ست‌های پنهان در گرانی‌های بازار آهن
در هر صنعتی که ورود می‌کنیم دلی پر درد و گلایه از نبود نظارت و کنترل بر بازار خراب صنایع وجود دارد؛ گرانی‌های چند سال اخیر نه تنها پشت مردم و کاسبکاران را خم کرده بلکه کمر اقتصاد یک کشور و کاسبی‌ها را شکسته است.
درد زمانی بیشتر است که چرخه تولید این صنایع در دست خودمان است ولی از بی‌تدبیری، کم‌کاری مسئولین و زیاده‌خواهی باید رنج ببریم. صنایع آهن‌آلات یکی از صنایعی است که این روزها اوضاع نامساعدی دارد و با گرانی‌های بی‌دلیل یا تولید و توزیع نامتناسب بازار واقعی خود را از دست داده است.
سید صادق مدرسی مصلی، رئیس اتحادیه آهن‌فروشان استان یزد اظهار داشت: وضعیت بازار آهن و پروفیل از نظر کمی در فراوانی قرار دارد ولی قیمت آن بالاست و تهیه آن در حد توان همه مردم نیست.
وی علت گرانی آهن را عرضه قطره چکانی در بازار بورس دانست و گفت: کم عرضه کردن و دیر تحویل دادن این کالا یکی از دلایل گرانی آهن است که عده‌ای برای التهاب آفرینی در بازار و بهره بردن از منافع خود انجام می‌دهند.
رئیس اتحادیه آهن‌فروشان استان یزد با اشاره به اینکه تا 6 ماه پیش تقاضا نسبت به عرضه کمتر بود، گفت: کم‌کم تقاضا بیشتر شد ولی عرضه آهن کمتر صورت گرفت و قیمت آن از بورس خارج شد به این معنا که به هر کسی با هر قیمتی که می‌خواهند می‌توانند آهن را بفروشند.
وی تشریح کرد: چون مواد اولیه آهن وسایر کالاهای مربوط به این فلز مانند پروفیل، میلگرد، ورق آهن و غیره که همان فولاد و آهن اسفنجی باشد به صورت زنجیره‌ای تهیه و تولید می‌شود و مصرف خاصی دارند و تنها کارخانه‌هایی مانند ذوب‌آهن و فولاد اهواز و چند کارخانه دیگر که وابسته به دولت هستند و به اصطلاح خصولتی نامیده می‌شوند باید آهن اسفنجی را بخرند نه هر کسی، به همین دلیل وقتی قیمت آهن از بورس خارج شد بازار آهن به دلال بازی تبدیل شد.
مدرسی افزود: مطلب مهم این است که اگر یک نفر قیمت را در بورس بالا وارد کند بقیه هم قیمت بالا وارد می‌کنند، بنابراین هزینه‌های جانبی و حمل‌ونقل که به این قیمت‌ها اضافه شود بازارِ آهن هیجانی و قیمت خود را از دست می‌دهد؛ برای مثال با دلار نیمایی 13 هزار تومان، شمش 4 هزار و500 تومان و با 9 درصد ارزش افزوده 5 هزار تومان می‌شود درصورتی که شمش درحدود 6 هزار تومان عرضه می‌شود.
وی عرضه نامتناسب آهن را از دیگر مشکلات این صنف دانست و گفت: هر کس که بخواهد آهن را آزاد بفروشد یا صادرات کند باید مقداری آهن را دربورس عرضه کند واین عرضه باید متناسب با تقاضای داخل ایران و متناسب با صادرات باشد در حالی که اینگونه نیست، برای مثال کارخانه‌ای 5 هزار تن آهن عرضه می‌کند و 5 هزار تن هم اضافه بر عرضه دارد درحالی که بسیاری از کارخانه‌ها این مقدار برای عرضه ندارند.
