر شده" که با عدد 0 نمایان می‌شود و عدد 50 نیز نماینده گزینه "تغییری نکرده" تلقی می‌شود. 

به همین ترتیب با استفاده از وزن‌دهی به مولفه‌ها و همچنین میانگین پاسخ‌ بنگاه‌ها، عددی بین 0 تا 100 به دست می‌آید که شامخ نامیده می‌شود. 

تفسیر شاخص PMI (مدیران خرید) 

اگر شاخص مدیران خرید بالاتر از 50 باشد به معنای رونق و بهبود فعالیت اقتصادی بوده و اگر کمتر از 50 به دست بیاید به معنای بدتر شدن شرایط تولید نسبت به ماه گذشته است. همچنین اگر شاخص در ماه گذشته زیر 50 بوده و در ماه مورد بررسی فعلی نیز کمتر از 50 اما بالاتر از شاخص ماه گذشته باشد، از این اتفاق با عنوان کاهش شدت بدتر شدن شرایط اقتصادی یاد خواهد شد.

نشانه‌های رکود در بخش تعاون

 آمارها نشان می‌دهند تمامی 5 مولفه اصلی بخش تعاون در مهر 1402 دچار افت قابل توجهی نسبت به شهریور شده‌اند. این شاخص با توجه به شرایط تولید شرکت‌های تعاونی استخراج می‌شود.

بر اساس داده‌ها شاخص مورد بررسی برای مولفه "میزان فعالیت‌های کسب و کار" به 47.78 رسیده است. به همین ترتیب شاخص PMI برای مولفه‌های "سفارش جدید مشتریان" به 45.56، "سرعت تولید و تحویل سفارش" به 48.15 و "موجودی مواد اولیه" به 47.04 رسیده است. با توجه به اینکه شاخص مولفه‌های مذکور در شهریور 1402 بالاتر از 50 ثبت شده و به عبارت دیگر رو به بهبود بوده است، افت شاخص مدیران خرید در مهر سال جاری به زیر 50 درصد به معنای بدتر شدن وضعیت نسبت به ماه گذشته است.

 در این میان تنها مولفه از میان مولفه‌های اصلی که با بهبود مواجه بوده، "میزان استخدام و بکارگیری نیروی انسانی" با شاخص 53.7 بوده که این مولفه نیز در مقایسه با شهریور در جایگاه پایین‌تری قرار دارد و به عبارت دیگر سرعت بهبود آن کاهش یافته است.

با این تفاسیر بررسی‌ها نشان می‌دهد در نهایت شاخص PMI برای کل بخش تعاون از 52.47 در شهریور به 48.28 کاهش یافته است. به بیان دیگر نه تنها روند بهبود قبلی در این حیطه قابل تکرار نبوده بلکه شرایط اقتصادی به سوی وخیم‌تر شدن در این حوزه حرکت کرده است. 

1402082104

شامخ در کل اقتصاد، حفظ سرعت بهبود در فعالیت‌های کل اقتصاد

شاخص ترکیبی مدیران خرید از ترکیب شامخ‌های بخش‌های مختلف اقتصادی به وجود آمده است. به‌طور کلی مشاهده می‌شود مقدار شامخ کل اقتصاد در مهر 1402 در نرخ 54.15 قرار گرفته است. با توجه به اینکه شامخ ترکیبی کل اقتصاد در شهریور نیز 54.34 واحد به ثبت رسیده بود می‌توان عنوان کرد که کل اقتصاد طی مهر ماه تقریبا با سرعت مشابه در شهریور، درحال حرکت به سوی رونق بوده است. 

همچنین مشاهده می‌شود شامخ مهر امسال حاکی از بهبود نسبت به شهریور 1402 است درحالیکه شامخ مهر 1401 نسبت به شهریور سال مذکور تقریبا بدون تغییر باقی مانده بود. 

اصلی‌ترین مشکلات تولیدکنندگان در مهر 1402

بر اساس بررسی‌ها علی‌رغم روند بهبود شرایط تولید در اقتصاد، آمار‌ها نشان می‌دهد که تولیدکنندگان با مشکلاتی اساسی نیز درحال دست و پنجه نرم کردن هستند. اصلی‌ترین مشکلات تولیدکنندگان در مهر 1402 شامل کاهش صادرات بخش تولید در اثر پیمان‌سپاری ارزی و محدودیت در تامین مواد اولیه درنتیجه کمبود نقدینگی و مشکل تامین ارز و تسهیلات بانکی می‌شوند. 

همچنین استمرار مشکلات مربوط به قانون‌گذاری‌های ناگهانی که مخل پیشبینی‌های تولیدکنندگان است و نظرات غیرکارشناسی از سوی گمرک، وزارت سمت و بورس موجب مشکلاتی جدی برای فعالیت تعداد قابل توجهی از شرکت‌ها شده است.