این «سگ چینی» چگونه به نشانه‌ای از تجمل و نمادی از استعمار تبدیل شد؟

فرادید| در یک نقاشی سال ۱۸۶۱ که به سفارش ملکه ویکتوریا پادشاه بریتانیا کشیده شد (تصویر نمایه)، یک سگ پکنیز قهوه‌ای و سفید با وقار روی یک کوسن مقابل یک گلدان ژاپنی نشسته و به دوردست‌ها خیره شده است.

به گزارش فرادید، این سگ که به خاطر پوزه‌ی دوست‌داشتنی و یال‌های شیرمانندش تحسین میشد و به گردان سگ‌های ملکه اضافه شده بود، نژادی از سگ‌های عروسکی بود که قبلاً در بریتانیای کبیر دیده نشده بود اما به سرعت به یکی از پرطرفدارترین اقلام لوکس طبقات مرفه جامعه تبدیل شد. اما این سگ دوست‌داشتنی گذشته تاریکی داشت. 

یک سال پیش از تکمیل نقاشی توسط هنرمند آلمانی فردریک ویلیام کیل، نیروهای انگلیسی-فرانسوی به کاخ تابستانی قدیمی پکن یورش بردند و باغ ۸۶۰ هکتاری آن را با خاک یکسان کردند. افسانه‌ها حاکی از آن است که وقتی امپراتور شیانفنگ و دربارش از دست مهاجمان فرار می‌کردند، یک عمه سالخورده ترجیح داد بماند و در اقامتگاه خود کنار توله‌سگ‌های پکینز وفادارش خودکشی کند. سگ‌ها توسط سربازان جمع آوری و همراه هزاران گنج غارت‌شده دیگر به غرب فرستاده شدند. 

شاید این داستان حداقل تا حدی، مشکوک به نظر برسد. اما پکینزی که در این نقاشی می‌بینید بدون تردید توسط کاپیتان جان‌دان از هنگ نود و نهم به بریتانیا آورده شد که طبق دستورات برای انتقام‌جویی از کشته شدن چندین فرستاده بریتانیایی توسط دولت سلسله چینگ، در غارتگری و یورش به کاخ شرکت کرده بود. 

او در مورد این سگ در دفتر خاطرات خود نوشته است: «مردم می‌گویند این زیباترین موجود کوچکی است که تا به حال دیده‌اند.» دان این سگ را به ملکه هدیه داد و نام جدیدی برای او انتخاب شد: لوتی (Looty). 

عکس کیلین سگ پکینز که از سال ۱۹۰۹ تا ۱۹۲۴ زندگی کرد، با چند گربه در باغ‌های ملک اربابی پرستون در بریتانیا 

به گفته چیانگ، مالکیت پکینز به بیانی از «نوستالژی استعماری» تبدیل شد. مالکان، کلوپ‌های پرورش تأسیس کردند و رویدادهای انحصاری ترتیب دادند، مانند مهمانی باغ پکینز که سال ۱۹۰۱ در خانه یک زن ثروتمند در لندن برگزار شد. مهمان‌ها شامل سفیر چین و پکینزهایی از سراسر بریتانیا می‌شدند. 

فانتزی و نوستالژی

افزایش محبوبیت این نژاد بخشی از عمومیت یافتن گسترده‌تر هنرها و محصولات چینی بود. هنرمندان در آثارشان سگ‌ها را کنار اشیاء آسیای شرقی به تصویر می‌کشیدند تا چین امپراتوری را بازسازی کنند و این ترکیبی از فانتزی چین و نوستالژی بود. 

سیکسی، یکی از همسران امپراتور شیانفنگ شاید با نفوذترین مالک پکینز چین باشد. بر اساس کتابی که توسط موزه کاخ پکن منتشر شده است، ملکه بیش از ۱۰۰۰ سگ که بسیاری از آن‌ها پکنی بودند، در لانه‌های سگ امپراتوری در شهر ممنوعه نگهداری می‌کرد. چهار خواجه به این پکینزها که آزادانه در باغ‌های قصر پرسه می‌زدند، خدمت می‌کردند و در صورت بروز هر گونه حادثه‌ای برای پکینزها، به شدت مجازات می‌شدند. 

تصویری از رمان ۲۰۲۲ ایمی چینگ-یان لام با عنوان «سگ پکینز در بهشت» 

تابستان امسال، نقاشی سال ۱۸۶۱ لوتی در نمایشگاهی درباره چین قرن نوزدهم در موزه بریتانیا در لندن به نمایش گذاشته شد که برخی از این موضوعات را بار دیگر برجسته کرد.

مترجم: زهرا ذوالقدر