مانع بزرگ برای پیوستن عربستان و امارات به معاهده امنیتی با آمریکا

به گزارش شبکه شرق، در میان نگرانی‌های آمریکا درباره پررنگ‌تر شدن نقش چین در منطقه غرب آسیا، ۲ کشور امارات و عربستان که نزدیک‌ترین متحدان عربی آمریکا محسوب می‌شوند از دولت بایدن می‌خواهند روابط نظامی‌شان را با تسهیل توافقی گسترده رسمی کند.

شبکه سی‌ان‌ان در گزارشی در این باره نوشت: عربستان سعودی و امارات عربی متحده، ۲ کشوری که از نزدیک‌ترین شرکای نظامی آمریکا در جهان عرب محسوب می‌شوند، اخیرا، خواستار حمایت امنیتی بیشتر از سوی واشنگتن شده و هر ۲ نشان داده‌اند که در جهانی که هر چه بیشتر به سوی چندقطبی شدن می‌رود، گزینه‌هایشان به آمریکا محدود نمی‌شود.

«محمد بن سلمان» ولی‌عهد عربستان سعودی اخیرا در گفت‌وگویی با شبکه فاکس نیوز گفت: «آن‌ها (آمریکایی‌ها) نمی‌خواهند شاهد تغییر مکان تامین تسلیحات عربستان سعودی از آمریکا به جای دیگری باشند.»

«انور قرقاش» مشاور «محمد بن زاید» رئیس امارات عربی متحده هم نقش آمریکا در منطقه را «امری مثبت» تلقی کرد. اگرچه، او بر اهمیت تحکیم این نقش به منظور جلوگیری از بروز «خلأ» تاکید کرد و هشدار داد که این خلأ تنها «فرصت ورود دیگر بازیگران به آن را فراهم می‌کند.»

او در کنفرانسی در نیویوک با گفتن این که عبور از تدابیر «غیررسمی» امنیتی به توافقی «رسمی» حائز اهمیت است، خواستار یک  توافق «مستحکم» امنیتی با آمریکا شد.

چتر امنیتی آمریکا برای کشورهای خلیج فارس

درخواست یک توافق رسمی که چتری امنیتی برای کشورهای خلیج فارس فراهم و از آن‌ها در مواجهه با حملات نظامی حفاظت خواهد کرد، به یکی از بخش‌های مهم روابط با آمریکا تبدیل شده است.

در ادامه این ادعا شده است: کشورهای خلیج فارس در چند سال اخیر، با حملاتی مواجه شده‌اند که ایران و نیروهای نیابتی آن در منطقه را مسئول آن دانسته و پاسخ آمریکا به آن‌ها را ناکافی دانسته‌اند.

«علی شهابی» یک تحلیلگر سعودی در مقاله‌ای در اندیشکده آمریکایی «هووِر» نوشت: تنها یک تعهد جامع امنیتی از سوی آمریکا می‌تواند برای رقبای منطقه‌ای عاملی بازدارنده در قبال بلندپروازی‌های آن‌ها محسوب شود که هدف بر هم زدن نظم منطقه‌ای به رهبری آمریکا را دنبال می‌کنند. اگر آمریکا می‌خواهد از عربستان سعودی به عنوان وسیله‌ای برای استفاده کامل از ظرفیت خود برای برقراری سلطه نظامی بر منطقه استفاده کند، نیاز دارد این بازدارندگی را با محسوس و قابل اعتماد کردن آن بازتعریف کند.

یک توافق امنیتی در کانون مذاکرات عربستان سعودی با واشنگتن درباره عادی‌سازی بالقوه روابط با رژیم صهیونیستی قرار دارد که اگر انجام شود، پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا درسال ۲۰۲۴، یک پیروزی بزرگ در زمینه سیاست خارجی برای بایدن محسوب خواهد شد.

ماه گذشته میلادی، ولی‌عهد سعودی برای اولین بار به طور علنی مذاکرات بر سر عادی‌سازی روابط را تایید کرد و گفت که کشورش هر روز به توافق با رژیم صهیونیستی «نزدیک‌تر» می‌شود.