وی ادامه داد: یا کارخانه‌ای در ابتدا دو هزار و 200 تن آهن عرضه می‌کند و بعد تا 6 هزار و 600 تن افزایش می‌دهد، بدون شک مقدار 5 هزار تن یا 6 هزار تن متناسب با جمعیت 80 میلیونی نیست و یا اینکه چرا باید 5 هزار تن آهن عرضه شود و یا بعدا مقداری به آن اضافه تر شود مشخص نیست.
رئیس این اتحادیه با اشاره به اینکه ابتدا باید نیاز داخلی برطرف شود و بعد هرچه اضافه داشتند برای صادرات عرضه شود، بیان کرد: متأسفانه ابتدا عرضه صادراتی و خارجی داریم و بعد هر مقداری اضافه ماند به صورت قطره‌چکانی به بورس عرضه می‌شود و نتیجه آن التهاب‌آفرینی می‌شود.
وی گفت: اگر قیمت بالا باشد بورس آن را باطل می‌کند و اجازه معامله نمی‌دهد برای مثال 5 اسفند قیمت تیرآهن با ارزش افزوده 6 هزار و 700 تومان عرضه شد که باطل نکردند ولی میلگرد با قیمت تقریباً 6 هزار و600 تومان عرضه شد که در بورس آن را باطل کردند، اینکه چه دستی در کار است که تیرآهن را با قیمت بالا باطل نمی‌کند ولی میلگرد را باطل می‌کند، مشخص نیست.
این مسئول تصریح کرد: وقتی قیمت جنس کارخانه‌ها بالا می‌رود بطبع سودشان بالاتر رفته و درنتیجه سهامشان گران می‌شود و وقتی سهام اوراق بهادار گران شود قیمت جنس یا کالای بورس گران می‌شود و این‌ها لازم و ملزوم هم هستند، و بعد می‌گویند 5 هزار واحد یا 10 هزار واحد ارزش بورس اوراق بهادار بالا رفته و این بالارفتن ارزش سهام به قیمت در دسترس قرار نگرفتن جنس برای عامه مردم بوده است وتنها عده خاصی وقشر مرفه که توانایی خرید دارند این جنس را می‌خرند.
وی با اشاره به اینکه بیش از 97 درصد آهن در داخل کشور تولید می‌شود وحتی مازاد بر تولید هم داریم گفت: 26 میلیون تن آهن مصرفی و انواع پروفیل در سال تولید می‌شود که در حدود 16 یا 17 میلیون تن آن برای مصرف داخلی و مابقی برای صادرات است.
رئیس اتحادیه آهن‌آلات گفت: با توجه به کاهش 30 درصدی ساخت‌وساز نسبت به سال قبل و کاهش مصرف ورق آهن و افزایش 4 باربری قیمت آهن نسبت به سال قبل، صنایع این صنف درحال رکود هستند.
وی رفع مشکل این صنف را ربطی به تحریم و فشارهای خارج از کشور ندانست و گفت: بورس یک سازمان وابسته به وزارت اقتصاد است و نظارت، دقت و کنترل از طرف دولت، وزارت صمت و یا وزارت اقتصاد باید بیشتر شود تا دست‌های پنهانی که در کار هست مشخص شوند.
مدرسی همچنین گفت: انتظار می رود مجلس و منتخبان جدید به معنای واقعی چشم و گوش مردم باشند و در جهت کمک‌رسانی بیشتر در حراست و حفاظت از منافع ملی و مردم بکوشند.
مگر می‌شود صنعتی که 97 درصد تولید آن در داخل انجام می‌شود به همین راحتی دچار رکود شود؛ بدون شک روزی پرده‌ها کنار می‌رود و دستان پنهان این روزها که بازار صنایع را سیاه و نابود کردند مشخص می‌شود ولی ای کاش قبل از آنکه خیلی زود دیر شود عده‌ای از خواب غفلت بیدار و عزم خود را جزم می‌کردند تا با تکیه بر هوش و توان داخلی برای رفع مشکلات خود کرده گام برمی‌داشتند.