چه کسی محتوای کتاب‌های درسی را متحول کرد؟
محتوای کتاب‌های درسی مدارس از مهمترین دغدغه‌های نظام آموزشی در تعلیم و تربیت دانش‌آموزان است؛ اینکه موضوعات کتاب‌های درسی چگونه دانش‌آموزان را برای زندگی در اجتماع آماده می‌کند.
در ادامه به اثرگذارترین چهره تاریخ معاصر در دوره پهلوی اول که به تنظیم محتوای کتاب‌های درسی نوین همت کرد پرداخته‌ایم.
در میان اساتیدی که در حوزه تعلیم و تربیت نقش داشتند، مرحوم «عبدالعظیم قریب گرکانی» چهره‌ای ماندگار و اثرگذار است؛ کسی که کتاب ماندگارش «فرائد الادب» سال‌ها یک کتاب درسی مرجع برای آموزش دانش‌آموزان مقطع متوسطه بود.
هر چند خاندان قریب به عنوان یکی از تاثیرگذارترین خاندان‌ها در بخش‌های علمی و ادبی کشور شناخته می‌شوند اما متاسفانه نام «عبدالعظیم قریب گرکانی» کمتر شنیده شده است. کسی که مولف بسیاری از کتاب‌های درسی بود و می توان او را پدر دستور زبان فارسی نوین نامید.
«اردشیر آل‌عوض» پژوهشگر فرهنگ عامه، درباره اقدامات او می‌گوید: «یکی از جدی‌ترین ایرادات محتوای کتاب‌هایی که در مکتبخانه‌های تهران تدریس می‌شد این بود که در قصه‌های عامیانه آنها نیمی از جمعیت ایران به عنوان جماعتی پرده‌نشین و متاسفانه کندذهن تعریف شده بودند. این نگاه اما کمی بعد با تلاش افرادی چون مرحوم عبدالعظیم قریب گرکانی تغییر کرد.
او یکی از مهمترین اساتید نظام آموزشی ایران بود که با نوشتن کتاب فرائدالادب به مدت ۳۰ سال سکان‌دار کتاب درسی دوران متوسط شد. این کتاب در پنج فصل و ۷۶۰ صفحه علاوه بر علم‌آموزی دانش‌آموزان را به مهارت‌آموزی تشویق می‌کرد.
او در این کتاب که سال ۱۳۳۵ قمری منتشر شد نصایح ارزشمندی آورده است. از جمله اینکه: وطن خود را دوست بدارید و در خدمتگذاری در آن از جان و مال دریغ مدارید؛ در تحصیل علم بکوشید و دقیقه‌ای غلفت مورزید که مردم بی علم در شمار مردگانند و...»
مرحوم عبرالعظیم قریب گرکانی
منبع: همشهری
منبع: faradeed-154125