(تصاویر) راز مومیایی‌هایی که با «قایق» در «بیابان» دفن شده بودند
فرادید| مدل موهای آن‌ها، لباس‌هایشان و همۀ لوازم و اسبابی که با آن‌ها دفن شده است، تقریبا به طور کامل حفظ شده‌اند. اما این تنها نکتۀ عجیب دربارۀ این مومیایی‌ها نیست.
به گزارش فرادید؛ در ابتدا این تصور وجود داشت که این اجساد باستانی متعلق به مهاجران هندواروپایی است که هزاران سال قبل در جایی که اکنون بخشی از کشور چین است ساکن شده‌اند. این برداشت به دلیل نوع ابزار و وسایلی بود که آن‌ها به همراه داشتند.
اما بعد از اینکه تحقیقات مدرن مربوط به تشخیص دی‌ان‌ای بر روی آن‌ها انجام شد، معلوم شد که آن‌ها نه مهاجر بلکه بومیان حوضۀ تاریم هستند که با این وجود، به لحاظ ژنتیکی کاملا با اقوامی که در نزدیکی آن‌ها زندگی می‌کردند فرق داشتند. این کشفی بود که معمای مومیایی‌های حوضۀ تاریم را پیچیده‌تر کرد.
مومیایی موسوم به «شاهدخت ژیائو»
آن‌ها موهای بلوند، قرمز یا خرمایی و دماغ‌های بزرگ داشتند و لباس‌هایی با رنگ روشن و گاه تزئین‌شده پوشیده بودند که از پشم، خز یا چرم گاو درست شده بودند. برخی از آن‌ها کلاه‌هایی نوک‌تیز بر سر داشتند و برخی نیز لباس‌هایی نمدی داشتند که همۀ این‌ها پیوندهایی با فرهنگ هندواروپایی و غربی را نشان می‌داد. برخی از آن‌ها حتی لباس‌هایی با طرح چهارخانه داشتند که یادآور لباس‌های فرهنگ سلتی در شمال اروپا بود. به ویژه یکی از مومیایی‌ها یک مرد یک متر و هشتاد سانتیمتری بود که مو و ریش بلند قرمز داشت و با دامنی شبیه دامن‌های اسکاتلندی به خاک سپرده شده بود.
یکی دیگر از مومیایی‌های معروف حوضۀ تاریم زنی بود که محققان نامش را «شاهدخت ژیائو» یا «زیبای ژیائو» گذاشته‌اند؛ زنی که 3800 سال پیش دفن شده بود و موهایی به رنگ روشن، گونه‌های برجسته و مژه‌هایی بلند داشت و انگار با لبخندی ابدی از دنیا رفته بود. او با کلاه نمدی، لباس‌های مرغوب و جواهرات به خاک سپرده شده بود اما مشخص نیست که دقیقا چه جایگاهی در اجتماع خودش داشته است.
قایق‌هایی که تابوت این اجساد باستانی بوده‌اند
کشف گیاه افدرا (ریش‌بز) در این مقبره‌ها نشان می‌دهد که این گیاه برای این مردم کاربردی پزشکی یا مذهبی داشته است؛ اما اینکه این مذهب دقیقا چه بوده است و یا اینکه وجود حلقه‌های چوبی در قبرها چه معنایی داشته‌اند هنوز بخشی از معماهای حل‌نشدۀ مومیایی‌های حوضۀ تاریم هستند.
وجود نقاب‌ها و استخوان‌های حیوانات در مقبره‌ها می‌توانند نشانه‌هایی از زندگی روزمره و فرهنگ این مردم باشند. به نظر می‌رسد که این مردم به کشاورزی و دامداری مشغول بوده‌اند زیرا در رژیم غذایی آن‌ها گندم، جو، ارزن و حتی پنیر وجود داشته است.
همچنین نشانه‌هایی به دست آمده که این مردم به ساخت ابزارهای فلزی و سبدبافی نیز اشتغال داشته‌اند. احتمالا آن‌ها اهل تجارت هم بوده‌اند و در مسیری که بعدها به جادۀ ابریشم موسوم می‌شود، با همسایگانشان داد و ستد می‌کرده‌اند.
بر روی هر قبر یک پارو به صورت عمود به عنوان نشانه قرار داده شده است
اما هنوز چیزهای زیادی هست که دانشمندان دربارۀ زندگی این مردم نمی‌دانند؛ مثل اینکه آن‌ها با چه کسانی داد و ستد می‌کردند، چه باورهای مذهبی‌ای داشتند و اینکه ساختار اجتماعی جامعه‌شان به چه صورتی بوده است.
چرا این مومیایی‌ها مناقشه‌برانگیز هستند؟
این مومیایی‌ها علاوه بر اهمیت باستان‌شناختی، به بستری برای مجادله‌های سیاسی نیز تبدیل شده‌اند. حوضۀ تاریم در استان اویغورنشین سین‌کیانگ قرار دارد که، علیرغم ادعای مالکیت چین، اویغورها آن را متعلق به خودشان می‌دانند. به همین دلیل ملی‌گرایان اویغور این مومیایی‌ها را اجداد خودشان می‌دانند اما دولت چین این ادعا را رد می‌کند. در کنار همۀ معماهای حل‌نشده‌ای که این مومیایی‌ها هنوز در خودشان دارند، این مجادلات سیاسی نیز ظاهرا به این زودی‌ها حل نخواهند شد.
منبع: faradeed-152353