تهران و سه هزار چالش با شهردار بی تخصص

گزارش‌دهی از عملکرد دوساله کمیسیون‌های شورای شهر تهران آغاز شده و اولین نشست مربوط به عملکرد کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران بود. محمد آخوندی، رئیس کمیسیون اصلی‌ترین وظیفه این کمیسیون را نظارت بر عملکرد شهرداری تهران می‌داند و می‌گوید:‌ این نظارت ما به معنای مچ‌گیری نیست، بلکه اعتقاد داریم شهرداری و شورا در کنار یکدیگر وظیفه مدیریت شهر را بر عهده دارند و شورا به نمایندگی از مردم بر کار فردی که به‌عنوان شهردار انتخاب کرده و به وسط میدان فرستاده باید نظارت کند. نظارت به‌معنای داد و فریاد ‌کردن و تنها معترض و منتقد بودن نیست. یکی از مهم‌ترین مباحثی که در این دوره از بدو ورود با آن روبه‌رو شدیم، نظارت بر عملکرد مالی و به دنبال آن حسابرسی از مجموعه‌های زیر نظر شهرداری بود که باید به‌صورت سالانه این مجموعه‌ها مورد حسابرسی قرار می‌گرفتند.

آخوندی می‌گوید‌:‌ در ابتدای دوره گزارشی در کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران درباره چهار‌ساله گذشته و گزارش‌های حسابرسی ارائه شد که نشان می‌داد حسابرسی‌ها انجام نشده، گروه‌های حسابرسی در سازمان‌ها و شرکت‌ها یا مستقر نشدند یا مستقر شدند اما منجر به ارائه گزارش حسابرسی در سازمان‌ها و شرکت‌های مد‌نظر نشده‌اند. بنابراین برنامه‌ریزی انجام شد که عقب‌ماندگی‌ها جبران شود. وضعیت حسابرسی‌ها رصد شد و درنهایت گزارش حسابرسی‌های سال‌های ۹۶ تا ۹۹ آماده و در صحن شورا قرائت شد و به این ترتیب قول به‌روز‌رسانی گزارش‌های حسابرسی را عملیاتی کردیم. گزارش حسابرسی سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در‌حال قرائت در صحن شوراست و همه گزارش حسابرسی سال ۱۴۰۱ نیز تا پایان سال جاری قرائت خواهد شد. در گزارش حسابرسی سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بعد نظارتی را به شکلی قوی‌تر دنبال کردیم و ایرادات در بخش‌های مختلف شهرداری تهران را که منتج از ارائه گزارش‌های حسابرسی است، به شکل جدی دنبال می‌کنیم و تأکید کرده‌ایم بندهای قابل حل در گزارش حسابرسی سال ۱۴۰۲ نباید تکرار شود و قطعا این موضوع ملاک ارزیابی‌ها در آینده قرار خواهد گرفت.

به گفته این عضو شورای شهر تهران، بحث گزارش‌های نظارتی به‌معنای این است که همه پروژه‌هایی که در شهر تهران در‌حال اجرا‌ست، از بعد تخصیص بودجه، پیشرفت فیزیکی و‌... مورد بررسی قرار می‌گیرد و اطلاعات در این زمینه نیز از مبادی مختلفی مانند سامانه پیشرفت پروژه‌های شهرداری، بازدیدهای میدانی و برگزاری جلسه با واحد تخصصی به دست می‌آید و نهایتا منتج به تهیه گزارش نظارتی می‌شود.

وی ادامه داد: گزارش نظارتی پنج‌ماهه نخست سال جاری برای همه پروژه‌های شهر تهران آماده شده و پس از نهایی‌شدن در جلسه کمیسیون برنامه و بودجه شورا به صحن شورای شهر تهران ارئه می‌شود که در حقیقت وضعیت پروژه‌های شهر تهران را تشریح می‌کند. آخوندی ادامه داد: مباحثی در مورد اساسنامه سازمان‌ها و شرکت‌ها وجود دارد که به‌زودی تکلیف همه اساسنامه‌ها در شهرداری تهران روشن خواهد شد. در این دوره ۱۲۵ جلسه در کمیسیون برگزار شده که این جلسات به غیر از جلسات تدوین برنامه چهارم و بودجه سالانه برگزار شده که در آن بیش از ۵۰ لایحه و ۱۹ طرح در این کمیسیون مورد بررسی قرار گرفته است. در حقیقت در کمیسیون برنامه و بودجه طرح‌ها و لوایحی که به شورا می‌رسد همگی از مسیر این کمیسیون و پس از بررسی به صحن شورا ارائه می‌شود. وی در‌خصوص پیگیری برخی تخلفاتی که در گزارش‌های حسابرسی مشخص می‌شود نیز گفت: نهادهای نظارتی مواردی از تخلف را که در گزارش‌های حسابرسی بوده در حال بررسی دارند و قطعا این موضوعات را بررسی خواهند کرد.

