همدان| تویسرکان، شهر ملی منبت گلریز
به گواه مستندات تاریخی و آمارهای رسمی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، اگر نگوییم که تویسرکان قدیمی‌ترین، دست‌کم یکی از قدیمی‌ترین قطب‌های تولید مبل و منبت در ایران به‌حساب می‌آید و تولیدات آن گاهی فراسوی مرزهای کشور را نیز درنوردیده و به کشورهای دیگر صادرشده است. اکنون اما بازار فروش صنایع مبل و منبت تویسرکان محدودشده است؛ چالشی که کارشناسان دلایل آن را مؤلفه‌هایی همچون کمبود سرمایه در گردش میان هنرمندان و صنعتگران این حوزه، نبود زنجیره کامل برای تولید و از همه مهم‌تر برخوردار نبودن از نشان ویژه تجاری یا به عبارتی برندینگ ارزیابی می‌کنند. شهرستان تویسرکان بر اساس آمار رسمی وزارت میراث فرهنگی از بیش از چهار هزار و ۸۰۰ کارگاه تولید صنایع مبل و منبت و نزدیک به هشت هزار شاغل در این بخش برخوردار است و روستاهای اشترمل، جیجانکوه، سید شهاب و عین‌آباد بیشترین سهم تولیدات این بخش در شهرستان تویسرکان را به خود اختصاص داده‌اند.
تویسرکان، شهر ملی منبت گلریز
اشترمل با برخورداری از بیش از ۴۹۰ کارگاه تولید صنایع مبل و منبت یکی از مهم‌ترین مناطق شهرستان تویسرکان در این حوزه است که نقش «گلریز» با استفاده از هنر دست صنعتگران و نه ماشین‌های سی.ان.سی در سطح کشور در انحصار این روستا است. سرپرست اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تویسرکان دراین‌ارتباط اظهار داشت: شناسنامه‌دار کردن تولیدات صنایع مبل و منبت و افزایش واحدهای زنجیره کامل تولید، مؤثرترین راه برای رونق صادرات تویسرکان در این بخش به‌حساب می‌آیند. اسحاق ترکاشوند اظهار کرد: شهرستان تویسرکان از سبک و طرح‌های منحصربه‌فردی در بخش صنایع مبل و منبت برخوردار است اما تاکنون این تولیدات صاحب برند و نشان ویژه تجاری نشدند. او بیان کرد: این شهرستان از حدود چهار هزار و ۸۰۰ کارگاه و هشت هزار هنرمند و صنعتگر در این بخش برخوردار است که ایجاد نشان ویژه تجاری موجب افزایش چشمگیر بازار فروش و صادرات برای آن‌ها می‌شود.
ترکاشوند یادآوری کرد: با توجه به برخورداری این شهرستان از تولید منحصربه‌فرد طرح منبت گلریز به‌ویژه در روستای اشترمل، با اعلام وزارت میراث فرهنگی و به‌صورت رسمی، عنوان شهر ملی منبت گلریز را در کشور کسب کرده‌ایم. او تأکید کرد: قدمت و سابقه بالا و درخشان تویسرکان در حوزه تولیدات صنایع مبل و منبت، دخالت نداشتن دستگاه‌های سی.ان.سی در عمده تولیدات این بخش و قیمت مناسب نسبت به بازارهای مبل و منبت در نقاط مختلف کشور، از مهم‌ترین مزایای تولیدات مبل و منبت در شهرستان تویسرکان به شمار می‌روند. ترکاشوند اضافه کرد: کمبود واحدهای تولیدی که چرخه کامل تولید یعنی طراحی، ساخت، رویه‌کوبی و رنگ‌کاری تولیدات مبل و منبت را انجام می‌دهند از مهم‌ترین مشکلات و چالش‌های آسیب‌رسان به بازار فروش صنایع مبل و منبت تویسرکان هستند که اکنون گسترش این واحدهای تولیدی با جدیت دنبال می‌شود. او از تلاش برای ایجاد بازارچه فروش صنایع‌دستی به‌ویژه صنایع مبل و منبت در تویسرکان خبر داد و افزود: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از ایجاد فروشگاه و نمایشگاه‌های دائمی فروش صنایع مبل و منبت در این شهرستان با اختصاص زمین ارزان‌قیمت و ارائه تسهیلات کم‌بهره حمایت می‌کند.
از قدمت بالا تا قیمت مناسب
ترکاشوند اظهار داشت: بخشی از هنرمندان و صنعتگران فعال در شهرستان تویسرکان اعتقاددارند که کمبود سرمایه در گردش و نقدینگی موجب شده تا تولیدگران این بخش در شهرستان تویسرکان نتوانند آن‌گونه که درخور ظرفیت‌ها و شأن هنر قدیمی و کم‌نظیر مبل و منبت تویسرکان است، کار و بازار خود را گسترش دهند. او ادامه داد: در چنین شرایطی بازهم تولیدات صنایع مبل و منبت شهرستان تویسرکان علاوه بر برخورداری از قدمت و اصالتی منحصربه‌فرد از طرح‌های ویژه‌ای مانند گلریز برخوردار هستند و قیمت فروش آن‌ها از تولیدات این بخش در سایر نقاط کشور مناسب‌تر است. آنچه پیداست، درون‌مایه هنری و ظرفیت‌های هنرمندان شهرستان تویسرکان در زمینه تولیدات صنایع مبل و منبت بسیار بیشتر از آن چیزی است که اکنون بروز و ظهور پیداکرده است. اکنون هنرمندان این بخش باید با کمک و همراهی مسئولان نسبت به ایجاد فروشگاه‌های متنوع، زمینه را برای گسترش بازار فروش صنایع مبل و منبت تویسرکان آماده کنند تا همچنان که اکنون شاهد آن هستیم، هنرمندان مبل و منبت تویسرکان به‌ناچار برای افزایش درآمدزایی خود به دیگر شهرها و نقاط کشور کوچ نکنند. به نظر می‌رسد علاوه بر برندسازی و گسترش واحدهای زنجیره کامل تولید تا فروش در شهرستان تویسرکان، انسجام بیشتر هنرمندان این حوزه در قالب اتحادیه‌های صنفی، استفاده از ظرفیت‌های تشکل‌هایی مانند اتاق بازرگانی و همچنین تلاش هدفمند و مؤثر برای تبلیغات تخصصی با هدف شناساندن تولیدات صنایع مبل و منبت تویسرکان به‌عنوان شهر ملی منبت گلریز، می‌توانند در رونق بیش‌ازپیش و گسترش بازارهای فروش تولیدات این بخش نقش مؤثری داشته باشند.