ارتودنسی نامرئی و هر آنچه باید درباره آن بدانید
بسیاری از افراد از وجود ناهنجاری‌های دندانی آگاهی دارند و تمایل زیادی هم برای درمان ارتودنسی دارند، ولی از ظاهر وسایل و دستگاه‌های ارتودنسی ناراضی می‌باشند و علاقه‌ای برای دیده شدن دستگاه‌های ارتودنسی در دهانشان ندارند.
روش‌های بسیاری برای کاهش دیده شدن دستگاه‌های ارتودنسی ارائه شده است که مهم‌ترین آن‌ها درمان با ارتودنسی نامرئی است که در این مطلب توضیحات جامعی درباره آن ارائه می‌کنیم.
ارتودنسی نامرئی چگونه روشی است؟
درمان ارتودنسی که در اصطلاح دندان پزشکی به آن اینویزیلاین گفته می‌شود، برای افرادی که به زیبایی چهره و لبخند خود اهمیت می‌دهند، درمانی بسیار محبوب است. درمان ارتودنسی را می‌توان یک راهکار بسیار مناسب برای داشتن دندان‌های زیبا و مرتب دانست.
ارتودنسی نامرئی یکی از متد‌های درمانی به حساب می‌آید که می‌توان با استفاده از آن ناهنجاری‌های دندانی را رفع نمود. ارتودنسی نامرئی بر خلاف سایر روش‌های درمانی ارتودنسی به هیچ گونه براکت و یا سیم ارتودنسی نیازی نخواهد داشت. ارتودنسی نامرئی از پلاک‌های شفاف و بی رنگی تهیه می‌شود که بر اساس شرایط دهانی بیمار در طی یک تصویربرداری ۳ بعدی ساخته و پرداخته می‌شود.
این روش درمانی که اصطلاحا به آن ارتودنسی ژله‌ای گفته می‌شود را می‌توان یک درمان مناسب برای کودکان دانست. زیرا عموما ناهنجاری‌های دندانی کودکان پیچیدگی ندارد و در صورتی که به موقع به آن رسیدگی شود، خیلی زود رفع خواهد شد. کودکان در این روش می‌توانند بدون ایجاد زخم و یا آسیب دیدگی دهانی، پلاک‌های مربوطه را در دهان قرار دهند و در زمان خوردن، آشامیدن و نظافت دهان، آن را خارج نموده و سپس مجددا آن را برروی دندان‌ها قرار دهند. علاوه بر کودکان، ارتودنسی نامرئی برای بزرگسالانی که دارای ناهنجاری‌های دهان و دندان هستند و به خاطر قرار گرفتن سیم‌ها و براکت‌ها در دهان خود، از این درمان امتناع می‌ورزند نیز مناسب است. با این روش می‌توانند بدون هیچ گونه هراسی به بهترین شکل، تعاملات اجتماعی خود را ادامه دهند و بی واهمه به همه لبخند بزنند.
برای چه مشکلاتی؟
ارتودنسی نامرئی دندان مشکلات زیر را درمان می‌کند:
به هم فشردگی و شلوغی بیش از حد دندان ها: در این حالت در فک فضای کافی وجود ندارد تا تمام دندان‌ها به راحتی و بدون همپوشانی و کج شدن در محل مناسب خود قرار بگیرند. میزان همپوشانی قابل اصلاح به روش ارتودنسی نامرئی یک تا پنج میلی متر است.
فاصله زیاد بین دندان ها: گاهی به دلیل رشد غیرطبیعی فک یا حرکت کردن دندان‌ها در اثر دندان غائب فاصله بین دندانی بسیار زیاد است. فاصله قابل اصلاح به روش ارتودنسی نامرئی یک تا پنج میلی متر است.
اوربایت/ اورجت: در این حالت دندان‌های بالا جلوتر از دندان‌های پایین قرار می‌گیرد.
کراس بایت: هم محور نبودن فک بالا با پایین باعث می‌شود که یک یا چند دندان فک بالا، واقع در جلو و یا کنار دهان، پشت دندان‌های پایین قرار بگیرد.
برگشت جزیی به حالت اولیه: پس از اتمام دوره ارتودنسی دندان معمول، ممکن است دندان‌ها تاحدی به حالت اولیه برگردند.
