آمریکا در حال ایجاد ساختار دفاعی یکپارچه در خلیج فارس است

به تازگی حضور ناوهای هواپیمابر، کشتی‌های جنگی، یگان‌های رزمی دریایی و چند هزار تفنگدار آمریکایی همراه با حضور هواپیماهای اف 16 و اف 35 موجب شده خلیج فارس چهره رزمی به خود بگیرد. با این وجود احتمال ایجاد تنش بین ایران و آمریکا در خلیج فارس نیازمند بررسی‌های بیشتر از سوی کارشناسان است که «آرمان‌ملی» در این ارتباط با هادی خسروشاهین کارشناس روابط بین‌الملل به گفت‌وگو پرداخته است. 

آمریکا هیچ‌گاه خلیج فارس را ترک نکرده بود

یکی از دلایل حضور نظامی آمریکایی‌ها در خلیج فارس به پیغام واشنگتن به بن‌سلمان باز می‌گردد. آن هم بن‌سلمانی که به علت عدم همراهی آمریکای بایدن با وی در نقشه‌های منطقه‌ای‌اش و تحقیر‌های ترامپ؛ عملا چرخشی آشکار به سمت روسیه و چین از خود نشان داد. مساله‌ای که برای بایدن که تلاش دارد سیاست خارجه همه جانبه‌ای را از خود به نمایش بگذارد در برابر کمیته خارجی سنا گران تمام شد و دوری عربستان از آمریکا به عنوان نمره منفی از سوی بلینکن و تیم سیاست خارجی و امنیتی بایدن به وی گوشزد شد. از این منظر بایدن در تلاش است با افزایش حضور نظامی خود در خلیج فارس به نوعی به عربستان این پیغام را ارسال کند که همچنان تمایل به تامین امنیت خلیج فارس دارد و اگر ریاض به سمت ارتباط با تل‌آویو حرکت کند، این احتمال هم وجود دارد که مانند یک عضو ناتو از امنیت آن دفاع کند. این تحلیل در حالی از سوی کارشناسان مختلف در ارتباط با افزایش حضور آمریکا در منطقه در رسانه‌ها بازتاب داده می‌شود که به نظر می‌رسد باید به صورت عمیق‌تر به تحرکات آمریکا در منطقه نگریست.

هادی خسرو شاهین کارشناس روابط بین‌الملل در این در ارتباط به «آرمان‌ملی» گفت: اینکه آمریکایی‌ها به منطقه بازگشته‌اند چندان ‌گزاره دقیقی نیست و شاید از حیث جذابیت‌های ژورنالیستی مورد استفاده قرارگرفته و مرتبا تکرار می‌شود. اصولا آمریکایی‌ها حتی در دوره دولت جو بایدن از خلیج فارس نرفته بودند که اکنون قصد بازگشت داشته باشند. 

اسناد آمریکایی چه می‌گویند

 این تحلیلگر مسائل آمریکا در ادامه افزود: آنچه در ادبیات پژوهشگران ایرانی در حوزه مباحث استراتژیک نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس و خاورمیانه در طول دو سال گذشته مطرح شده بیشتر بر مبنای مفروضاتی است که کمتر با واقعیت‌ها و اسناد بالادستی آمریکا همچون سند دفاع ملی و سند امنیت ملی آمریکا که در اکتبر2022 منتشر شد همخوانی دارد. اسناد بالادستی آمریکا که در دوره بایدن منتشر شده تقریبا بر چند مقوله مهم اذعان دارد یک بخش مهم بحث بازدارندگی گسترده و یکپارچه است که این مورد به صورت آشکارا در سند دفاع ملی پنتاگون تسریع شده است. در سند امنیت ملی کاخ سفید به تلاش آمریکا برای ایجاد ساختارهای دفاعی و هوایی یکپارچه در منطقه تاکید شده. 

این کارشناس مسائل استراتژیک در ارتباط با تغییرات استراتژی نظامی آمریکا در دوره بایدن در منطقه گفت: به نظر می‌رسد تنها تغییری که در دوره اخیر رخ داده تعریف و بازخوانی جدید و هدفمند کردن و بهینه کردن این حضور در منطقه است. بر این پایه آمریکایی‌ها راهبرد حضور محدود اما قوی که مستلزم استقرار حدود 20 الی 30 هزار نیروی آمریکایی در منطقه است را دنبال می‌کنند و علت حضور 3 هزار نیروی آمریکایی و تصمیماتی در ارتباط با استقرار تفنگداران دریایی در کشتی‌های تجاری گرفته شده، نشان از تغییر استراتژی نیست بلکه به نظر می‌آید با توجه به تغییراتی که در منطقه ما به وقوع پیوسته آمریکایی‌ها در صددند همان استراتژی‌ای که از ابتدا در دولت بایدن دنبال می‌کنند را تحکیم و تصویب کنند.

خسرو شاهین در ارتباط با استراتژی کلان آمریکایی‌ها گفت: استراتژی آمریکایی‌ها در منطقه دارای معانی متعددی است. یک معنایی که در این استراتژی مستتر است به نوعی ایجاد بازدارندگی در برابر تهدید امنیت ملی برای ایالات متحده است. آنچنان که اسناد بالادستی آمریکا اذعان می‌کند بعد از چینی‌ها و روس‌ها، ایران به سومین تهدید برای امنیت ملی آمریکا تبدل شده؛ بنابراین یک معنای ضمنی و مستتر در این استراتژی ایجاد بازدارندگی برای ایران است. ایجاد این بازدارندگی انجام نخواهد شد مگر اینکه آمریکایی‌ها بتوانند حضور خود در منطقه را به شکل تحکیم شده در آورده و در عین حال به سمت تقویت همکاری‌ها با متحدین بین‌المللی و منطقه‌ای خود حرکت کنند.