میثم مظفر، عضو دیگر کمیسیون برنامه و بودجه هم در این خصوص توضیح داد: قطعا شورا نگاه آمیخته با جریانات سیاسی برای بررسی عملکرد گذشته را ندارد و شورا رأی قضائی صادر نمی‌کند، بلکه مراجع قضائی با بررسی گزارشات نهایتا رأی قضائی صادر خواهد کرد. البته حجم زیادی از بازگشت املاکی که به‌صورت غیرقانونی و بدون مصوبه شورا به افراد و نهادها واگذار شده بود، از طریق همین گزارشات انجام شده است. بیش از ۴۰۰ میلیارد تومان از طلب‌های شهرداری ناشی از افشا در گزارش‌های حسابرسی باعث شده که وصول شود. در ادامه آخوندی در پاسخ به پرسش «شرق» درباره افزایش قراردادهای ترک تشریفات در دوره ششم برای سال ۱۴۰۱ نسبت به آخرین سال دوره پنجم (سال ۹۹) با ۱۲۵ درصد رشد هم گفت: ترک تشریفات از شیوه‌هایی است که قانون برای معاملات مشخص کرده است و سقفی برای این موضوع تعیین شده که بخشی از آن در اختیار شهرداران مناطق و بالاتر از آن در اختیار شهردار و شورای شهر است. بی‌تردید شورا تأکید دارد که قانون باید رعایت شود و نباید تخطی صورت بگیرد. در همین راستا گزارشی به‌زودی در کمیسیون بررسی و اگر موارد تخلف از آنچه قانون مشخص کرده دیده شود، به وظیفه نظارتی خود عمل می‌کنیم و موضوع را به شورا نیز ارائه خواهیم کرد.

میثم مظفر هم در این نشست خبری با اشاره به طرح رصد گفت‌:‌ در این طرح بودجه‌ریزی مشارکتی را محقق کردیم تا مردم تصمیم‌ساز و بازرسان ما در بودجه‌ریزی شهرداری تهران باشند. در همین راستا ۳۷۶ محله تهران طی دو سال گذشته با حضور اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مورد بررسی قرار گرفتند و با گفت‌وگو با شهروندان مشکلات هر محله مورد بررسی قرار گرفت. خروجی طرح رصد در سال گذشته به هزارو 700 پروژه تبدیل شد که حدود ۸۰ درصد پروژه‌های مشارکتی شهروندان در بودجه مناطق ۲۲‌گانه محقق شد. این در حالی است که سه هزار مسئله و چالش در تهران مبتنی بر نظر شهروندان در طرح رصد احصا شده بود.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران در ادامه گفت: پیشرفت پروژه‌ها در سال ۱۴۰۱ روند افزایشی داشت در سال ۱۴۰۲ نیز در همین طرح به هزارو ۴۰۰ پروژه رسیدیم. با همفکری شهرداری تهران سامانه «من شهردار» هستم تدوین شد. البته در ابتدای کار سامانه ناقص بود و در‌خصوص بودجه مشارکتی که مطالعات آن را انجام داده بودیم تا نقطه مطلوب از طریق این سامانه فاصله زیادی وجود داشت. لذا با جلساتی که با حوزه فاوای شهرداری، معاونت برنامه‌ریزی و شهردار تهران برگزار شد، سامانه‌ای جامع‌تر از وضع موجود در حال تدوین است که امکان ثبت پروژه‌های درخواستی مردم را به‌صورت الکترونیک فراهم می‌کند تا شهروندان بر روی نقشه بتوانند در محلات پروژه‌های مورد نظر خود را ثبت کنند.

وی ادامه داد: هنگامی که بودجه مصوب می‌شود تبدیل به سهم فراگیر در دستگاه‌ها و سازمان‌ها نمی‌شود کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران و به‌ویژه کمیته برنامه و بودجه جلساتی در سطح مناطق برگزار کرد که بازخوانی ظرفیت‌های بودجه در آنها انجام شد؛ لذا بحث اجتماعی‌سازی بودجه به‌عنوان رویکردی جدید محقق شد.

