باران‌های بهاری کار سپاه بود
بهار امسال تا نزدیک اواخر خرداد یکی از پربارش‌ترین بهارهای سال‌های اخیر بود، به شکلی که به گفته رئیس مرکز ملی خشک‌سالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی افزایش 27درصدی بارش‌های بهار امسال در مقایسه با میانگین بلندمدت کشور را شاهد بودیم.
حالا آن‌طور که معاون پارلمانی سپاه پاسداران به خبرگزاری مجلس گفته، پروژه بارورسازی ابرها که خریداری و نصب تجهیزات آن را سپاه پاسداران انجام داد، با همکاری و هدف‌گذاری وزارت نیرو صورت گرفته است. محمدصالح جوکار همچنین اعلام کرد این پروژه در زمستان سال گذشته و بهار سال جاری اجرا و بارورسازی ابرها انجام شد که نتیجه مثبت داشت. او با اعلام موفقیت‌آمیزبودن پروژه بارورسازی ابرها در کشور گفت: این پروژه در زمستان ۹۶ و بهار سال جاری با موفقیت انجام شد و ادامه طرح در پاییز صورت خواهد گرفت.
جوکار در ادامه با بیان اینکه این پروژه با همکاری و هدف‌گذاری وزارت نیرو صورت گرفته و کار اجرای آن برعهده سپاه پاسداران است، عنوان کرد: اجرای بارورسازی ابرها در مناطق خاصی از کشور مانند استان‌های زنجان، قزوین، مرکزی و برخی استان‌های دیگر بوده است. معاون پارلمانی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: ادامه کار بارورسازی ابرها برای فصل پاییز صورت خواهد گرفت؛ چراکه برای اجرای این طرح باید ابری در آسمان برای بارورسازی وجود داشته باشد.
پیش‌از‌این معاون پارلمانی سپاه از خریداری و نصب تجهیزات موردنیاز برای بارورکردن ابرها روی هواپیما خبر داده و گفته بود که سپاه برخی از موادی را که برای تزریق به ابرها برای بارورکردن لازم است، خریداری کرده است که به رفع مشکل کم‌آبی در کشور کمک شایانی می‌کند.
این خبر را در همان روزها برخی رسانه‌ها - به صورت مشخص روزنامه انگلیسی‌زبان فایننشیال تربیون، چاپ تهران - با عنوان همکاری آلمان و ایران در قالب پروژه بارورسازی ابرها منتشر کرده بودند.
نگاهی به وب‌سایت مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها وابسته به مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو نشان می‌دهد که در این زمینه اقداماتی صورت گرفته بود. براساس یکی از مطالب این وب‌سایت که با تیتر گزارشی کوتاه از جلسات برگزار‌شده با شرکت FKA از آلمان فعال در زمینه تعدیل وضع هوا منتشر شده، آمده است:
از تاریخ ۲۵ تا ۲۷ شهریور ۱۳۹۶ جلساتی تخصصی در یزد و تهران با حضور سه نفر از متخصصان شرکت FKA از کشور آلمان برگزار شد و سخنرانی‌هایی درباره امکان همکاری مشترک بین مرکز ملی باروری ابرها و شرکت FKA آلمان در حوزه تعدیل وضع هوا انجام شد. به‌همین‌خاطر نشست‌های بررسی و کارشناسی در یزد و مؤسسه تحقیقات آب تهران، با هدف آشنایی با شرایط اجرای پروژه‌های باروری ابرها و سرکوب تگرگ، در حضور جمعی از کارشناسان ایرانی از شرکت‌های دولتی و خصوصی و برخی دانشگاه‌ها برگزار شد.
