فردای اقتصاد: امروزه صنعت گردشگری به عنوان یکی از بزرگترین منابع درآمدی کشورها به شمار می‌رود به طوری که این صنعت در سال ۲۰۲۲ میلادی به تنهایی ۷.۶ درصد از کل تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص داد.
روند درآمدزایی صنعت توریسم در دنیا طی سال‌های گذشته با افت و خیزهای فراوانی به خصوص در دوران همه‌گیری کرونا همراه بود اما پس از عبور جهان از این بیماری، وضعیت درآمدزایی صنعت گردشگری با ثبت عدد ۱۱۸۲میلیارد دلاری در سال ۲۰۲۲، از سال‌های قبل از کووید هم فراتر رفت. با این حال اما آمارها نشان می‌دهد که ایران با وجود پتانسیل‌های بالا در حوزه گردشگری، از این غافله جهانی جامانده و به طور میانگین هر ساله سهمی کمتر از نیم درصد از تعداد گردشگران جهان را به خود اختصاص می‌دهد.
نگاهی به آمار تعداد گردشگران در کشورهای خاورمیانه در سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که ایران همچنان جایگاه ضعیفی دارد به‌طوریکه با ثبت نزدیک به ۳میلیون ۵۰۰هزار گردشگر، در رتبه هشتم این لیست قرار می‌گیرد درحالی که ترکیه به تنهایی میزبان بیش از ۳۰میلیون گردشگر بود. در طول سال‌های گذشته گردشگری در ایران سهم قابل توجهی از اقتصاد نداشته و به طور میانگین از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۹ کمتر از یک درصد از تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص داده در حالی که این میانگین در ترکیه بیش از ۴ درصد است و در مقایسه با دیگر کشورهای همسایه هم این اختلاف فاحش دیده می‌شود.
در ابتدای قرن ۲۱ میلادی ایران و امارات درآمد یکسانی از گردشگری داشتند اما از سال ۲۰۰۴ امارات با رشدهای انفجاری درآمد از این صنعت روبه‌رو شد، تا جاییکه در سال ۲۰۱۹ توانست رکورد بیش از ۳۸میلیارد دلاری را به ثبت برساند. ترکیه هم در همان سال درآمد بیش از ۴۱ میلیارد دلاری داشت درحالی که درآمد ایران از این محل تنها ۶ میلیارد دلار بود. اما چرا با وجود رتبه دهم جاذبه‌های باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه‌های طبیعی در جهان نتوانستیم از این پتانسیل استفاده کنیم؟
پاسخ به این سوال ابعاد مختلفی دارد و از موانع سیاسی و فرهنگی گرفته تا ضعف امکانات زیربنایی و زیرساختی را در بر می‌گیرد. جایگاه نه چندان موفق ایران در جهان به واسطه تنش‌های سیاسی، عدم تبلیغات کارشناسی و کارآمد در سطح جهان و منطقه، مشکلات مربوط به امور بانکی و ارزی، فقدان زیرساخت های اساسی گردشگری، نبود برنامه‌ریزی مدون و بلندمدت از سمت سیاستگذار و بسیاری موارد دیگر هرکدام به شکلی اثرگذار هستند. می‌دانیم که قواعد ناکارآمد باعث انحراف صنایع از مسیر توسعه می‌شود و بی‌شک صنعت گردشگری در ایران یکی از صنایعی است که سال‌هاست از ترکیب نادرست قواعد رنج می‌برد.
«فردای اقتصاد» در نظر دارد در برنامه‌ای با عنوان سیمای گردشگری با دعوت از فعالان این حوزه به بررسی چالش‌ها، موانع و عوامل جاماندگی صنعت گردشگری در ایران بپردازد. از این پس در سیمای گردشگری همسفر ما باشید.