زندگینامه و آثار هوشنگ مرادی کرمانی

از کودکی تا جوانی هوشنگ مرادی کرمانی

هوشنگ مرادی کرمانی۱۶ شهریور ۱۳۲۳ در روستای سیرچ از توابع بخش شهداد کرمان به دنیا آمد. شش ماهه بود که مادرش از دنیا رفت و او ماند با پدری که بیمار شد. او در کنار نصرالله‌خان(پدربزرگ) و خاور خانم (مادربزرگ) و عمو قاسم بزرگ شد. عمویش معلم روستا بود و کتاب‌های شاهنامه و امیر ارسلان نامدار او مونس هوشنگ کوچک بودند. او از همان کودکی شیفته خواندن بود.

در روستا به مدرسه رفت. پدربزرگ و مادربزرگش که از دنیا رفتند با پدرش راهی کرمان شد و مدتی در خانه‌ عمو قاسم ماند و مدتی نیز در خانه‌ عموی دیگرش که ارتشی بود. در مدرسه‌ شبانه‌روزی ثبت‌نام کرد. مرادی کرمانی در مدرسه نمایشنامه می‌نوشت و کارگردانی می‌کرد. گاهی نیز برای رادیو مطلب می‌نوشت و منتشر می‌کرد. عشق سینما از همان زمان در دلش افتاد.

دوره دبیرستان به یکی از دبیرستان‌های کرمان رفت و سپس وارد دانشگاه شد. وقتی به تهران آمد، دوره دانشکده هنرهای دراماتیک را در این شهر گذراند و همزمان در رشته ترجمه زبان انگلیسی لیسانس گرفت.

آغاز نویسندگی و شهرت هوشنگ مرادی کرمانی

نویسندگی را از سال ۱۳۳۹ با همکاری رادیو کرمان آغاز کرد. در سال ۱۳۴۷، نخستین داستانش با عنوان «کوچه‌ ما خوشبخت‌ها» که طنز آمیز بود، در مجله‌ی «خوشه» منتشر شد. اولین مجموعه داستان مرادی کرمانی با عنوان «معصومه» و کتاب «من غزال ترسیده‌ای هستم» در سال ۱۳۴۹-۱۳۵۰ به چاپ رسید.

در سال ۱۳۵۳ «قصه‌های مجید» را آفرید که بازتاب زندگی خود نویسنده بود.

در سال ۱۳۶۰، به خاطر داستان «بچه‌های قالیباف‌خانه» از سوی شورای کتاب کودک لوح تقدیر دریافت کرد. این کتاب سرگذشت کودکان قالیباف کرمان است که از روی ناچاری و به سبب تنگدستی خانواده، زندگی خود را با بافتن قالی در پشت دارها می‌گذراندند. او برای نوشتن این داستان، ماه‌ها به کرمان رفت و در کنار بافندگان قالی نشست تا احساس آنها را به‌خوبی درک کند.

مرادی کرمانی در سال ۱۹۹۲ میلادی از طرف شورای کتاب کودک ایران نامزد دریافت جایزه هانس کریستین آندرسن شد و به سبب پرداختن به زندگی کودکان محروم از سوی داوران تشویق شد. او همچنین عنوان نویسنده‌ برگزیده‌ کشور کاستاریکا (جایزه‌ مارتینی نویسنده و قهرمان ملی آمریکای لاتین) را در سال ۱۹۹۵ میلادی از آن خود کرد. نام او در شمار چهره‌های ماندگار ثبت‌شده است و در سال‌های ۲۰۰۷ و  ۲۰۰۸ از سوی شورای کتاب کودک به سبب «قلم روان و توانایی‌های منحصربه‌فرد» نامزد دریافت جایزه آسترید لیندگرن بوده است. در سال ۲۰۱۹ نیز از سوی موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای دریافت جایزه آسترید لیندگرن معرفی شده است.

آثار داستانی هوشنگ مرادی کرمانی

معصومه

من غزال ترسیده‌ای هستم

قصه‌های مجید

بچه‌های قالی باف

نخل

چکمه

خمره

مشت بر پوست

 تنور

مربای شیرین

لبخند انار

مهمان مامان

نه تر و نه خشک

شما که غریبه نیستید

پلوخورش

مثل ماه شب چهارده

نازبالش

هوشنگ دوم

آب‌انبار

ته خیار

قاشق چای خوری

آثار سینمایی هوشنگ مرادی کرمانی

داستان صنوبر (بیگانه) به کارگردانی صدیق برمک محصول افغانستان

قصه‌های مجید (چهارده داستان)، یازده فیلم تلویزیونی و سه فیلم سینمایی به کارگردانی کیومرث پوراحمد

خمره به کارگردانی ابراهیم فروزش

چکمه به کارگردانی محمد علی طالبی

مهمان مامان به کارگردانی داریوش مهرجویی

تیک تاک به کارگردانی محمد علی طالبی

تنوربه کارگردانی فرهنگ خاتمی

مثل ماه شب چهارده، ۱۱ قسمت سریال تلویزیونی و یک فیلم سینمایی به کارگردانی محمد علی طالبی

مربای شیرین، اقتباس فیلمنامه از فرهاد توحیدی به کارگردانی مرضیه برومند

جوایز ملی و بین‌المللی هوشنگ مرادی کرمانی

جایزه کتاب سال ۱۹۹۴ کودکان و نوجوانان اتریش

کاندید جایزه جهانی اندرسن در سال ۱۹۸۶ میلادی

جایزه خوزه مارتینی (نویسنده و قهرمان ملی آمریکای لاتین) در سال ۱۹۹۵ میلادی

کاندید جایزه جهانی اندرسن در سال ۲۰۱۴ میلادی

سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌نامه در دوازدهمین جشنواره فیلم فجر (بهمن ۱۳۷۲)

برگزیده پنجمین دوره چهره‌های ماندگار در ۱۳۸۴ خورشیدی

جایزه مهرگان ادب

عنوان نویسنده برگزیده کشور کاستاریکا

خانواده هوشنگ مرادی کرمانی

ملوک بهروز، همسر هوشنگ مرادی کرمانی هم یک نویسنده است. او متولد سال 1326 است و زندگی با یک هنرمند را سخت می داند و می گوید که همه فعاليت‌هاي اعضاي خانواده يک هنرمند، فارغ از اين‌که آن هنرمند در چه حوزه‌اي به شهرت رسيده باشد، در سايه افکار، عقايد و انديشه‌هاي او تعبير و تفسير خواهد شد و اين کار را مشکل مي‌کند.

مرادی کرمانی سه فرزند دارد؛ دو پسر به نام‌های هومن و بیژن و دختری با نام گلرخ.