مظفر تأکید کرد: در حین فرایند بودجه‌ریزی به آسیب‌شناسی‌هایی برخوردیم که سعی کردیم در حل مشکلات ناشی از آن به مدیریت شهری کمک کنیم. ظرف دو سال گذشته برای اولین بار فرایند تعیین صلاحیت قائم‌مقامان ذی‌حسابان پایه‌گذاری شد. بنابراین فرایندی طراحی کردیم و آزمون مکتوب تخصصی و مصاحبه شفاهی تخصصی به همراه ضریب‌دادن به سوابق تحصیلی و توانمندی‌های علمی این افراد اختصاص پیدا کرد که ۷۰ ارزیابی در حوزه ذی‌حسابان با این فرایند انجام شد.

وی ادامه داد: گزارشات دوره‌ای و تخصصی که کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران آماده می‌کرد و برای مراجع مختلف ارسال می‌کرد، مانند گزارشی که در‌حال‌حاضر باید به صحن شورا ارائه شود در‌‌خصوص برنامه چهارم تحول و پیشرفت شهر تهران است که به لحاظ علمی کاملا قابل دفاع است.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران گفت: در این برنامه در سال اول که در سه‌ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۱ تهیه و به شهرداری تهران ابلاغ شده است، درصد تحقق‌های برنامه کمتر از حدی بوده که باید محقق می‌شد؛ لذا میزان تحقق تا پایان سال ۱۴۰۱ در حوزه هوشمند‌سازی ۴۸ درصد، حمل‌ونقل و ترافیک ۱۹ درصد، فرهنگی و اجتماعی ۱۹ درصد، ایمنی ۲۶ درصد و در حوزه محیط زیست و آلودگی هوا نیز ۳۸ درصد بوده است و بر اساس ارزیابی‌ها پیشرفت شهرداری تهران در مجموع در این سه‌ماهه ۲۸ درصد بوده که قابل قبول نیست. البته باید این موضوع را در نظر بگیریم که این برنامه در سه‌ماهه انتهایی سال ۱۴۰۱ به شهرداری تهران ابلاغ شده است. عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران در‌خصوص طراحی سامانه «من شهردار» هستم و امکان ارائه پیشنهادات و اخذ نظرات شهروندان در مورد کلان‌پروژه‌ها اظهار کرد: در ورژن جدید این سامانه در‌حال طراحی دو بخش برای جمع‌سپاری و بودجه مشارکتی هستیم، برای حل مشکلات یک سازمان و ارگان موضوعی به جمع‌سپاری گذاشته می‌شود؛ لذا این قابلیت در موضوعات مختلف برای اخذ ایده عموم مردم پیش‌بینی شده است. صادقی دیگر عضو کمیسیون برنامه و بودجه نیز در این نشست خبری تصریح کرد: دو حوزه هوشمند‌سازی و شفافیت در مدیریت شهری اهمیت بسزایی دارد و در برنامه چهارم توسعه شهر نیز هوشمند‌سازی مورد تأکید همه اعضا قرار گرفته و به‌عنوان محور در برنامه گذاشته شده است.

در بحث الکترونیک‌کردن فرایندها با مشارکت دستگاه‌های تخصصی ۸۰ خدمت شناسایی شده که باید فرایند الکترونیکی‌شدن آنها انجام شود که از‌جمله آن به محاسبه عوارض خدمات فنی اشاره کرد که امروز به‌صورت الکترونیکی انجام می‌شود.

به گفته وی، بحث ارائه پایان کار ساختمانی نیز باید الکترونیکی شود که این موضوع مانع ترددهای غیرضرور در شهر خواهد شد و به‌این‌ترتیب زمینه مشارکت شهروندان برای اخذ خدمات را نیز فراهم می‌کند. همچنین مزیت‌های دیگری همچون کاهش ترافیک و کاهش آلودگی هوا را به همراه خواهد داشت. بنابراین به جد پیگیر این موضوع هستیم؛ چرا‌که از سوی دیگر شفافیت را نیز به دنبال دارد. قطعا غیرحضوری‌کردن فرایندها چون باید در بستر الکترونیک انجام شود، شفافیت را به همراه دارد. تا به امروز از ابتدای سال ۲۹ اقدام در سامانه شفافیت به‌روز‌شده و برخی نیز به‌صورت جدید ایجاد شده است.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه ادامه داد: اتصال به «درگاه واحد» محوریت دولت است در همین راستا با دولت جلساتی داشته‌ایم تا این اتصال به‌صورت کامل انجام شود؛ اما این موضوع نیازمند ایجاد زیرساخت‌هاست که باید توسط دولت فراهم شود. قطعا شهرداری این آمادگی را دارد به محض ایجاد این زیرساخت‌ها به‌صورت کامل در همه بخش‌ها به این درگاه متصل شود.