واکسن آنفلوآنزا بزنیم یا نزنیم؟
حمید سوری، متخصص اپیدمیولوژی و مدرس ارشد بینالمللی در خصوص لزوم تزریق واکنش آنفلوآنزا میگوید: مهم این است که ما یک معادله منطقی بین ضرر و آسیب و نیز سودی که از هر مداخله پزشکی ازجمله واکسن متوجه حالمان میشود، ایجاد کنیم و برآورد درستی از این معادله داشته باشیم. هیچ عامل بیولوژیکی، هیچ دارویی و هیچ واکسنی قطعا بدون عارضه نیست. بنابراین باید ببینیم سود ناشی از آن کار - مثلا واکسیناسیون - در برابر احتمال ضرری که از آن حاصل میشود، چقدر است.
به گزارش همشهری آنلاین، این استاد اپیدمیولوژی به این نکته مهم اشاره میکند که درمورد واکسن آنفلوآنزا سود ناشی از واکسیناسیون برای گروههای پرخطر مثل سالمندان، کودکان و کسانی که دارای بیماری زمینهای هستند، بیشتر از ضرر احتمالی آن است، اما در مورد افراد بالغِ سالمی که هیچ بیماری و مشکلی ندارند، این کار توصیه نمیشود. البته بهترین زمان تزریق این واکسن هم معمولا اواخر تابستان و خصوصا اوایل پاییز است که بدن بتواند ایمنی لازم را در زمان رخداد یا گسترش ویروس به دست بیاورد. ضمن این که ویروسها هر سال دچار تغییراتی میشوند و افرادی هم که تزریق واکسن به آنها توصیه میشود، باید دنبال واکسنی باشند که واجد ویژگیهایی باشد که بتواند نسبت به آن ویروسهای شایع در آن سال خاص یا فصل خاص، در بدن آنها مصونیت ایجاد کند.
بسیاری از افراد اطلاع زیادی درباره نوع عملکرد واکسن آنفلوآنزا ندارند و میپرسند اگر این واکسن را تزریق کنیم و بلافاصله بعدش مبتلا به این ویروس شویم، اثربخشی واکسن خنثی میشود؟ دکتر سوری در پاسخ به این سوال توضیح میدهد: معمولا کسی که میخواهد واکسن بزند، باید در شرایط سلامت باشد. باید بررسی شود که فرد در تماس با یک فرد آلوده یا مبتلا به آنفلوآنزا بوده یا نبوده است، آیا علائم اولیه را دارد یا ندارد؟ و اگر احتمال میدهد که آلوده شده اما هنوز علائم ویروس در او ظاهر نشده، بهتر است که تزریق واکسن آنفلوآنزا را چند روز به تعویق بیندازد تا مطمئن شود که دوره پنهان بیماری را سپری کرده است.
به گفته این اپیدمیولوژیست، بهتر است واکسن آنفلوآنزا زمانی تزریق شود که فرد مبتلا نباشد یا در دوره پنهانِ بیماری نباشد.
دکتر سوری میگوید: اثربخشی واکسن خنثی نمیشود اما وقتی فرد به طور طبیعی مبتلا به بیماری میشود، سیستم ایمنیاش هم به طور طبیعی فعال میشود تا آنتیبادیهای ضد آن عامل بیماریزا را در در بدن فرد ایجاد کند. این را هم بگویم که واکسنهای آنفلوآنزا معمولا به شکل چندگونه هستند و فقط آن ویروس خاصی که فرد به آن مبتلا شده را شامل نمیشوند و طیف وسیعتری از انواع ویروس را دربرمیگیرند. بنابراین با تزریق واکسن، ایمنی فرد حداقل برای ویروسهای دیگر بالا می رود و اثربخشی واکسن خنثی نخواهد شد.
مدرس ارشد بینالمللی با اشاره به این که واکسن آنفلوآنزا معمولا بعد از حدود ۴۰ روز اثربخشی خود را در بدن فرد نشان میدهد و مدت تاثیرش هم معمولا تا ۶ ماه است، تاکید میکند: البته این هم بستگی به الگوی اپیدمیولوژی بیماری، توزیع آنفلوآنزا، نوع ویروس حاکم و شایع در کشور و مواردی از این دست دارد.
استاد اپیدمیولوژی ادامه میدهد: واکسن آنفلوآنزا نمیتواند باعث خنثی شدن واکسن دیگری شود. واکسنها به موجب حضور موادی در بدن مانند آنتیژنهای ویروس یا باکتری یا قسمتهایی از آنها، باعث تشکیل پاسخ ایمنی در بدن میشوند. البته اگرچه واکسنها میتوانند بدن را در برابر آنفلوآنزا محافظت کنند، اما نمیتوانند از هر نوع عفونت دیگری محافظت کنند. اگر شما به آنفلوآنزا مبتلا شوید، برای محافظت در برابر ویروسها و باکتریهای دیگر نیاز به واکسنهای جداگانه دارید یا احتمال ابتلای به آنها وجود خواهد داشت.
منبع: etemadonline-639875