بریس اینویزیلاین گاهی روش مناسبی برای اصلاح ناهنجاری‌های ساده بایت (مال اکلوژن) محسوب می‌شود. ارتودنسی نامرئی برای برخی از مشکلات دندانی قابل استفاده نیست.
استفاده از یک مجموعه پلاک متحرک برای تنظیم بایت روش جدیدی نیست. روش اینویزلاین مبتنی بر اصلی است که نخستین بار در دهه ۱۹۴۰ مطرح شد و در دهه ۱۹۷۰ بازبینی گردید و بر اساس آن لازم بود تا برای تعیین مناسب‌ترین محل دندان‌ها قالب‌هایی از دندان‌ها گرفته شود. روش اینویزیلاین از گونه‌های قدیمی‌تر ساده‌تر است و فقط به یک نوبت قالب گیری و عکس برداری نیاز دارد که در جلسه مشاوره اولیه انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید:
ارتودنسی متحرک چیست و برای چه کسانی مناسب است؟
هرآنچه درباره ارتودنسی با پلاک‌های شفاف باید بدانید
آفتوژل (Aftogel)، اولین داروی موثر در درمان آفت دهان
با استفاده از این قالب‌ها مدل رایانه‌ای سه بعدی تهیه می‌شود که نشان می‌دهد چگونه باید دندان‌ها را مرحله به مرحله حرکت داد. مجموعه پلاک‌های سفارشی بر اساس این مدل طراحی می‌شود تا حرکت تدریجی و موثر بر دندان‌ها اعمال شود. پلاک‌های اینویزیلاین با استفاده از فرایند‌های (CAD/CAM) طراحی و ساخت رایانه‌ای در لابراتوار دندانپزشکی تهیه و سپس برای دندانپزشک ارسال می‌شود.
دندانپزشک پلاک‌ها را به مرور در گروه‌های یک یا دو عددی در جلسه‌های ویزیت هر چهار تا شش هفته یک بار در اختیار بیمار قرار می‌دهد تا درمان را کاملاً تحت مدیریت داشته باشد. بیمار باید از هر پلاک به مدت دو هفته دقیقاً مطابق دستور دندانپزشک استفاده کند، در این مدت دندان‌ها به اندازه ۰.۲۵ تا ۰.۳۳ میلی متر جابجا می‌شود.
اگرچه پلاک متحرک است و می‌توان آن را هنگام غذا خوردن، نوشیدن بعضی آشامیدنی‌ها و مسواک زدن و نخ کشیدن از دهان خارج کرد، اما بیمار موظف است حداقل ۲۰ ساعت در روز پلاک را در دهان داشته باشد تا دندان‌ها مرتب شود. در درمان ارتودنسی نامرئی معمولاً از ۲۰ تا ۳۰ پلاک برای دندان‌های بالا و پایین استفاده می‌شود. ارتودنسی نامرئی اکثر بزرگسالان کمتر از یک سال طول می‌کشد. البته زمان درمان به مشکل خاص دندان‌ها بستگی دارد.
مزایای پلاک‌های متحرک ارتودنسی نامرئی
جذاب‌ترین ویژگی ارتودنسی نامرئی برای اکثر بیماران این است که پلاک‌ها عملاً نامرئی هستند و اطرافیان عموماً متوجه تحت درمان بودن نمی‌شوند. اما نامرئی بودن تنها مزیت اینویزیلاین نیست و نقاط قوت زیر نیز در مورد این روش محبوب صدق می‌کند:
پلاک‌های ارتودنسی نامرئی متحرک هستند و می‌توان آن‌ها را هنگام غذا خوردن درآورد.
تمیز کردن پلاک‌ها راحت است و، چون می‌توان آن‌ها را از دهان درآورد، مسواک زدن و نخ کشیدن دندان‌ها نیز راحت‌تر می‌شود.
پلاک‌های اینویزیلاین به دلیل بدون سیم بودن راحت هستند و، چون فلز یا براکت ندارند، باعث سایش و زخم شدن دهان نمی‌شوند.
ارتودنسی نامرئی زندگی روزمره را مختل نمی‌کند، چون پلاک را به سادگی می‌توان در مناسبت‌های مهمی مانند جشن عروسی، عکسبرداری خانوادگی و جلسات شغلی مهم درآورد.