از‌آنجایی‌که در بسیاری از کشورهای اروپایی و برخی کشورهای دیگر جهان، ریزش تگرگ آسیب‌های بسیار زیادی به محصولات کشاورزی و صنایع وارد می‌کند؛ بنابراین از فناوری بارورکردن ابرها برای کاهش اثرات این پدیده به صورت جدی و گسترده استفاده می‌شود. تگرگ در ایران نیز خسارت‌های شدیدی به بخش کشاورزی و برخی صنایع وارد می‌کند که لازم است برای کاهش آن، از این راه‌حل به صورت گسترده استفاده کرد. بنابر اظهار مدیر شرکت آلمانی که در جنوب‌غرب آلمان فعال هستند و با چهار فروند هواپیما اقدام به سرکوب تگرگ می‌کنند، امکان کاهش خسارات ناشی از ریزش تگرگ 40، 50 درصد است. این فناوری بسیار مشابه با روش استفاده‌شده از سوی ایران برای افزایش بارش است و توانایی اجرای آن در صورت وجود تجهیزات مناسب و توجه به آن در کشور و از طرف مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها کاملا فراهم است.
در سال‌های اخیر و بنابر اعلام در آخرین بولتن WMO در سال ۲۰۱۷، اکنون بیش از ۵۰ کشور در جهان اقدام به باروری ابرها می‌کنند. ایران نیز با سابقه تقریبا ۲۰ساله پس از انقلاب، صاحب فناوری افزایش بارش و باروری ابرهاست و می‌تواند با تخصص و تجربیات به‌دست‌آمده، مناطق مستعد کشور را در صورت تأمین اعتبارات و تجهیزات لازم پوشش کامل داده و زمینه افزایش بارش را به طور کامل فراهم کند که در همین راستا توافقات و مذاکرات اولیه‌ای با شرکت FKA آلمان برای همکاری‌های آتی به عمل آمد. طبق مذاکرات صورت‌گرفته امکان‌سنجی تأمین تجهیزات و هواپیما و دیگر ملزومات و نیز همکاری‌های علمی در زمینه تعدیل وضع هوا بین طرفین، قابل پیگیری و اجرا است.
پیشینه و تاریخچه بارورسازی ابرها در ایران حکایت از آن دارد که در ایران طرح باروری ابرها با استفاده از هواپیما و ژنراتورهای زمینی در فاصله زمانی سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷ برای افزایش ذخیره آبی سدهای لتیان و کرج در رودخانه‌های جاجرود و کرج همچنین از سال ۱۳۶۸ با استفاده از ژنراتورهای زمینی در شیرکوه اجرا شد. مرحله دیگر از اجرای این طرح با استفاده از هواپیمای مخصوص از بهمن سال ۱۳۷۷ آغاز شد و تاکنون چندین پروژه در بخش‌های مرکزی ایران و استان‌های گیلان، مازندران، اردبیل، آذربایجان‌های غربی و شرقی، تهران و کرمانشاه به اجرا درآمده است.
باروری ابرها که به‌عنوان شاخه‌ای از علم تعدیل آب‌وهوا شناخته می‌شود، نوعی رفتار هوشمندانه با ابرها و سیستم‌های ابری و در راستای افزایش بارش در ابرهایی است که فرایندهای بارش در داخل آنها در حال شکل‌گیری و اجراست.
به عبارت دیگر هر عملی که باعث تحریک ابر و تغییر در فرایندهای درونی ابر شود، با پاشیدن یا تلقیح گرده‌های سرد، مانند یخ خشک (انیدرید کربنیک) یا مواد شیمیایی دیگر نظیر یدور نقره به داخل ابرها یا در پایه آنها موجب انگیزش ابر و تسریع در وقوع بارش می‌شود که باروری ابر نامیده می‌شود.