کارشناسان معتقدند که کشورهای حاشیه خلیج فارس ممکن است در ادامه ناامید شوند، چراکه احتمال ندارد آمریکا توافقی امنیتی را گسترش دهد که آن را در مناقشات منطقه درگیرتر خواهد کرد. این امر همچننی مستلزم طی‌شدن یک روند دشوار قانونی در کنگره است که عربستان سعودی به دلیل پیشینه بد خود در زمینه امور حقوق بشری، در آن‌جا از محبوبیتی برخوردار نیست.

عربستان و امارات به دنبال انعقاد معاهده‌هایی شبیه به ژاپن و کره جنوبی با آمریکا

مذاکرات درباره توافق بالقوه هنوز علنی نشده اما کارشناسان برخی ایده‌ها را مطرح کرده‌اند که شامل معاهده‌هایی می‌شود که امنیت خلیج فارس را بخشی از منافع ملی آمریکا محسوب می‌کند، کشورهای خلیج فارس در آن‌ها متحدان اصلی خارج از ناتو عنوان می‌شوند و همچنین یک تعهد امنیتی رسمی از سوی آمریکا وجود خواهد داشت مانند معاهده‌هایی که با ژاپن و کره جنوبی به امضا رسیده‌اند.

آمریکا در سال ۱۹۵۰ با توکیو و سئول وارد معاهده‌های دفاعی شده و تعهد کرد که از این ۲ کشور در هنگام بروز حملات نظامی به آن‌ها دفاع کند. آمریکا در هر ۲ کشور حضور نظامی قابل ملاحظه‌ای دارد و همچنین از وضعیت متحدان اصلی خارج از ناتو برخوردارند.

در میان کشورهای خلیج فارس، بحرین که میزبان ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکاست، اولین کشوری بود که در منطقه، در سال ۲۰۰۲ از وضعیت متحد اصلی خارج از ناتو برخوردار شد. قطر نیز که میزبان فرماندهی مرکزی نیروهای نظامی آمریکا(سنتکام) است، سال گذشته به این فهرست افزوده شد.

«ژان لوپ سامان» یکی از پژوهشگران ارشد «اندیشکده خاورمیانه» در دانشگاه ملی سنگاپور گفت که عربستان سعودی و امارات عربی متحده احتمالا خواستار معاهده‌ای جامع و مشابه معاهده‌ای هستند که با ژاپن و کره جنوبی امضا شده است.

او افزود که این دو کشور همچنین ممکن است بخواهند که واشنگتن دسترسی به فروش تسلیحات را آسان‌تر کرده و حضور نظامی آمریکا در عربستان و امارات را افزایش دهد.

با این حال،  مشخص نیست که آمریکا با معاهده‌ای موافقت کند که مستلزم دفاع آن از کشورهای خلیج فارس در صورت بروز حمله‌ای نظامی باشد.

یک استاد دانشگاه و مقام پیشین پنتاگون که حوزه کاری او غرب آسیا بوده است، گفت چنین اقدامی تنها از طریق «یک معاهده تاییدشده از سوی کنگره» امکان‌پذیر خواهد بود.

به گفته او، «بدون وجود گشایشی واقعی (مانند به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی از سوی عربستان سعودی) مشکل می‌توان انتظار این را داشت که دولت بایدن هر گونه معاهده‌ای، حتی تعهدی ضعیف‌تر را به سنا ارائه کند. رئیس‌جمهور می‌تواند برخی امتیازات را بدون تاییدیه سنا بدهد اما انتظارات کشورهای حاشیه خلیج فارس را برآورده نخواهد کرد.»

این مطلب می‌افزاید: برخی کارشناسان نیز می‌گویند هرگونه توافق با آمریکا بر استقلال دفاعی کشورهای خلیج فارس در امور دفاعی‌شان اثر خواهد گذاشت چراکه دولت بایدن، احتمالا از آن‌ها تضمین‌هایی برای کاهش تعامل با رقبایی مانند چین و روسیه درخواست خواهد کرد که هر دو آن‌‎ها، اخیرا روابط با کشورهای خلیج فارس را تقویت کرده‌اند.

با این وجود، سامان می‌گوید درخواست یک توافق امنیتی جدید با آمریکا نشان می‌دهد که واشنگتن، با وجود تهدید به یافتن جایگزین‌های دیگر، اولین مامن کشورهای حاشیه خلیج فارس در موضوعات امنیتی است.