ارتودنسی نامرئی اکثر مشکلات مربوط به نامرتبی دندان‌ها را با موفقیت درمان می‌کند.
مقایسه ارتودنسی نامرئی و ارتودنسی فلزی
ارتودنسی نامرئی برای اصلاح بعضی از مشکلات پیچیده بایت یا نامرتبی‌های دندان مناسب نیست. ارتودنسی فلزی (براکت و سیم فلزی قدیمی) برای درمان اختلال‌های پیچیده توصیه می‌شود. اگرچه ارتودنسی فلزی به اندازه اینویزیلاین زیبا نیست، اما بریس‌های فلزی امروزی کوچکتر، نامشخص‌تر و کارآمدتر هستند. این بریس‌های براکت و سیمی جدیدتر اختلال‌ها را سریع‌تر از بریس‌های قدیمی درمان می‌کنند. فقط متخصص ارتودنسی می‌تواند بهترین روش درمان را تعیین کند و روش‌های جایگزین مناسب را توصیه کند.
اگر ارتودنسی نامرئی مناسب نباشد، ارتودنسی فلزی برای اصلاح مشکلات زیر کارآمد خواهد بود:
هزینه ارتودنسی نامرئی
شکی نیست که هزینه ارتودنسی یکی از عامل‌های تاثیرگذار بر تصمیم گیری درباره شروع درمان و محل انجام آن است. هزینه ارتودنسی نامرئی به حق الزحمه متخصص، شدت مشکل و طرح درمان بستگی دارد. حق مشاوره دندانپزشکان نیز متغیر است. برخی کلینیک‌ها و دندانپزشکان مشاوره و ارزیابی مناسب بودن ارتودنسی نامرئی را رایگان انجام می‌دهند.
به علاوه پزشکان طرح‌های متفاوتی را برای پرداخت هزینه درمان پیشنهاد می‌کنند و عموماً لازم نیست که کل هزینه یکجا پرداخت شود. اگر بیمه هزینه درمان ارتودنسی را بپردازد، ارتودنسی نامریی نیز به همان اندازه ارتودنسی فلزی تحت پوشش قرار می‌گیرد.
ارتودنسی نامرئی چگونه روشی است؟
درمان ارتودنسی که در اصطلاح دندان پزشکی به آن اینویزیلاین گفته می‌شود، برای افرادی که به زیبایی چهره و لبخند خود اهمیت می‌دهند، درمانی بسیار محبوب است. درمان ارتودنسی را می‌توان یک راهکار بسیار مناسب برای داشتن دندان‌های زیبا و مرتب دانست.
ارتودنسی نامرئی یکی از متد‌های درمانی به حساب می‌آید که می‌توان با استفاده از آن ناهنجاری‌های دندانی را رفع نمود. ارتودنسی نامرئی بر خلاف سایر روش‌های درمانی ارتودنسی به هیچ گونه براکت و یا سیم ارتودنسی نیازی نخواهد داشت. ارتودنسی نامرئی از پلاک‌های شفاف و بی رنگی تهیه می‌شود که بر اساس شرایط دهانی بیمار در طی یک تصویربرداری ۳ بعدی ساخته و پرداخته می‌شود.
این روش درمانی که اصطلاحا به آن ارتودنسی ژله‌ای گفته می‌شود را می‌توان یک درمان مناسب برای کودکان دانست. زیرا عموما ناهنجاری‌های دندانی کودکان پیچیدگی ندارد و در صورتی که به موقع به آن رسیدگی شود، خیلی زود رفع خواهد شد. کودکان در این روش می‌توانند بدون ایجاد زخم و یا آسیب دیدگی دهانی، پلاک‌های مربوطه را در دهان قرار دهند و در زمان خوردن، آشامیدن و نظافت دهان، آن را خارج نموده و سپس مجددا آن را برروی دندان‌ها قرار دهند. علاوه بر کودکان، ارتودنسی نامرئی برای بزرگسالانی که دارای ناهنجاری‌های دهان و دندان هستند و به خاطر قرار گرفتن سیم‌ها و براکت‌ها در دهان خود، از این درمان امتناع می‌ورزند نیز مناسب است. با این روش می‌توانند بدون هیچ گونه هراسی به بهترین شکل، تعاملات اجتماعی خود را ادامه دهند و بی واهمه به همه لبخند بزنند.