در‌این‌حال به گزارش ایرنا مدیرعامل مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها درباره محدودیت‌های این مرکز در بخش منابع مالی گفته است: «این مرکز فقط دو فروند هواپیمای استیجاری از اوکراین در اختیار دارد که تجهیزات این هواپیماها نیز مستهلک شده است؛ درحالی‌که اکنون امارات شش فروند هواپیما و تایلند 26 فروند هواپیمای باروری ابرها دارند؛ اما ما بعد از گذشت 20 سال، فقط دو فروند هواپیمای استیجاری در اختیار داریم؛ درحالی‌که ایران تنها کشوری است که در منطقه به این فناوری مجهز است». در شرایطی که تغییر اقلیم و بحران شدید کم‌آبی در کشور به یکی از اصلی‌ترین مسائل کشور تبدیل شده است، بدون‌شک با استفاده از چنین سازوکار و تکنولوژی‌ای با توجه به تجربه موفقیت‌آمیز اجرای این پروژه در بهار امسال می‌توان تا حدودی از مسئله کاهش بارش در کشور پیشگیری کرد.
جوکار در ادامه با بیان اینکه این پروژه با همکاری و هدف‌گذاری وزارت نیرو صورت گرفته و کار اجرای آن برعهده سپاه پاسداران است، عنوان کرد: اجرای بارورسازی ابرها در مناطق خاصی از کشور مانند استان‌های زنجان، قزوین، مرکزی و برخی استان‌های دیگر بوده است. معاون پارلمانی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: ادامه کار بارورسازی ابرها برای فصل پاییز صورت خواهد گرفت؛ چراکه برای اجرای این طرح باید ابری در آسمان برای بارورسازی وجود داشته باشد.
پیش‌از‌این معاون پارلمانی سپاه از خریداری و نصب تجهیزات موردنیاز برای بارورکردن ابرها روی هواپیما خبر داده و گفته بود که سپاه برخی از موادی را که برای تزریق به ابرها برای بارورکردن لازم است، خریداری کرده است که به رفع مشکل کم‌آبی در کشور کمک شایانی می‌کند.
این خبر را در همان روزها برخی رسانه‌ها - به صورت مشخص روزنامه انگلیسی‌زبان فایننشیال تربیون، چاپ تهران - با عنوان همکاری آلمان و ایران در قالب پروژه بارورسازی ابرها منتشر کرده بودند.
نگاهی به وب‌سایت مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها وابسته به مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو نشان می‌دهد که در این زمینه اقداماتی صورت گرفته بود. براساس یکی از مطالب این وب‌سایت که با تیتر گزارشی کوتاه از جلسات برگزار‌شده با شرکت FKA از آلمان فعال در زمینه تعدیل وضع هوا منتشر شده، آمده است:
از تاریخ ۲۵ تا ۲۷ شهریور ۱۳۹۶ جلساتی تخصصی در یزد و تهران با حضور سه نفر از متخصصان شرکت FKA از کشور آلمان برگزار شد و سخنرانی‌هایی درباره امکان همکاری مشترک بین مرکز ملی باروری ابرها و شرکت FKA آلمان در حوزه تعدیل وضع هوا انجام شد. به‌همین‌خاطر نشست‌های بررسی و کارشناسی در یزد و مؤسسه تحقیقات آب تهران، با هدف آشنایی با شرایط اجرای پروژه‌های باروری ابرها و سرکوب تگرگ، در حضور جمعی از کارشناسان ایرانی از شرکت‌های دولتی و خصوصی و برخی دانشگاه‌ها برگزار شد.
از‌آنجایی‌که در بسیاری از کشورهای اروپایی و برخی کشورهای دیگر جهان، ریزش تگرگ آسیب‌های بسیار زیادی به محصولات کشاورزی و صنایع وارد می‌کند؛ بنابراین از فناوری بارورکردن ابرها برای کاهش اثرات این پدیده به صورت جدی و گسترده استفاده می‌شود. تگرگ در ایران نیز خسارت‌های شدیدی به بخش کشاورزی و برخی صنایع وارد می‌کند که لازم است برای کاهش آن، از این راه‌حل به صورت گسترده استفاده کرد. بنابر اظهار مدیر شرکت آلمانی که در جنوب‌غرب آلمان فعال هستند و با چهار فروند هواپیما اقدام به سرکوب تگرگ می‌کنند، امکان کاهش خسارات ناشی از ریزش تگرگ 40، 50 درصد است. این فناوری بسیار مشابه با روش استفاده‌شده از سوی ایران برای افزایش بارش است و توانایی اجرای آن در صورت وجود تجهیزات مناسب و توجه به آن در کشور و از طرف مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها کاملا فراهم است.
