روا نیست درس 100 سال قبل حوزه‌ها را با همان سبک در حوزها بگویید؛ علم و صنایع ترقی کرده جهان شناسی تغییر کرده
در آستانه شروع سال جدید تحصیلی حوزه های علمیه استان مازندران، جمعی از آیات و اساتید، مسئولین حوزوی و جمعی از طلاب حوزه های علمیه مازندران در جلسه هفتگی درس اخلاق حضرت آیت الله جوادی آملی حضور پیدا کردند.
به گزارش شفقنا، حضرت آیت الله جوادی آملی در این جلسه که صبح پنجشنبه (9 شهریورماه) برگزار گردید، اظهار داشتند: مکتب سالار شهیدان(صلوات الله و سلامه علیه) یک بیانی درباره سیره آن حضرت و یک دستوری هم به خود ما دارد. آن جمله أولایش «أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا [و اجورکم] بِمُصَابِنَا بِالْحُسَیْنِ(علیه السلام)» است و این ختم قائله نیست این در هر عزا و مصیبتی هم هست. به هر مصیبت زده ای انسان تسلیت می گوید. اما پیام عاشورا آن عنصر دوم و وظیفه دوم است: «وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَأْرِهِ(علیه الصلاة و علیه السلام)» این دستور محرم که یک جمله نیست این جمله أولی را بدون جمله دوم گفتن ابتر است. کربلا از آن جهت که آموزنده است عنصر دوم را هم به همراه دارد «وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَأْرِهِ(علیه الصلاة و علیه السلام)» چون پدر ما را شهید کردند ما خونبها میخواهیم.
ایشان بیان داشتند: اگر وجود مبارک حضرت فرمود «أنا و انت ابوا هذه الأمة» کسی نمی تواند بگوید که شما چرا طلب ثار می کنید، به شما چه؟ ما می گوییم پدر ما را شهید کردند. وقتی فرزند اینها شدیم راه اینها را باید طی کنیم. برای پیمودن این راه الآن که ما در آستانه شروع به تحصیل در سال جدید هستیم، باید ببینیم اینها حوزه ها را چگونه اداره کردند؟ جامعه فرهنگی را اینها چگونه اداره میکنند؟ قطب فرهنگی یک ملت به چیست؟ اینها وظیفه ماست.
معظم له اظهار داشتند: در بیانات نورانی حضرت امیر(سلام الله علیه) چند تا فصل و چند تا اصل است که برای مراکز علمی به خصوص حوزه های علمیه بعد دانشگاهها و سایر مراکز است. اصل اول این است که علم و حقیقت علم چیست؟ اصل دوم این است که تحصیل این علم آیا با مزاحمت و مشکلات و فقر و اینها همراه است؟ یا آنها مانع تحصیل علم اند؟ اصل سوم خودکفایی در علم است؛ یعنی جامعه علوی پیروان حضرت امیر(سلام الله علیه) در علم مستقل اند یعنی مجتهدند. علم عاریتی و وارداتی مشکلی را حل نمی کند. علم باید از درون بجوشد و انسان در علم مستقل باشد. آنگاه اصل چهارم و پنجم به تدریج وظیفه خود عالم نسبت به خودش چیست؟ منابع اصلی علم چیست؟ و حوزه ها چگونه باید اداره کرد؟
ایشان سپس بیان داشتند: اصل اول این است که علم جای چیزی را تنگ نمی کند برای خودش جا باز می کند و به دیگران هم جا می دهد خاصیت علم این است. علم مزاحم هیچ کسی نیست. یک بیان نورانی حضرت امیر دارد که «کُلُّ وِعَاءٍ یَضِیقُ بِمَا جُعِلَ فِیهِ إِلَّا وِعَاءَ الْعِلْمِ» یعنی علم اگرچه در ظرف جان آدم قرار می گیرد اما با تمام مظروف های عالم فرق می کند، زیرا هر مظروفی وقتی وارد ظرف شد جا می گیرد جا را تنگ می کند. اما آن طلبه یا دانشجویی که می تواند ده تا مطلب علمی بفهمد همین که پنج مطلب علمی فهمید، الآن پانزده مطلب می فهمد. فرمود بدانید یعنی بدانید که علم ظرفیت می آورد نه ظرفیت کم بکند. آنکه با دیگری نمی سازد عالم نیست.