برای چه مشکلاتی؟
ارتودنسی نامرئی دندان مشکلات زیر را درمان می‌کند:
به هم فشردگی و شلوغی بیش از حد دندان ها: در این حالت در فک فضای کافی وجود ندارد تا تمام دندان‌ها به راحتی و بدون همپوشانی و کج شدن در محل مناسب خود قرار بگیرند. میزان همپوشانی قابل اصلاح به روش ارتودنسی نامرئی یک تا پنج میلی متر است.
فاصله زیاد بین دندان ها: گاهی به دلیل رشد غیرطبیعی فک یا حرکت کردن دندان‌ها در اثر دندان غائب فاصله بین دندانی بسیار زیاد است. فاصله قابل اصلاح به روش ارتودنسی نامرئی یک تا پنج میلی متر است.
اوربایت/ اورجت: در این حالت دندان‌های بالا جلوتر از دندان‌های پایین قرار می‌گیرد.
کراس بایت: هم محور نبودن فک بالا با پایین باعث می‌شود که یک یا چند دندان فک بالا، واقع در جلو و یا کنار دهان، پشت دندان‌های پایین قرار بگیرد.
برگشت جزیی به حالت اولیه: پس از اتمام دوره ارتودنسی دندان معمول، ممکن است دندان‌ها تاحدی به حالت اولیه برگردند.
بریس اینویزیلاین گاهی روش مناسبی برای اصلاح ناهنجاری‌های ساده بایت (مال اکلوژن) محسوب می‌شود. ارتودنسی نامرئی برای برخی از مشکلات دندانی قابل استفاده نیست.
استفاده از یک مجموعه پلاک متحرک برای تنظیم بایت روش جدیدی نیست. روش اینویزلاین مبتنی بر اصلی است که نخستین بار در دهه ۱۹۴۰ مطرح شد و در دهه ۱۹۷۰ بازبینی گردید و بر اساس آن لازم بود تا برای تعیین مناسب‌ترین محل دندان‌ها قالب‌هایی از دندان‌ها گرفته شود. روش اینویزیلاین از گونه‌های قدیمی‌تر ساده‌تر است و فقط به یک نوبت قالب گیری و عکس برداری نیاز دارد که در جلسه مشاوره اولیه انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید:
ارتودنسی متحرک چیست و برای چه کسانی مناسب است؟
هرآنچه درباره ارتودنسی با پلاک‌های شفاف باید بدانید
آفتوژل (Aftogel)، اولین داروی موثر در درمان آفت دهان
با استفاده از این قالب‌ها مدل رایانه‌ای سه بعدی تهیه می‌شود که نشان می‌دهد چگونه باید دندان‌ها را مرحله به مرحله حرکت داد. مجموعه پلاک‌های سفارشی بر اساس این مدل طراحی می‌شود تا حرکت تدریجی و موثر بر دندان‌ها اعمال شود. پلاک‌های اینویزیلاین با استفاده از فرایند‌های (CAD/CAM) طراحی و ساخت رایانه‌ای در لابراتوار دندانپزشکی تهیه و سپس برای دندانپزشک ارسال می‌شود.
دندانپزشک پلاک‌ها را به مرور در گروه‌های یک یا دو عددی در جلسه‌های ویزیت هر چهار تا شش هفته یک بار در اختیار بیمار قرار می‌دهد تا درمان را کاملاً تحت مدیریت داشته باشد. بیمار باید از هر پلاک به مدت دو هفته دقیقاً مطابق دستور دندانپزشک استفاده کند، در این مدت دندان‌ها به اندازه ۰.۲۵ تا ۰.۳۳ میلی متر جابجا می‌شود.
اگرچه پلاک متحرک است و می‌توان آن را هنگام غذا خوردن، نوشیدن بعضی آشامیدنی‌ها و مسواک زدن و نخ کشیدن از دهان خارج کرد، اما بیمار موظف است حداقل ۲۰ ساعت در روز پلاک را در دهان داشته باشد تا دندان‌ها مرتب شود. در درمان ارتودنسی نامرئی معمولاً از ۲۰ تا ۳۰ پلاک برای دندان‌های بالا و پایین استفاده می‌شود. ارتودنسی نامرئی اکثر بزرگسالان کمتر از یک سال طول می‌کشد. البته زمان درمان به مشکل خاص دندان‌ها بستگی دارد.
