چالش توسعه راه‌آهن زاهدان
فرشید عابدی: پیرو دستور رئیس‌جمهوری مبنی بر استفاده از ظرفیت اراضی بلااستفاده دستگاه‌های اجرائی برای تأمین زمین مورد نیاز طرح ملی مسکن، مالکیت اراضی راه‌آهن در زاهدان بدون نظر مثبت اداره کل راه‌آهن جنوب شرق و همچنین‌های توسعه‌ای راه‌آهن مانند سایر دستگاه‌های اجرائی به سازمان ملی زمین و مسکن انتقال یافت و اجرای طرح‌هایی مانند TOD، دهکده لجستیک و توسعه ایستگاه راه‌آهن زاهدان را با چالش جدی مواجه کرده است.
توسعه راه‌آهن و صنعت ریلی با توجه به چشم‌انداز توسعه سواحل مکران، اتصال بنادر اقیانوسی چابهار با قابلیت پهلوگیری کشتی‌های قاره‌پیما به راه‌آهن سراسری، اجرای راه‌آهن زاهدان-زابل-میلک و بازسازی راه‌آهن زاهدان به میرجاوه با توجه به موقعیت استراتژیک زاهدان و قرارگیری در کریدور شمال به جنوب و شرق به غرب، باعث رشد حمل چشمگیر کالا توسط ناوگان حمل‌ونقل ریلی و توسعه باراندازها و پایانه‌های ریلی خواهد شد. با توجه به پیش‌بینی اجرای طرح دهکده لجستیک در شهرستان زاهدان بر اساس سند آمایش استان و از آنجا که مطابق اسناد بالادستی، متولی اجرای دهکده‌های لجستیک شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران تعیین شده، بنابراین اراضی اطراف ایستگاه راه‌آهن زاهدان تنها گزینه مطلوب برای اجرای دهکده لجستیک و طرح جامع TOD منطبق با طرح جامع شهری است. فعالان صنعت ریلی به‌خوبی با چالش‌های نبود اراضی مورد نیاز برای دپو، تخلیه و بارگیری کالا، عملیات ترانس شیپمنت قطارها به‌ویژه واگن‌های روسی، اتصال باراندازها و صنایع به شبکه ریلی توسط خطوط آنتنی، احداث کارخانجات تعمیرات لوکوموتیو و تعویض بوژی آشنا هستند. معضل نبود اراضی وسیع در کنار ایستگاه‌ها و پایانه‌های ریلی مشکلات عدیده‌ای بر سر راه توسعه صنعت ریلی در ایران قرار داده است.
اداره کل راه و شهرسازی سیستان‌و‌بلوچستان و سازمان ملی زمین و مسکن بخشی از اراضی اطراف ایستگاه راه‌آهن زاهدان را دچار بلاتکلیفی کرده است که می‌طلبد در‌این‌باره شفاف‌سازی صورت گیرد. دشت زاهدان برخلاف شهرهای شمالی کشور، زمین کافی برای توسعه شهر و اختصاص اراضی مورد نیاز برای اجرای طرح ملی مسکن را دارد، اما در صورت نبود اراضی مورد نیاز پیرامون ایستگاه راه‌آهن زاهدان با توجه به وجود زیرساخت‌هایی نظیر گذرگاه غیرهمسطح، دستگاه توزین چندمنظوره، آشیانه کایرو، سینی دوار، جک‌های بالابر برای انجام تعمیرات مورد نیاز لوکوموتیو‌ها و واگن‌ها، سالن مسافری، خطوط ایستگاهی نرمال و عریض و...، توسعه راه‌آهن و صنعت ریلی را به امری محال تبدیل می‌کند و دولت مجبور است برای جبران مافات هزینه قابل توجهی برای ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز در نقطه دیگری انجام دهد که این مسئله در کنار هزینه‌های تحمیلی به دولت آن هم در شرایط اقتصادی فعلی موجب افزایش هزینه‌های ایاب و ذهاب برای استفاده از خدمات مسافری راه‌آهن خواهد شد. بی‌تردید ساخت مسکن برای مردم و محرومان امر مهمی است که دولت طبق قانون باید این امر را تسهیل کند، اما استاندار سیستان‌و‌بلوچستان و تیم عمرانی وی باید با درنظرگرفتن تمامی جوانب نسبت به تأمین اراضی مورد نیاز طرح ملی مسکن اقدام کنند تا در حوزه دیگری دچار چالش نشویم.
منبع: sharghdaily-899455