ایشان ادامه دادند: به ما فرمودند حالا که معلوم شد «العلم ما هو»، بکوشید عالم بشوید. جاخالی نداشته باشید نگویید بس است. اولین لحظه جهل طلبه یا دانشجو این است که بگوید من فارغ التحصیل شدم. تا نفس می کشیم درس و بحث. فرمود «کُونُوا اَوعِیَةَ العِلمِ»بکوشید که ظرف دانش باشید، محدودیت ندارد. هر چه علم آمد ظرفیت عالم بیشتر می شود وسیعتر می شود.
ایشان سپس اظهار داشتند: ما یک استخر داریم که ظرف آب است یک چشمه داریم که ظرف آب است، حضرت فرمود اینکه من گفتم شما ظرف علم باشید، «کُونُوا ینابیع العلم» یعنی بکوشید چشمه باشید که از خود شما بجوشد. فرمود شما دانشجو هستید دانشگاه دارید بکوشید که خودتان چشمه علم باشید که کسی نتواند تحریم بکند.
حضرت آیت الله جوادی آملی بیان داشتند: کسی که وارد حوزه علمیه شد باید بکوشد که لااقل یک مجتهد متجزی باشد بعد با بقیه کارها – إنشاءالله الرحمن – مجتهد مطلق بشود. سفره الهی و نعمت الهی باز است منتها راه هایش روشن است این راهها را حضرت روشن کرد فرمود حرفی که میزنید غذایی که وارد دهن شما میشود حرفی که از دهن شما خارج میشود این مسیر باید طیب و طاهر باشد «طهروا افواهکم فانها طرق القرآن» پس این دهن را خدا برای قرآن آفریده است.
ایشان اظهار داشتند: اساس کار، قرآن کریم است، اگر ما بخواهیم یک حوزه پایا و مانا داشته باشیم الا و لابد قرآن باید درس اصلی اش باشد. بنابراین اولین درس و مهمترین درس ما – انشاءالله – باید قرآن باشد و بدانیم که هیچ نگران نباشیم، ببینیم با چه کسی داریم معامله می کنیم؟ چون با او داریم معامله می کنیم او هم حوزه ها را گرم نگه میدارد هم خروجی ها را برمیگرداند هم مهاجران- إنشاءالله- سعی میکنند رابطه شان را با مراکز خودشان حفظ بکنند.
حضرت آیت الله جوادی آملی در بخش دیگری بیان داشتند: حضرت امیر در نهج البلاغه فرمود شما بچه هایتان را فشار نیاورید که مثل خودتان تربیت کنید «لا تقسروا أولادکم على آدابکم»، همان آداب و سنن و روشی که خودتان داشتید همان روش را بخواهید برای فرزندانتان رعایت کنید این درست نیست برای اینکه او برای نسل امروز خلق شده. در حوزه ها و دانشگاهها همینطور است. همان درسی که صد سال قبل در حوزه ها می خواندند همان درس را با همان سبک بخواهید الآن در حوزها بگویید این روا نیست. همان درس و بحثی که صد سال قبل در دانشگاه ها داشتند همان سبک را بخواهید در دانشگاه های فعلی عمل بکنید درست نیست. بالاخره علم ترقی کرده، صنایع ترقی کرده جهان شناسی تغییر کرده، هر چند خطوط کلی و اصول اصلی ما لا یتغیر است، اما کیفیتش، خصوصیاتش، نحوه اش باید به سبکی باشد که مشکلات جامعه را حل کند.
منبع: etemadonline-630149