در سال‌های اخیر و بنابر اعلام در آخرین بولتن WMO در سال ۲۰۱۷، اکنون بیش از ۵۰ کشور در جهان اقدام به باروری ابرها می‌کنند. ایران نیز با سابقه تقریبا ۲۰ساله پس از انقلاب، صاحب فناوری افزایش بارش و باروری ابرهاست و می‌تواند با تخصص و تجربیات به‌دست‌آمده، مناطق مستعد کشور را در صورت تأمین اعتبارات و تجهیزات لازم پوشش کامل داده و زمینه افزایش بارش را به طور کامل فراهم کند که در همین راستا توافقات و مذاکرات اولیه‌ای با شرکت FKA آلمان برای همکاری‌های آتی به عمل آمد. طبق مذاکرات صورت‌گرفته امکان‌سنجی تأمین تجهیزات و هواپیما و دیگر ملزومات و نیز همکاری‌های علمی در زمینه تعدیل وضع هوا بین طرفین، قابل پیگیری و اجرا است.
پیشینه و تاریخچه بارورسازی ابرها در ایران حکایت از آن دارد که در ایران طرح باروری ابرها با استفاده از هواپیما و ژنراتورهای زمینی در فاصله زمانی سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷ برای افزایش ذخیره آبی سدهای لتیان و کرج در رودخانه‌های جاجرود و کرج همچنین از سال ۱۳۶۸ با استفاده از ژنراتورهای زمینی در شیرکوه اجرا شد. مرحله دیگر از اجرای این طرح با استفاده از هواپیمای مخصوص از بهمن سال ۱۳۷۷ آغاز شد و تاکنون چندین پروژه در بخش‌های مرکزی ایران و استان‌های گیلان، مازندران، اردبیل، آذربایجان‌های غربی و شرقی، تهران و کرمانشاه به اجرا درآمده است.
باروری ابرها که به‌عنوان شاخه‌ای از علم تعدیل آب‌وهوا شناخته می‌شود، نوعی رفتار هوشمندانه با ابرها و سیستم‌های ابری و در راستای افزایش بارش در ابرهایی است که فرایندهای بارش در داخل آنها در حال شکل‌گیری و اجراست.
به عبارت دیگر هر عملی که باعث تحریک ابر و تغییر در فرایندهای درونی ابر شود، با پاشیدن یا تلقیح گرده‌های سرد، مانند یخ خشک (انیدرید کربنیک) یا مواد شیمیایی دیگر نظیر یدور نقره به داخل ابرها یا در پایه آنها موجب انگیزش ابر و تسریع در وقوع بارش می‌شود که باروری ابر نامیده می‌شود.
در‌این‌حال به گزارش ایرنا مدیرعامل مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها درباره محدودیت‌های این مرکز در بخش منابع مالی گفته است: «این مرکز فقط دو فروند هواپیمای استیجاری از اوکراین در اختیار دارد که تجهیزات این هواپیماها نیز مستهلک شده است؛ درحالی‌که اکنون امارات شش فروند هواپیما و تایلند 26 فروند هواپیمای باروری ابرها دارند؛ اما ما بعد از گذشت 20 سال، فقط دو فروند هواپیمای استیجاری در اختیار داریم؛ درحالی‌که ایران تنها کشوری است که در منطقه به این فناوری مجهز است». در شرایطی که تغییر اقلیم و بحران شدید کم‌آبی در کشور به یکی از اصلی‌ترین مسائل کشور تبدیل شده است، بدون‌شک با استفاده از چنین سازوکار و تکنولوژی‌ای با توجه به تجربه موفقیت‌آمیز اجرای این پروژه در بهار امسال می‌توان تا حدودی از مسئله کاهش بارش در کشور پیشگیری کرد.