مزایای پلاک‌های متحرک ارتودنسی نامرئی
جذاب‌ترین ویژگی ارتودنسی نامرئی برای اکثر بیماران این است که پلاک‌ها عملاً نامرئی هستند و اطرافیان عموماً متوجه تحت درمان بودن نمی‌شوند. اما نامرئی بودن تنها مزیت اینویزیلاین نیست و نقاط قوت زیر نیز در مورد این روش محبوب صدق می‌کند:
پلاک‌های ارتودنسی نامرئی متحرک هستند و می‌توان آن‌ها را هنگام غذا خوردن درآورد.
تمیز کردن پلاک‌ها راحت است و، چون می‌توان آن‌ها را از دهان درآورد، مسواک زدن و نخ کشیدن دندان‌ها نیز راحت‌تر می‌شود.
پلاک‌های اینویزیلاین به دلیل بدون سیم بودن راحت هستند و، چون فلز یا براکت ندارند، باعث سایش و زخم شدن دهان نمی‌شوند.
ارتودنسی نامرئی زندگی روزمره را مختل نمی‌کند، چون پلاک را به سادگی می‌توان در مناسبت‌های مهمی مانند جشن عروسی، عکسبرداری خانوادگی و جلسات شغلی مهم درآورد.
ارتودنسی نامرئی اکثر مشکلات مربوط به نامرتبی دندان‌ها را با موفقیت درمان می‌کند.
مقایسه ارتودنسی نامرئی و ارتودنسی فلزی
ارتودنسی نامرئی برای اصلاح بعضی از مشکلات پیچیده بایت یا نامرتبی‌های دندان مناسب نیست. ارتودنسی فلزی (براکت و سیم فلزی قدیمی) برای درمان اختلال‌های پیچیده توصیه می‌شود. اگرچه ارتودنسی فلزی به اندازه اینویزیلاین زیبا نیست، اما بریس‌های فلزی امروزی کوچکتر، نامشخص‌تر و کارآمدتر هستند. این بریس‌های براکت و سیمی جدیدتر اختلال‌ها را سریع‌تر از بریس‌های قدیمی درمان می‌کنند. فقط متخصص ارتودنسی می‌تواند بهترین روش درمان را تعیین کند و روش‌های جایگزین مناسب را توصیه کند.
اگر ارتودنسی نامرئی مناسب نباشد، ارتودنسی فلزی برای اصلاح مشکلات زیر کارآمد خواهد بود:
- به هم فشردگی یا فاصله دار بودن دندان‌ها در حالتی که فاصله یا همپوشانی دندان‌ها بیش از ۵ میلی لیتر باشد.
- انحراف فک و اختلال‌های اسکلتی
- ناهمخوانی‌ها و اختلاف‌های مربوط به ارتباط فک‌ها یا روی هم قرار گرفتن دندان‌ها (چگونگی روی هم قرار گرفتن مفاصل فکی بالا و پایین و عضله‌های فک)
- چرخش شدید دندان‌ها
- اپن بایت در جلو و عقب دهان
- کج بودن شدید دندان‌ها
- چند دندان غائب در فک بالا یا پایین
هزینه ارتودنسی نامرئی
شکی نیست که هزینه ارتودنسی یکی از عامل‌های تاثیرگذار بر تصمیم گیری درباره شروع درمان و محل انجام آن است. هزینه ارتودنسی نامرئی به حق الزحمه متخصص، شدت مشکل و طرح درمان بستگی دارد. حق مشاوره دندانپزشکان نیز متغیر است. برخی کلینیک‌ها و دندانپزشکان مشاوره و ارزیابی مناسب بودن ارتودنسی نامرئی را رایگان انجام می‌دهند.
به علاوه پزشکان طرح‌های متفاوتی را برای پرداخت هزینه درمان پیشنهاد می‌کنند و عموماً لازم نیست که کل هزینه یکجا پرداخت شود. اگر بیمه هزینه درمان ارتودنسی را بپردازد، ارتودنسی نامریی نیز به همان اندازه ارتودنسی فلزی تحت پوشش قرار می‌گیرد.